گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: ژنرال «رودزانی مافوانیا»، فرمانده نیروی دفاع ملی آفریقای جنوبی، در جریان سفر اخیر خود به تهران اظهاراتی در حمایت از «همبستگی» با جمهوری اسلامی ایران بیان کرد که جنجال گسترده‌ای در سطح داخلی و بین‌المللی به دنبال داشت. این اظهارات که به نظر می‌رسد بدون هماهنگی با دولت آفریقای جنوبی مطرح شده‌اند، با واکنش تند وزارت‌خانه‌های دفاع و امور خارجه این کشور و همچنین انتقاد‌هایی از سوی دفتر رئیس‌جمهوری، سیریل رامافوسا، مواجه شده است.
ماجرا از آنجایی آغاز شد که «ژنرال مافوانیا» در دیدار با سرلشکر «سید عبدالرحیم موسوی»، رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح اظهاراتی درباره همبستگی با ایران مطرح کرد. فرمانده مافوانیا با یادآوری حمایت تاریخی ایران از مبارزات ضد آپارتاید آفریقای جنوبی، اظهار داشت که این روابط، پیوندی پایدار بین دو ملت ایجاد کرده است.
به گفته منابع خبری، این سخنان شامل مواضعی ضدغربی و انتقاد از سیاست‌های مداخله‌جویانه غرب، به‌ویژه ایالات متحده، بود. ولی این اظهارات به سرعت در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، از جمله پلتفرم X، بازتاب پیدا کرد و به عنوان مواضعی «خودسرانه» و غیرهمسو با سیاست رسمی دولت آفریقای جنوبی تلقی شد.
واکنش‌های داخلی در آفریقای جنوبی، اما شکل بسیار گسترده‌ای به خود گرفت و وزارت‌خانه‌های دفاع و امور خارجه این کشور به سرعت از اظهارات ژنرال مافوانیا اعلام برائت کردند. وزارت دفاع این اظهارات را «غیرمسئولانه» و «خودسرانه» خواند و خواستار محاکمه ژنرال مافوانیا شد. این وزارت‌خانه تأکید کرد که سخنان او نمایانگر سیاست رسمی دولت نیست و می‌تواند به روابط دیپلماتیک آفریقای جنوبی آسیب برساند.
دفتر «سیریل رامافوسا»، رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی، نیز در بیانیه‌ای، اظهارات مافوانیا را «نادرست و غیرسودمند» توصیف کرد. این بیانیه به‌ویژه به تأثیر منفی این اظهارات بر تلاش‌های آفریقای جنوبی برای بازتنظیم روابط با ایالات متحده اشاره داشت. دفتر رئیس‌جمهوری تأکید کرد که این مواضع می‌تواند به جایگاه آفریقای جنوبی در صحنه بین‌المللی لطمه بزند.
از طرف دیگر بر اساس گفته‌ها و اظهارات تحلیل‌گران، اظهارات ژنرال «رودزانی مافوانیا»، فرمانده نیروی دفاع ملی آفریقای جنوبی، می‌تواند روابط متشنج مابین این کشور و آمریکا را بیش از پیش پیچیده‌تر و وخیم‌تر کند.
حال اینکه، اظهارات ژنرال «رودزانی مافوانیا»، فرمانده نیروی دفاع ملی آفریقای جنوبی حاکی از آن است که ایران و آفریقای جنوبی اهداف نظامی مشترکی با یکدیگر دارند. ولی این سخنان درست در زمانی مطرح شده که «پرتوریا» در تلاش است تا روابط متشنج خود با «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا را برای تثبیت تجارت بهبود بخشد.
اما این تمام ماجرا نیست و نمی‌توان از نقش آمریکا در دوری انداختن و ایجاد فاصله بین ایران و آفریقای جنوبی غافل شد. زیرا آمریکا به عنوان یک قدرت جهانی، از طریق سیاست‌های تحریمی و فشار‌های دیپلماتیک خود علیه ایران، به طور غیرمستقیم بر روابط ایران و آفریقای جنوبی تأثیر گذاشته است. آفریقای جنوبی، به دلیل روابط تجاری و دیپلماتیک گسترده با غرب، تحت فشار بوده تا از نزدیکی بیش از حد به ایران اجتناب کند.
از طرف دیگر، تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران، به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی و نفتی، باعث شده کشور‌های آفریقایی، از جمله آفریقای جنوبی، در توسعه روابط با ایران محتاط‌تر عمل کنند. این فشار‌ها به‌ویژه در سال‌های اخیر، که آفریقای جنوبی به دنبال تقویت روابط با ایالات متحده بوده، تشدید شده است. بر همین اساس هم اظهارات ژنرال مافوانیا به دلیل تضاد با این سیاست‌ها، به عنوان اقدامی علیه منافع ملی آفریقای جنوبی تلقی شده است.
همچنین ایالات متحده از طریق نهاد‌های بین‌المللی و توافقات دوجانبه، آفریقای جنوبی را به حفظ فاصله دیپلماتیک از ایران ترغیب کرده است. این موضوع در بیانیه دفتر رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی نیز بازتاب یافت که اظهارات مافوانیا را مانعی در مسیر بازتنظیم روابط با آمریکا دانست؛ و در آخر، انتقاد نسبت به اظهارات ژنرال «رودزانی مافوانیا» نشان‌دهنده حساسیت‌های موجود در روابط بین‌المللی آفریقای جنوبی است، کشوری که در تلاش است تعادلی بین روابط با شرق و غرب برقرار کند. همچنین نقش آمریکا به عنوان عاملی در دوری ایران و آفریقای جنوبی، از طریق فشار‌های اقتصادی و دیپلماتیک، در این بحران به وضوح قابل مشاهده است.
انتهای پیام/ ۱۳۴
