یادداشت/ «صدیقه صباغیان»

وقف؛ جاری ساختن مهربانی در رگ‌های زندگی

اگر بخواهیم از بُعد دیگری به وقف نگاه کنیم در می یابیم که وقف، فرهنگی است که در بطن جامعه اسلامی جریان یافته و ریشه‌های آن در اعماق جان مردم نفوذ کرده است.
کد خبر: ۷۷۶۲۵۶
تاریخ انتشار: ۱۸ شهريور ۱۴۰۴ - ۱۵:۰۲ - 09September 2025

به گزارش دفاع‌پرس از البرز، «صدیقه صباغیان» در یادداشتی آورده است: تصور کنید روزی برسد که پس از ما، چیزی جز نامی کوتاه روی سنگی سرد باقی نماند؛ اما در همان لحظه، کودکی در سایه‌سار درختی که با موقوفه‌ای کاشته شده، بازی کند، مادری بیمار در بیمارستانی که به همت واقفی ساخته شده، درمان یابد، جوانی در کتابخانه‌ای که با نیت خیر بنا شده، چراغ دانش را روشن کند و کارگری در کارگاهی که از محل وقف ایجاد شده، نان حلال بر سر سفره ببرد.

وقف؛ جاری ساختن مهربانی در رگ‌های زندگی

آنجاست که درمی‌یابیم وقف، تنها بخشش مال نیست، بلکه ادامه یافتن حیات ما در دل زندگی دیگران است؛ جایی که نفس‌های ما شاید در خاک آرام گرفته باشد، اما نام و نیت ما همچنان در جریان زندگی جاری است. وقف همان صدقه‌ جاریه‌ای است که هرگز پایان نمی‌گیرد؛ رودخانه‌ای زلال است که نسل به نسل جاری می‌شود و دل‌های تشنه را سیراب می‌سازد و آن‌گاه انسان درمی‌یابد که هیچ مالی جاودانه‌تر از آن نیست که در مسیر خدا و برای شادی خلق خدا وقف شود.

16 ربیع الاول روز وقف و آغاز هفته وقف نامگذاری شده و فرصتی را برای بازخوانی سنتی فراهم می کند که هم ریشه در ایمان دارد و هم ثمره‌اش در زندگی امروز جامعه دیده می‌شود. وقف تنها یک عمل خیرخواهانه فردی نیست، بلکه سرمایه‌ای اجتماعی است که هم به واقف آرامش می‌بخشد و هم به جامعه امید و پایداری می‌دهد. وقف، روایت ماندگار انسان‌هایی است که دل از دنیا بریدند و به جاودانگی اندیشیدند.

وقف در حقیقت پلی است میان دنیا و آخرت؛ چرا که انسان با بذل مال خود در راه خدا، سرمایه‌اش را از دسترس فنا دور می‌سازد و آن را در مسیر جاودانگی قرار می‌دهد و آغاز هفته وقف، فرصتی است برای یادآوری این فرهنگ نورانی و بازخوانی فوایدی که نه تنها فرد واقف، بلکه جامعه انسانی از آن بهره‌مند می‌شود؛ فرصتی است تا بار دیگر به این سنت دیرینه و الهی بنگریم.

جاری ساختن مهربانی در رگ‌های زندگی

در روزگاری که بسیاری از ما درگیر جمع‌آوری مال و دارایی هستیم، واقفان با نگاهی فراتر از زمان، ثروت خود را در مسیری قرار دادند که نه تنها امروز جامعه را روشنایی می‌بخشد، بلکه فردای آن را نیز تضمین می‌کند، بنابراین وقف یعنی جاری ساختن مهربانی در رگ‌های زندگی، یعنی آنکه انسان از داشته‌های خود بگذرد تا دیگران امید به زندگی بیابند. این فرهنگ نورانی، تنها یک عمل فردی نیست، بلکه سرمایه‌ای اجتماعی است که بنیان همبستگی، عدالت و پیشرفت را استوار می‌سازد.

