به گزارش دفاع‌پرس از خراسان رضوی،حجت‌الاسلام‌والمسلمین «عباس فرازی‌نیا»، رئیس مجمع خطبای خراسان در نشست علمی نقش و کارکرد سازمان روحانیت حوزه‌های علمیه و نهاد‌های دینی و فرهنگی در زمینه فریضه امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر ضمن گرامیداشت یاد شهدای آمر به معروف و ناهی از منکر اظهار داشت: درس‌نامه آموزشی معروف را در دو قالب درس‌نامه آموزشی امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر برای همکاران روحانی در اداره پاسخ‌گویی، حلقه‌های معرفت، معلمین و مربیان آستان قدس در مدارس و دانشگاه امام رضا (ع)، جزوات آموزشی معرفی معروف و منکر برای مبلغین در دهه اول ماه محرم تهیه کردیم.
رئیس مجمع خطبای خراسان افزود: هر مبلغ، روحانی و خطیبی که در سنگر تعلیم، تعلم، خطابه و منبر قرار می‌گیرد، باید در محضر قرآن و روایات از دیدگاه اینکه بهترین آمر و ناهی خداوند متعال و حضرات معصومین هستند، وارد شود و از آیات قرآن بهره گیرد. موافقان و مخالفان امر معروف نهی‌ازمنکر را با سلاح برنده قرآن و روایات، تأیید یا رد کند؛ زیرا کسانی که شیطان‌صفت هستند و تفکر شیطانی و خوی استکباری دارند، با احیای معروف و جریان مبارزه با منکر مخالفند لذا آیات و روایات را جمع‌آوری کردیم و جایگاه امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر به‌صورت مفصل بیان شد، به قانون‌گذاران جمهوری اسلامی ایران در رابطه با نوشتن قانون حمایت از آمران معروف و ناهیان از منکر احترام گذاشتیم و سرفصل‌های مرتبط را در کنار آیات و روایات قرار دادیم.
وی تصریح کرد: هنگامی که می‌گوییم یک روحانی، خطیب و معلم می‌خواهد بایسته‌های امر معروف و نهی‌ازمنکر را بداند؛ نکته اول این است که از برکات و فواید امر معروف و نهی‌ازمنکر آگاه باشد. اولین اثر، برکات معنوی امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر این است که بر خود آن فرد به‌عنوان یک خطیب اثر می‌گذارد. حضرت علی (ع) خطاب به امام حسن (ع) فرمودند: «امربه‌معروف کن، خودت اهلش خواهی شد».
حجت‌الاسلام‌والمسلمین فرازی‌نیا یادآور شد: هر فرد که دیگری را به کار خلاف و انحراف دعوت کند، در کیفر مفاسد او شریک است؛ بنابراین کسی که امربه‌معروف می‌کند نیز در پاداش همه کار‌های خیر مردم شریک است. حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «هر کس منکر و خلافی را دید و قلباً از آن ناراحت شد، همانا از قهر خدا نجات پیدا کرده و هر کس با زبان از کار خلافی نهی کرد، به پاداش رسیده است».
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه در روایات؛ آمر به معروف و ناهی از منکر به‌عنوان خلیفه پیامبر معرفی شده، بیان کرد: دومین اثر، برکات اجتماعی امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر است. در روایات ذکر شده هرکس که معروفی را زنده کند و جلوی منکری را بگیرد، خداوند او را مانند احیاکننده جمیع جامعه معرفی کرده است؛ بنابراین امربه‌معروف رستگاری جامعه را در پی دارد، بهترین امت معرفی می‌شود و جامعه و آمران به معروف در زمره صالحین قرار می‌گیرند.
