به گزارش گروه فرهنگ دفاع‌پرس، نشست اعطا احکام دبیران علمی و اجرایی و رونمایی از پوستر بیست و سومین دوره جشنواره ملی انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس و مقاومت، صبح امروز (دوشنبه) به میزبانی سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس و مقاومت و با حضور «حمیدرضا حاجی بابایی» نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، «علی‌اصغر جعفری» معاون هماهنگ‌کننده و امور مجلس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و مقاومت و جمعی از ناشران و نویسندگان حوزه دفاع مقدس برگزار شد.
مطالبه امام خامنه‌ای افزایش تولیدات اثرگذار دفاع مقدس است
حمیدرضا حاجی‌بابایی، نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی در این مراسم با تأکید بر نقش هدایتگری قرآن و ضرورت بازشناسی مخاطب اظهار داشت: قرآن کامل‌ترین و زیباترین روایت از انسان است و به‌خاطر جامع بودن معجزه است؛ معجزه‌ای نه با اتکا به عجایب، بلکه به این معنا که هیچ سخنی بالاتر از آن نیست. از این منظر، وظیفه نویسنده و تولیدکننده محتوا هدایت جامعه است و برای تحقق این هدف باید زبان و روش گفت‌و‌گو با مخاطب را شناخت و به کار گرفت.
نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی بر لزوم شناخت مخاطب داخلی و بین‌المللی تأکید کرد و گفت: لزوماً هر کتابی که درباره دفاع مقدس تولیدی می‌شود شاید در فرهنگ یا ذهن مخاطب خارجی مؤثر نباشد بنابراین ترجمه صرف کافی نیست؛ بهترین راه آن است که ناشران و فعالان فرهنگیِ مخاطب‌محور در کشور مقصد در فرایند انتشار و بومی‌سازی آثار مشارکت کنند تا پیام و معنا به‌درستی منتقل شود.
وی همچنین بر ضرورت سرمایه‌گذاری گسترده برای تولید آثار ماندگار تأکید کرد و ادامه داد: نویسندگی جدی نیازمند زمان، دسترسی به منابع و حمایت معیشتی است. تکیه صرف بر انتشار کتاب‌های بسیار بدون توجه به مخاطب‌پذیری و عمق محتوا نتیجه مطلوب نخواهد داشت؛ بهتر است آثاری نوشته شود که خوانده شوند و در جامعه تأثیرگذار باشند.
حاجی‌بابایی درباره موقعیت کنونی روایت دفاع مقدس گفت: تولیدات ادبی و رسانه‌ای باید به گونه‌ای باشند که مردم شهدا و سوابق آنها را بهتر بشناسند و از تحریف یا پوشاندن حقیقت جلوگیری شود. نوشتن آثار عمیق و پرداختن به زندگی و شخصیت شهدا وظیفه‌ای حساس است که در صورت سهل‌انگاری ممکن است به کاهش درک عمومی یا حتی آسیب زدن به تصویر واقعی شهداء منجر شود.
نائب‌رئیس مجلس افزود: رسانه‌های نوین و فضای مجازی مکمل کتاب هستند و نباید کتاب را کنار بگذارند؛ کتاب همچنان ستون فقرات است، اما باید با تعامل میان کتاب، فیلم، پادکست و سایر قالب‌های چندرسانه‌ای، ظرفیت مخاطب‌یابی و اثرگذاری را تقویت کرد.
وی با اشاره به جایگاه بین‌المللی ایران و مقاومت تصریح کرد: روایت ما اکنون در میانه فرآیندی تاریخی قرار گرفته که به‌تدریج در سطح جهانی تثبیت می‌شود و نزدیک شدن به «قله» دستاورد‌های معرفتی و فرهنگی را نشان می‌دهد؛ این موفقیت نتیجه تلاش مستمر فرهنگی است.
حاجی‌بابایی خواستار شتاب در تولید آثار باکیفیت، حمایت از نویسندگان و ناشران و توجه ویژه به انتقال درست و مؤثر ارزش‌ها و واقعیت‌های دفاع مقدس به نسل‌های آینده شد تا ظرفیت‌های فرهنگی کشور در داخل و خارج به‌درستی بازیابی و معرفی شود.
نائب‌رئیس مجلس گفت: کتاب متن است؛ فضای مجازی و مسائل گوناگون همه در حکم تفسیر و تکمیل متن‌اند، اما هیچ‌یک جای کتاب را کامل پر نمی‌کنند. درباره دفاع مقدس زحمات زیادی کشیده و باید آثار و روایت‌ها را حفظ و منتقل کنیم. رهبر معظم انقلاب اسلامی هم فرمودند، باید تلاش‌ها را دراین خصوص باید چند برابر کنیم — منظور معظم‌له از این «چند برابری شدن تولیدات دفاع مقدس» بی‌اثر نیست، بلکه منظور افزایش تولیدات اثربخش است.