به همین دلیل است که بزرگان دین ما، وقف را «صدقه جاریه» نامیده‌اند؛ صدقه‌ای که پایان ندارد و نهر زلال برکت و ثوابش تا ابد جاری خواهد ماند. این سنت دیرینه تنها یک عمل خیرخواهانه ساده نیست، بلکه سرمایه‌گذاری معنوی برای امروز و فردا و ذخیره‌ای جاودانه برای آخرت و میراثی ماندگار از ایمان و عشق به خداست؛ سنتی که ریشه در آموزه‌های اسلامی دارد و همچون چشمه‌ای زلال، قرن‌هاست که حیات اجتماعی، فرهنگی و معنوی مسلمانان را سیراب می‌کند.

از مهم‌ترین فواید وقف، آرامش روحی و حال خوشی است که نصیب واقف می‌شود. انسانی که مالی را وقف می‌کند، احساس سبکی و رهایی می‌یابد؛ گویی بار دنیا را بر زمین نهاده و روح خود را در آسمان پرواز داده است. وقف، تمرینی برای بریدن از دلبستگی‌های مادی و پیوند خوردن با ارزش‌های معنوی است. واقف با وقف مال خود درمی‌یابد که مالک حقیقی همه چیز خداست و او تنها امانت‌داری بیش نیست.

وقف تنها برای واقف آرامش نمی‌آورد، بلکه آثار اجتماعی گسترده‌ای نیز دارد. جامعه‌ای که در آن وقف رواج داشته باشد، عدالت اجتماعی، همبستگی و امید در آن زنده می‌شود. کاهش فقر و محرومیت، گسترش علم و فرهنگ، تقویت زیرساخت‌های عمومی و پایه‌گذاری سرمایه‌های اجتماعی بخش‌هایی از آثار و برکات وقف در جامعه هستند که موجب کاهش فاصله طبقاتی و زدودن غبار فقر از چهره جامعه می‌شوند.

وقف، پشتوانه‌ای قوی برای تحقق اقتصاد مقاومتی

اگر بخواهیم از بُعد دیگری به وقف نگاه کنیم در می یابیم که وقف، فرهنگی است که در بطن جامعه اسلامی جریان یافته و ریشه‌های آن در اعماق جان مردم نفوذ کرده است. این فرهنگ نه تنها نیازهای مادی جامعه را پاسخ می‌دهد، بلکه روح مردم را نیز تعالی می‌بخشد. هر واقف با وقف خود نام و یادش را در ذهن‌ها ماندگار می‌سازد. این ماندگاری، نه با سنگ قبر بلکه با آثار ماندگار خدمت به خلق رقم می‌خورد.

در شرایط امروز که جوامع با مشکلات اقتصادی مواجه‌اند، وقف می‌تواند پشتوانه‌ای قوی برای تحقق اقتصاد مقاومتی نیز باشد. سرمایه‌های موقوفه اگر به‌درستی مدیریت شوند، می‌توانند در حوزه‌هایی همچون کشاورزی، صنعت، آموزش، بهداشت و اشتغال‌زایی نقش مهمی را ایفا کنند. ایجاد صندوق‌های قرض‌الحسنه از محل موقوفات می‌تواند مشکلات مالی خانواده‌ها را کاهش دهد و حمایت از فعالیت‌های فرهنگی و دینی با کمک موقوفات، هویت جامعه را استوارتر می‌سازد.

تماشای مدرسه‌ای که کودکان در آن علم می‌آموزند، بیمارستانی که بیماران در آن درمان می‌شوند، کتابخانه‌ای که جوانان در آن تحقیق می‌کنند یا حتی یک دستگاه آبسردکن کنار خیابان که تشنگی عابران را برطرف می‌کند، لذتی معنوی و وصف‌ناپذیر است. بنابراین آغاز هفته وقف، یادآور این حقیقت است که انسان می‌تواند با نیت خالص و اقدامی خیرخواهانه، اثری جاودانه از خود بر جای بگذارد.

از آنجایی که وقف، نه تنها درمانی برای دل واقف، بلکه درمانی برای زخم‌های جامعه نیز هست، امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند آن هستیم که این فرهنگ اصیل را احیا کنیم و با همت واقفان و تدبیر متولیان، موقوفات را در خدمت نیازهای واقعی جامعه قرار دهیم. پس بیاییم در آغاز این هفته مبارک، به خود یادآوری کنیم که هیچ مالی ارزشمندتر از آن نیست که در مسیر خدا و برای شادی خلق خدا وقف شود.

انتهای پیام/

برچسب ها: البرز ، کرج ، دفاع پرس ، وقف
نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار