گروه دفاعی-امنیتی دفاع‌پرس- محمد زرچینی؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران، کشور با فراز و نشیب‌های متعددی در عرصه‌های سیاسی، امنیتی و نظامی رو‌به‌رو شد. از همان ماه‌های نخست پس از انقلاب، درگیری‌های داخلی در برخی نقاط کشور به ویژه غرب و شرق آن شدت گرفت و فضای کشور را دچار التهاب کرد. این التهابات درونی به‌سرعت جای خود را به جنگ تحمیلی با رژیم بعثی عراق داد؛ جنگی که با حضور گسترده توده‌های مردمی در قالب نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، به مبارزه‌ای مقدس در راه دفاع از سرزمین و ارزش‌های انقلابی تبدیل شد.
در آغاز این جنگ، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش‌روی ایران، تأمین تجهیزات و تسلیحات نظامی بود؛ تقریباً تمامی کشور‌های جهان به جز تعداد معدودی از ارسال حتی ساده‌ترین ادوات نظامی به ایران خودداری کردند. این محدودیت‌ها، همراه با فروپاشی موقت انسجام ساختاری نیروهای مسلح در ماه‌های اولیه جنگ، منجر به شکست‌های میدانی اولیه شد؛ اما ریشه اصلی این شکست‌ها، کمبود شدید سلاح و مهمات در خط مقدم بود.
با گذشت زمان و ادامه جنگ، ایران دریافت که حتی خرید سیم خاردار نیز با محدودیت‌های جدی مواجه است. این واقعیت، کشور را به سمت خودکفایی و تولید داخلی سوق داد و به‌تدریج، نخستین محصولات نظامی داخلی از جمله پهپاد‌های ابتدایی، قایق‌های تندرو و راکت‌های کوتاه‌برد در کارگاه‌ها و مراکز نیمه‌رسمی ساخته شدند تا نیاز‌های فوری جبهه‌های نبرد تأمین شود.
یکی از سلاح‌های کلیدی در دوران دفاع مقدس، موشک ضدتانک «تاو» بود. این موشک با بردی بیش از ۳ کیلومتر، توانایی نابودی زره‌پوش‌های دشمن را داشت و رزمندگان اسلام به‌صورت گسترده از آن در میدان‌های نبرد استفاده می‌کردند. با این حال، تقاضای بالای رزمندگان برای این موشک با محدودیت‌های شدید تأمین مواجه بود؛ زیرا هیچ کشوری حاضر نبود این سلاح راهبردی را به ایران بفروشد. در چنین شرایطی، جهاد خودکفایی در نیروهای مسلح شکل گرفت: اپراتور‌های موشکی با بازکردن یکی از غلاف‌های موشک تاو و مهندسی معکوس قطعات آن، نخستین نمونه‌های داخلی این موشک را طراحی و تولید کردند.
پس از پایان دفاع مقدس، ایران همچنان تحت تحریم‌های گسترده تسلیحاتی قرار داشت و تنها چند کشور از جمله کره شمالی با قیمت‌های بسیار بالا، برخی تجهیزات را به ایران عرضه می‌کردند. این شرایط، ایران را مجبور کرد تا مسیر تولید مستقل و داخلی تجهیزات نظامی را به‌صورت جدی و ساختاری پیش بگیرد.
-امروز، اگر بخواهیم فهرستی از تجهیزات نظامی تولید داخلی ایران ارائه دهیم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موشک‌های ضدزره پیشرفته
- تانک‌ها و نفربر‌های مدرن
- پهپاد‌های تجسسی، رزمی و انتحاری
- موشک‌های زمین‌به‌زمین با برد مختلف
-موشک‌های کروز دریایی
- سامانه‌های شبیه‌سازی نظامی
- سامانه‌های جنگ الکترونیک
- موشک‌های ضد هواپیما
- سامانه‌های دفاع موشکی
- موشک‌های هوا‌به‌سطح
-موشک‌های بالستیک زمین به زمین
-موشک‌های هایپرسونیک با قدرت مانورپذیری بالا
-قایق‌های انتحاری
-مین‌های پیشرفته دریایی
کشور‌های غربی که روزی حتی ساده‌ترین تجهیزات را به ایران نمی‌فروختند و با تحریم‌های شدید، راه را بر ایران بسته بودند، امروز به جایی رسیده‌اند که نه تنها از ایران می‌ترسند، بلکه سعی می‌کنند با تحریم‌های جدید، از صادرات تسلیحات ایران جلوگیری کنند. برخی از محصولات نظامی ایران که نه‌تنها در میدان‌های عملیاتی کارایی خود را به اثبات رسانده‌اند، بلکه تأثیرگذاری جهانی نیز داشته‌اند؛ حتی مورد توجه و کپی‌برداری کشور‌های عضو پیمان ناتو قرار گرفته‌اند. نمونه بارز این تجهیزات، پهپاد «شاهد-۱۳۶» است؛ پهپادی که ایران آن را جایگزینی کارآمد و مقرون‌به‌صرفه برای نبرد‌های نامتقارن می‌داند.
امروز، پهپاد شاهد-۱۳۶ به‌قدری در سطح جهانی شناخته شده است که هر کشوری که به دنبال جایگزینی مقرون‌به‌صرفه برای پهپاد‌های چند ده میلیون دلاری باشد، اولین گزینه او پهپادی با قیمت کمتر از ۴۰ هزار دلار یعنی شاهد-۱۳۶ خواهد بود. همچنین، تقاضای جهانی برای پهپاد‌های انتحاری ایران در حال افزایش است و این موضوع می‌تواند منبعی از درآمد صد‌ها میلیون دلاری برای کشور باشد.
با توجه به این تحولات، می‌توان نتیجه گرفت که ایران نه‌تنها در حوزه صنعت دفاعی به خودکفایی دست یافته، بلکه به‌عنوان یک قدرت تولیدکننده و صادرکننده تجهیزات نظامی در سطح جهانی شناخته می‌شود. این مسیر رو به جلو، نه‌تنها امنیت ملی را تقویت کرده، بلکه فرصت‌های اقتصادی و ژئوپلیتیکی جدیدی را نیز پیش روی کشور قرار داده است؛ موضوعی که از اهمیت بالایی برخوردار است و نیازمند توجه و حمایت مستمر خواهد بود.
انتهای پیام/281