وی با بیان اینکه در طول تاریخ شاهد روایت مختلفی هستیم که هر کسی برداشت خودش را از آن مطرح می‌کند، گفت: حتی روایت‌هایی که از سوی دشمن بیان می‌شود، ممکن است در آنها ذراتی از حقیقت باشد که تلاش می‌کنند آن را منحرف کنند. وقتی خبر‌ها گاهی درست و گاهی ناقص بیان می‌شوند، ما باید تواناییِ جمع‌آوری و عرضهٔ روایت‌ها درست را داشته باشیم -هم روایت‌های داخلی و هم روایت‌هایی که به ما نسبت داده می‌شود- تا حرف اول را بزنیم. برای این کار باید برنامه‌ریزی وجود داشته باشد؛ یا خودمان برنامه داشته باشیم و یا تحت پوشش یک برنامه باشیم.
حاجی‌بابایی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند، «ما به قله نزدیکیم». منظور از «قله» همان معرفی اسلام حقیقی است؛ کاری که امام حسین (علیه‌السلام) انجام داد: او خواست خدا، پیامبر و حق را معرفی کند تا نسل‌های بعد بدانند حسین بن علی چرا ایستاد و شهید شد. هدف این نبود که خود را معرفی کند، بلکه می‌خواست انحرافی که یزید ایجاد کرده بود را روشن سازد و نشان بدهد «یزید معروف نیست» و جای حق را از باطل جدا کند. در طول تاریخ انقلاب نیز تلاش ما همین معرفی اسلام واقعی، معرفی پیامبر و اهل‌بیت به‌عنوان محور حقیقی دین بوده است.
نائب‌رئیس مجلس خاطرنشان کرد: پیش از انقلاب هم برداشت‌های دیگری از اسلام در دنیا ارائه شده بود، اما انقلاب اسلامی تلاش کرد اسلام واقعی را معرفی کند. این معرفی شروع به تأثیرگذاری در سطح بین‌الملل کرد و مورد حمله قرار گرفت؛ اما مقاومت و اثبات حقیقت ادامه یافت. امروز می‌توان گفت این راه به ثبات نزدیک شده است و در صحنهٔ بین‌الملل جایگاه‌هایی پیدا کرده که قابل انکار نیست. خلاصه اینکه ما باید روایت‌سازیِ منسجم و برنامه‌ریزی‌شده را ادامه دهیم تا اسلام واقعی، پیامبر و اهل‌بیت به‌درستی در سطح ملی و بین‌المللی معرفی شود؛ این مسیر، مسیر مقاومت و دفاع از مردم و حق است و نتایج آن نیز کم‌کم در افق ظاهر می‌شود.
جایزه کتاب دفاع مقدس باید مرجعیت ادبی و فرهنگی ایجاد کند
معاون هماهنگ‌کننده و امور مجلس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و مقاومت نیز در این مراسم طی سخنانی، اظهار داشت: هفته دفاع مقدس امسال به دلیل حماسه بزرگ و پیچیده‌ای که ملت ایران پشت سر گذاشت، رنگ و بوی متفاوتی دارد. نسل جوان ما نشان داد که دفاع مقدس تنها یک خاطره در کتاب‌ها نیست، بلکه جریانی زنده و مکتبی نهادینه‌شده است که ارزش‌هایی همچون ایستادگی، گذشت، شجاعت، عشق به وطن و ترجیح منافع ملی بر فردی را زنده نگه داشته است.
جعفری با گرامیداشت حضور اساتید و صاحب‌نظران در این رویداد، تأکید کرد: جایزه کتاب دفاع مقدس به‌عنوان یکی از بزرگترین مسابقات ادبی کشور باید بتواند مرجعیت انتخاب آثار برتر را ایجاد کند و جریان تولید محتوای اصیل را جهت دهد. این رویداد فاخر باید حلقه اتصال نویسندگان، ناشران، پژوهشگران و سیاست‌گذاران فرهنگی باشد.
وی افزود: با تغییر محیط رسانه‌ای، جایزه کتاب دفاع مقدس نباید تنها محدود به کتاب کاغذی باشد، بلکه باید آثار چندرسانه‌ای همچون کتاب الکترونیک، کتاب صوتی و قالب‌های نوین را نیز دربرگیرد تا بتواند مخاطبان بیشتری به‌ویژه نسل جوان را جذب کند. چندوجهی‌سازی روایت‌ها، پیوند کتاب با رسانه‌های دیگر مانند فیلم، بازی و پادکست از ضرورت‌های امروز است.
جعفری پاسخ به جنگ روایت‌ها را از دیگر مأموریت‌های این جایزه برشمرد و گفت: باید با تولید آثار تحلیلی و پژوهشی به جنگ شناختی و تحریفات فراگیر پاسخ دهیم و صرفاً به انتشار مطالب موجود بسنده نکنیم.
