گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس- محمد ایرانی؛ ماه رجب که می رسد همه قلم به دست می گیرند و همان چیزهایی را که قبلا توسط بزرگان نوشته شده، بازنویسی می کنند. این را می شود از جستجوی کلیدواژه های مرتبط با ماه رجب فهمید. یک تنبلی عمیق در میان همه ما نهادینه شده که باعث می شود حتی درباره ماه رجب -ماهی که نشانه تلاش و کوشش و فعالیت شبانه روزی است- هم دست به کپی بزنیم و تولید محتوای جدیدی نداشته باشیم. تولید همان چیزی است که نیاز امروز جامعه ماست.
در بیکاری و بیعملی هیچ سودی نیست
در روایات بسیاری که حول این ماه وارد شده بر گرفتن روزه، خواندن نماز، پاکی از گناهان گذشته و استغفار تأکید شده است. تا آنجا که گرفتن یک روز روزه در این ماه به مثابه ی یک ماه است. پیامبر (ص) در تقدیس این ماه می فرماید: «رجب ماه خداست، شعبان ماه من و رمضان ماه امت من است.» این یعنی خداوند در این ماه نگاه ویژه تری به زمین و اهل آن دارد. نگاهی مهربان و پرعطوفت که همراه می شود با گشودن درهای لطف و مرحمت. در احادیث آمده است که اگر کسی نیمی از این ماه را روزه بگیرد خداوند حوائج او را برآورده می کند. یا در «لیله الرغائب» که اولین شب جمعه ی ماه رجب است، گشایش فزونی می یابد. اما سوال اصلی اینجاست که بندگی کردن واقعی و سر تسلیم فرود آوردن در برابر خداوند تبارک و تعالی، با همین دعا و ذکرها به آخر می رسد؟ قطعا هیچ انسان عاقلی این را تایید نمی کند و در روایات بسیاری هم بر این تفکر منحط، خط بطلان کشیده شده است.
برآورده شدن حاجات از راه خودش و با وسیله اش صورت می گیرد. جهان، بر مدار قانون و مقررات الهی در حرکت است و هیچکس نمی تواند این مقررات را برهم بزند. حاکم جهان، مقرراتی را برای دنیا وضع کرده که جز در مواردی خاص و معدود آنها را نمی شکند. بنده در صورتی می تواند به حوائج خود دست یابد که «حرکت» را سرلوحه ی عمل خویش قرار دهد. خداوند به بندگان مومن خود، قطعا در ماه رجب برکت مضاعف خواهد داد اما صفر ضرب در هر عددی که شود، همان صفر خواهد بود. وقتی هیچ عملی از ما وجود نداشته باشد، وقتی دست به هیچ کاری نزنیم، وقتی تلف کردن وقت را ارجح بدانیم بر تولید و فعالیت، وقتی بی انگیزگی و تنبلی بخشی از وجود ما باشد، آن وقت نماز خواندن و روزه گرفتن هیچ حاجتی را از ما برآورده نخواهد کرد. خدا هرچه برکت بدهد، وقتی به بی عملی ما برسد، هیچ سودی نمی کنیم. اینطور می شود که «إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ» خواهیم شد.
ملامت علما هم ز علم بی عمل است
ائمه معصومین (ع) انتظار فرج را از بالاترین اعمال و عبادات شیعیان می دانند. در ماه رجب و در لحظه به لحظه ی این ماه باید برای آمدن منجی دعا خواند، اما آیا انتظار فرج صرفا در خواندن دعای فرج خلاصه می شود؟ باید به این اصل اساسی پی ببریم که انتظار با تلاش بی وقفه و شبانه روزی قابل جمع است. به قول حضرت حافظ «نه من ز بی عملی در جهان ملولم و بس/ ملامت علما هم ز علم بی عمل است» یعنی «اینطور نیست که حالا که ما منتظر ظهور امام زمان سلام الله علیه هستیم پس دیگر بنشینیم در خانه هایمان، تسبیح را دست بگیریم و بگوییم عجّل عَلی فَرَجه. عجّل، با کار شما باید تعجیل بشود.» در سوی دیگر تفکری منحط و ضدکار وجود دارد که می گوید ما گلیم خود را از آب بکشیم و با دعا خواندن و روزه گرفتن مسائل را حل کنیم. «بعضی ها انتظار فرج را به این می دانند که در مسجد، در حسینیه، در منزل بنشینند و دعا کنند و فرج امام زمان سلام الله علیه را از خدا بخواهند. اینها مردم صالحی هستند که یک همچو اعتقادی دارند.» مثل همان کسی که «بسیار مرد صالحی بود، یک اسبی هم خریده بود، یک شمشیری هم داشت و منتظر حضرت صاحب سلام الله علیه بود.»
در قیامت، هنگامی که «أین الرجبیون» به گوش می رسد و می پرسند «کجایند آنان که ماه رجب را گرامی داشتند؟» کسانی پیش قدم خواهند بود که کار شبانه روزی و فعالیت بی وقفه را در کنار دعا و نماز و روزهداریِ مداوم، انجام دادند. در ماه رجب باید تلاش و کوشش خود را بیشتر کنیم. چه برای رسیدن به آزادی حقیقی و جامعه ی آرمانی و چه برای دستیابی به حوائج و خواسته های شخصی. سالی که «اقتصاد مقاومتی» را جز با «اقدام و عمل» نمی توان به نتیجه رساند، کار نکردن بزرگترین دهن کجی محسوب می شود. چه «تولی و تبری»یی بهتر از تلاش خستگی ناپذیر و فعالیت مستمر؟ امروز همه می دانیم «بهترین راه مبارزه با آمریکا و استکبار خدمت به مردم است» توکل و تکیه به قدرت الهی مهم ترین وجه جامعه دینی است اما دشمنان انقلاب «اگر با صلوات نابود میشدند، ده تا صلوات میفرستادیم.»
شهدا مصداق واقعی پیوند دعا و استغاثه با عمل و کار بودند. آنها که تمام شب را به نیایش مشغول بودند و روزها در حال جنگ و جهاد با دشمنان. کسانی که «شیران روز و عابدان شب» نام گرفتند. همان ها که در دوران دفاع مقدس «زمزمه نمازشان چونان زمزمه زنبوران عسل، فضا را آکنده میساخت. از شب تا صبح در حال قیام و رکوع و سجود بودند و بامدادان بر مرکب هایشان سوار.» و علیه دشمن می تاختند. الگوی واقعی این ماه رجب را باید شهید آوینی قرار دهیم. همان مردی که دوربین بر دوش، بین مین ها، همراه رزمندگان، در جبهه و پشت خط مقدم، لحظه به لحظه خودش را وقف خدمت کرد. همان که روز شهادتش مصادف شده با آغاز رجب.
در ماه رجب، آب در هاون نکوبیم
کار نکردن و دعا خواندن در ماه گرانقدر رجب، آب در هاون کوبیدن است. خداوند انسان بیکاره و تنبل و تن پرور را دوست نداشته و نمی پسندد. رجب ماهی است که درهای رحمت الهی به روی بندگان باز می شود و باید از آن نهایت استفاده را ببریم وگرنه این همان خسران است. امام صادق (ع) وقتی شنید که یکی از یارانش تجارت را کنار گذاشته و مشغول عبادت شده است، فرمود: «وای بر او، آیا نمیداند که بیکار دعایش مستجاب نمیشود. زیرا وقتی آیه «و من یتّق الله یجعل له مخرجاً و یرزقه من حیث لا یحتسب» نازل شد، گروهی از اصحاب پیامبر خدا (ص) درها را بسته و رو به عبادت آوردند و گفتند: (دیگر کار نمیکنیم و به همین مقدار) بسنده میکنیم.
به رسول خدا (ص) خبر رسید. ایشان کسی را نزد آنها فرستاده و فرمود: چه چیزی شما را بر کار نکردن وادار کرد؟ عرض کردند: ای رسول خدا ! چون روزی ما را خداوند به عهده گرفته پس ما به عبادت رو آوردیم. پیامبر خدا (ص) فرمود: کسی که چنین کند ( و کار نکند و فقط مشغول عبادت شود) دعایش مستجاب نمیشود. بر شما لازم است به دنبال کسب روزی و درآمد بروید.»