آثار و برکات فریضتین در جامعه
وی با بیان اینکه ۹۴ برکت برگرفته از قرآن و روایات، در آثار و برکات امر معروف و نهی‌ازمنکر احصا شده است، تاکید کرد: اصلاح لحظه‌ای و آنی، اثر در آینده، کاهش سرعت تخریب گنهکار، ترک گناه، تفکیک حساب ما از گنهکاران، ریاضت شرعی، امان از عذاب الهی، افزایش اعتمادبه‌نفس، تذکر به خود، تأمین امنیت مؤمنین و جامعه، باقی‌ماندن منکر در منکر، آخرت‌طلبی و دنیاگریزی، شیرین‌شدن مرگ، افزایش برکات آسمان و زمین، بهره‌مندی از سلام نماز مؤمنین، محکم‌شدن پشتوانه مؤمنین، جلوگیری از عدم استجابت دعا، بازگشت حق به صاحبانش، تعجیل ظهور امام عصر (عج)، قوام حکومت اسلامی، تمرین کنترل خشم، افزایش روزی، بهره‌مندی از الطاف خدا، انجام‌وظیفه شرعی، بهترین مسیر سیروسلوک عرفانی، تسکین دل امام‌زمان (عج)، نشانه زنده‌بودن انسان، کاهش تجسس، امان از عذاب دنیوی و قهر خدا، باقی‌ماندن معروف در معروف، تلاش برای کسب روزی حلال از جمله آثار و برکات فریضتین برگرفته از روایات است.
فرازی‌نیا همچنین بیان کرد: پیامبر (ص) می‌فرمایند: «سکوت در جایی که ضرورت اقتضا می‌کند، خودش یک نوع بدعت است؛ ولی در جایی که ضرورت اجتماعی اقتضا کند که من امر معروف و نهی‌ازمنکر کنم، اگر سکوت کردم این بدعت و تکلیف بدعت‌گذار روشن است.» اکثر علما و بزرگان که در موضوع امربه‌معروف صحبت کردند یا تدریس داشتند، به این روایت روی آوردند و آیت‌الله نوری همدانی نیز حدود نیمی از کتاب امربه‌معروف خود را در شرح و تفصیل این حدیث پیامبر تألیف کردند.
چرا برخی از افراد در جامعه امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر نمی‌کنند؟
این کارشناس مذهبی گفت: مبحث دیگر باید‌های روحانیت این است که چرا برخی از افراد جامعه، خطبا و روحانیون امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر نمی‌کنند. گاهی اوقات آنها کوتاهی می‌کنند و ۲۳ توجیه برای انجام‌ندادن فریضه امر معروف و نهی‌ازمنکر بیان کرده‌اند. هنگامی که می‌گوییم بایسته‌های روحانیت، یعنی باید این توجیهات را از بین ببریم. یک خطیب و روحانی در عرصه انجام وظیفه خود، لازم است به این بهانه‌ها پشت پا بزند تا بتواند به وظیفه خود عمل کند.
وی عنوان کرد: ناآگاهی از اهمیت و جایگاه فریضتین، بی‌توجهی به واجب شرعی بودن آن، عدم اثرگذاری کلام، ترس، ضعف در ایمان، ناامیدی از حل مشکلات، خجالت و شرمساری، کم‌صبری و بی‌حوصلگی، آشنا نبودن به روش صحیح امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، افراط در مهربانی، شکسته‌نفسی، گمان‌کردن به اینکه امر معروف و نهی‌ازمنکر نوعی ریاکاری است، به گردن دیگران انداختن، مخالف آزادی دانستن این دو واجب از جمله توجیهات مطرح شده برای ترک فریضتین است. در این دوران برخی از علما و خطبا جاهل نیستند؛ اما به دلیل ترس از موقعیت اجتماعی یا ناراحت شدن مستمع خود، از انجام امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر پرهیز می‌کنند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین فرازی‌نیا یادآور شد: دو نوع واجب توصلی و تعبدی وجود دارد؛ واجب تعبدی شامل واجباتی می‌شود که قصد قربت (نیت تقرب به خداوند) در آن شرط است؛ اما واجبات توصلی قصد قربت در آن شرط نیست و صرف انجام عمل برای قطع فساد و اقامه واجب کافی است. امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر واجب توصلی است؛ بنابراین حتی اگر با ریا همراه شود، باید صورت گیرد.
ضرب‌المثل‌های انگلیسی غلط رایج شده در جامعه
رئیس مجمع خطبای خراسان تاکید کرد: یکی دیگر از توجیهات برای پرهیز از انجام فریضتین، رویکرد یا تحت‌تأثیر قرارگرفتن ۱۳ ضرب‌المثل انگلیسی است که در بین فارسی‌زبانان رایج شده؛ طبیعتاً هدف این ضرب‌المثل‌ها ضربه‌زدن به اصل مهم امربه‌معروف نهی‌ازمنکر بوده است. در این راستا می‌توان به ضرب‌المثل‌های چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است، چهاردیواری اختیاری، هرکس را در قبر خود می‌گذارند، عیسی به دین خود موسی به دین خود و سایر موارد مشابه اشاره کرد.