معاون هماهنگ‌کننده و امور مجلس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و مقاومت همچنین به موضوع بین‌المللی‌سازی ادبیات دفاع مقدس اشاره کرد و افزود: نهضت ترجمه باید با استفاده از شبکه ناشران مستقل در سایر کشور‌ها دنبال شود. تصور اینکه ما خودمان باید ترجمه و انتشار آثار را به عهده بگیریم، رویکرد درستی نیست؛ بلکه باید ظرفیت‌سازی شود تا نویسندگان جوان در کشور‌های دیگر نیز دفاع مقدس را به زبان خود روایت کنند.
جعفری در پایان با تأکید بر لزوم بهره‌گیری از فناوری‌های نوین گفت: امروز باید دفاع مقدس را در بستر فضای دیجیتال و فناوری‌های نو مانند متاورس در دسترس قرار دهیم. کتاب همچنان ستون فقرات ادبیات است، اما بدون تکیه بر ظرفیت‌های فناورانه نمی‌توان مخاطب نسل جدید را همراه کرد.
«جشنواره ملی انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس و مقاومت» متفاوت برگزار می‌شود
حجت‌الاسلام علی لقمان‌پور رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس و مقاومت نیز در این مراسم، به پنج اصل اساسی بنیاد درخصوص این جایزه اشاره کرد و افزود: در این راستا تولید محتوای نو در عرصه دفاع مقدس اهمیت ویژه‌ای دارد. بیش از چهار هزار نویسنده و ۲۸۲ نشر فعال در حوزه کتاب دفاع مقدس فعالیت می‌کنند که از این میان حدود ۱۰۰ نشر وابسته به سپاه، ارتش، فراجا و بنیاد‌ها هستند.
وی به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی پرداخت و عنوان کرد: معظم‌له می‌فرمایند، دشمن امروز جبهه‌ای تشکیل داده است و ما نیز برای مقابله نیاز به کار جبهه‌ای و تشکیلاتی داریم؛ خوشحالیم که امروز جبهه ناشران در سطح نیرو‌های مسلح و ناشران در کشور شکل گرفته که مجمع ناشران انقلاب و مجمع ناشران دفاع مقدس فعالیت‌های خود را ادامه می‌دهند.
حجت‌الاسلام لقمان‌پور گفت: نکته مهم دیگر، ترویج و تشویق نویسندگان است. باید جشنواره کتاب سال را در ساختار وزارت ارشاد و شورای انقلاب فرهنگی پیگیری کنیم تا حمایت لازم از این جریان صورت گیرد و انگیزه خلق آثار ماندگار افزایش یابد.
رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس و مقاومت ادامه داد: فعالیت حلقه‌های حکمرانی در سطوح مختلف کشور مهم است و امروز نیز برکات این تلاش‌ها به شکل گسترده دیده می‌شود. استعداد‌های ناشناخته شناسایی شده و آموزش نوقلمان و نویسندگی دفاع مقدس در قالب سرفصل‌ها و دوره‌های آموزشی طراحی شده است لذا هر نوقلمی در هر نقطه‌ای از ایران امکان نوشتن و فعالیت ادبی دارد.
حجت‌الاسلام لقمان‌پور افزود: شناسایی و معرفی آثار دفاع مقدس به عنوان میراث فرهنگی یکی از اهداف مهم ماست و با همکاری مجموعه‌های مختلف، امسال دوره انتخاب کتاب سال را متفاوت و با حمایت جدی برگزار خواهیم کرد تا جایگاه واقعی این جایزه تثبیت شود.
جایزه کتاب سال دفاع مقدس باید بالاتر از دیگر جوایز کشور باشد
محمدرضا سنگری نویسنده و پژوهشگر نیز در این مراسم، در سخنانی با تأکید بر جایگاه والای کتاب گفت: کتاب آخرین معجزه است و هرکس به کتاب برسد به نوعی به اعجاز دست یافته است. بر اساس بیان قرآن، در روز قیامت خطاب می‌شود که «اقرأ کتابک کفی بنفسک الیوم علیک حسیبا»؛ خوشا به حال کسانی که در آن روز در کارنامه‌شان نشانی از کتاب باشد.
وی با اشاره به اهمیت بازنگری در نگاه به کتاب افزود: امروز تعریف کتاب تغییر کرده است و باید عرصه‌های نوین را نیز در این حوزه مورد توجه قرار دهیم. هر چیز گرانبها با خطر بیشتری روبه‌روست و ادبیات دفاع مقدس نیز از این قاعده مستثنی نیست. همان‌طور که دزد به خانه خالی نمی‌رود، خطر‌ها همواره متوجه گنجینه‌های ارزشمند است.
سنگری هفت خطر اصلی در مسیر ادبیات دفاع مقدس را برشمرد: نخست، انحراف و برجسته‌سازی وجوه تاریک جنگ؛ دوم، تحریف و واژگونگی روایت‌ها؛ سوم، از دست رفتن نسل‌ها و خاطرات ناگفته آنان؛ چهارم، نسیان و فراموشی تاریخی؛ پنجم، فاصله گرفتن از حوادث و وقایع نو در کنار غفلت از حافظه تاریخی؛ ششم، فقر معرفتی در بخشی از آثار؛ و هفتم، توقف در انتخاب آثار بدون نقد و پیگیری پس از برگزاری جوایز.
وی با اشاره به اینکه دشمنان برای ثبت روایت‌های خود سرمایه‌گذاری گسترده می‌کنند، گفت: تنها در چند ماه گذشته اسرائیل بیش از ۵۰۰ میلیون سند گردآوری کرده و ۴۰۰ کتاب درباره جنگ اخیر خود منتشر کرده است، در حالی که ما در زمینه جهانی‌سازی و ترجمه ادبیات دفاع مقدس کم‌کاری داشته‌ایم.
این نویسنده و پژوهشگر با تأکید بر لزوم حمایت از نویسندگان خاطرنشان کرد: نویسندگی باید بتواند در ایران به‌عنوان یک شغل و معیشت پایدار تعریف شود. برای خلق آثار فاخر باید شرایط مناسب از جمله دسترسی به اسناد و زمان کافی فراهم شود.
سنگری در پایان با بیان اینکه جایزه کتاب سال دفاع مقدس باید بالاتر از دیگر جوایز ادبی کشور مانند جایزه جلال دانسته شود، افزود: این جایزه حامل هویت فرهنگی ایران است و انتقال آن به نسل‌های آینده نیازمند حمایت و توجه جدی است.
در معرفی آثار دفاع مقدس به جهان کوتاهی کرده‌ایم
جواد کامور بخشایش، دبیر بیست‌وسومین جایزه ملی انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس و مقاومت نیز در این مراسم، در سخنانی با تأکید بر جایگاه ویژه این حوزه گفت: ادبیات دفاع مقدس تنها یک روایت تاریخی نیست، بلکه جریانی چندوجهی و انسان‌ساز است که باید به‌عنوان عامل وحدت، هویت و فرهنگ در جامعه دیده شود.
وی با بیان اینکه جایزه کتاب سال دفاع مقدس یکی از مهم‌ترین رویداد‌های فرهنگی کشور است، افزود: ما میراث‌دار تلاش گذشتگانی هستیم که برای استمرار این جریان ارزشمند زحمت کشیدند و امروز وظیفه داریم این مسیر را ادامه دهیم.
کامور بخشایش به اهمیت جوایز ادبی در جهان اشاره کرد و گفت: همان‌گونه که جوایزی، چون بوکر در دنیا اعتبار و جریان‌سازی فرهنگی ایجاد می‌کنند، جایزه کتاب سال دفاع مقدس نیز باید به رسمیت شناخته شود و جایگاه خود را در عرصه ملی و بین‌المللی پیدا کند.
وی با اشاره به ضرورت انتقال ارزش‌ها و میراث تاریخی دفاع مقدس به نسل‌های آینده تأکید کرد: ادبیات دفاع مقدس نباید تنها یک گونه ادبی قلمداد شود، بلکه باید به آن به چشم یک جریان فرهنگی نگریست که ابعاد اخلاقی، معنوی، عرفانی و هویتی جامعه را دربرمی‌گیرد. در این حوزه، مفاهیمی، چون ایثار، شهادت، جهاد اصغر و جهاد اکبر جایگاه ویژه‌ای دارند.
دبیر جایزه ملی کتاب سال دفاع مقدس همچنین بر لزوم ارتقای کیفیت پژوهشی و جهانی‌سازی ادبیات دفاع مقدس تأکید کرد و گفت: در معرفی آثار دفاع مقدس به جهان کوتاهی کرده‌ایم. ترجمه آثار شاخص و استفاده از سفیران فرهنگی می‌تواند نقش مهمی در این زمینه داشته باشد.
وی ارتباط نزدیک‌تر میان ادبیات و هنر به‌ویژه سینما را از دیگر ضرورت‌ها برشمرد و افزود: آثار برگزیده دفاع مقدس می‌توانند منبعی ارزشمند برای کارگردانان و هنرمندان باشند تا پروژه‌های حافظه‌سازی فرهنگی را با قدرت بیشتری پیش ببرند.
کامور بخشایش در پایان خاطرنشان کرد: امیدواریم این جایزه با معرفی آثار فاخر و جریان‌ساز، گامی مؤثر در تثبیت هویت ملی و انتقال ارزش‌های دفاع مقدس به نسل‌های آینده بردارد.
انتهای پیام/ 161