وی خاطرنشان کرد: به تعبیر الهی‌قمشه‌ای، این ضرب‌المثل‌ها، نفوذ استعماری انگلیس است؛ مثلاْ ضرب‌المثل «با یک گل که بهار نمی‌شود» به‌ظاهر سخن درستی است، اما با امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر من و شما و بقیه افراد در کنار یکدیگر قرار می‌گیرد و جریان‌سازی می‌کند. بایسته‌های یک خطیب و مبلغ این است که مصادیق معروف و منکر را یادآوری کنیم، اینکه مخاطب بداند این کار معروف است و این کار منکر، در جامعه اثر خود را می‌گذارد.
مصادیق امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر در عرصه‌های مختلف جامعه
فرازی‌نیا در تشریح مصادیق فریضه امر به معروف و نهی از منکر گفت: در عرصه فردی (اخلاص در عمل، امید به فضل خدا، عجله در کار خیر، صبر در عبادت، سحرخیزی، تشکر از نعمت‌های الهی)، در عرصه اجتماعی (ازدواج و تشکیل خانواده، فرزندآوری، احسان و نیکوکاری، همکاری اجتماعی)، در عرصه اخلاقی (خوش‌بینی و حسن‌ظن به خدا، استقامت و پایداری در دین، حب و بغض برای خداوند، وفای به عهد، انتخاب همسر، احترام به والدین و به خانواده همسر، صله‌رحم)، در عرصه اقتصادی (پرداخت خمس و زکات، قرض‌الحسنه، انفاق، انصاف در معامله، کسب حلال، ادای دین)، در عرصه سیاسی (اطاعت از خدا، رسول، رهبران و حاکمان دینی)، در عرصه نظامی (آگاهی بر اهداف دشمن، تقویت بنیه نظامی) از جمله مصادیق این واجب مهم در عرصه‌های مختلف جامعه است.
رئیس مجمع خطبای خراسان یادآور شد: مهم‌ترین معروفی که در زمان امام خمینی (ره) محقق شد، نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بود و اکنون مهم‌ترین معروف مبارزه با بدترین منکر حاضر، رژیم صهیونیستی است که باید به آن توجه داشته باشیم. رهبر انقلاب در خصوص معرفی معروفات می‌فرمایند «در جامعه بر اساس اولویت باید اقدام کرد. تحصیل، تهذیب، ورزش، اخلاق نیک، دشمن‌شناسی، بصیرت‌افزایی، حجاب و حیا و عفت، رعایت قانون و قانون‌پذیری در قالب نظم و انضباط اجتماعی از معروفات است».
وی تصریح کرد: امام خمینی (ره) همواره تاکید داشتند که وحدت و اطاعت از ولایت، ایجاد و تشکیل حکومت اسلامی، حفظ نظام اسلامی و حرکت به‌سوی تحقق تمدن اسلامی از معروفاتی است که روحانیت باید بداند و اگر کوتاهی کند، به وظیفه خود عمل‌نکرده است. شهید مطهری نیز می‌فرمایند «زنده نگه‌داشتن شعائر دین مثل افراشته شدن پرچم سیاه در ایام محرم و شهادت ائمه از معروفات مهم است؛ تابلوی خانه مسلمان باید نشانی از مسلمانی او داشته باشد، مثلاً تابلو علامت و نماد زرتشت نباشد، شعائر دین زنده نگه داشته شود، زبان عربی باید زنده نگه داشته شود؛ زیرا از شعائر دین و زبان قرآن است.»
حجت‌الاسلام فرازی‌نیا در پایان صحبت خود تاکید کرد: منظور از شعائر، شعار نیست بلکه مراد علامت و نشانه و نماد دین است. یک روحانی و خطیب موفق کسی است که مصادیق معروف و منکر را خوب بشناسد و در قالب‌های مختلف در سخن خود، آنها را به مردم بیان کند و متذکر شود.
انتهای پیام/
