عقب‌نشینی دمکراسی آمریکایی در برابر دیکتاتوری ترامپ

طوفان اقتدارگرایی ترامپ در میانه آشوب سیاسی بی‌سابقه آمریکا بنیان‌های دموکراسی این کشور را تا مرز فروپاشی پیش برده است.
کد خبر: ۷۸۳۴۲۷
تاریخ انتشار: ۱۵ مهر ۱۴۰۴ - ۰۸:۴۰ - 07October 2025

گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: در پاییز جنجالی آمریکا، وجه اشتراک جنجال‌های داخلی اخیر این کشور، تلاش دونالد ترامپ برای اعمال قدرت بی‌قید و بند ریاست‌جمهوری است. این تلاش‌ها، که اغلب بی‌سابقه و فراتر از حدود سنتی اختیارات رئیس جمهور به شمار می‌روند، نه تنها در عرصه داخلی، بلکه بر سیاست خارجی نیز سایه افکنده و نگرانی‌هایی عمیق درباره گرایش به اقتدارگرایی را برانگیخته است. 

عقب‌نشینی دمکراسی آمریکایی در برابر دیکتاتوری ترامپ

در حالی که آمریکایی‌ها آخر هفته خود را با تماشای فوتبال دانشگاهی یا لذت بردن از هوای خنک پاییزی سپری می‌کنند، بازی‌های قدرت ترامپ هر لحظه شدت بیشتری گرفته و به دو رویارویی کلیدی در کاخ سفید بر سر برنامه‌ استقرار نیروها برای اجرای سیاست‌های سختگیرانه مهاجرتی در پورتلند، اورگن و شیکاگو و همچنین فشار فزآینده برای پایان دادن به تعطیلی دولت منجر شده است. این درگیری‌ها، که ریشه در عطش سیری‌ناپذیر ترامپ برای اعمال اقتدار شخصی دارد، تقریباً هر جنبه‌ای از دوره دوم ریاست جمهوری او را تحت تأثیر قرار داده‌ و ترس از نفوذ تدریجی اقتدارگرایی را تشدید کرده است.

توالی این رویدادها از آخر هفته آغاز می‌شود، جایی که ترامپ با صدور دستوری، ۲۰۰ نیروی گارد ملی کالیفرنیا را به اورگن فرستاد. این اقدام، تنها چند روز پس از آنکه یک قاضی فدرال مانع استقرار نیروهای ذخیره ایالتی اورگن شده بود، صورت گرفت. قاضی ادعای ترامپ که پورتلند را یک «منطقه جنگی» خوانده بود، رد کرد و  ادعای دولت فدرال را اغراق شده خواند.

وی تأکید کرد که مقام‌های ایالتی و شهری احتمالاً در اثبات این که ترامپ پای خودش را از حدود قانون اساسی فراتر گذاشته و دهمین متمم را نقض کرده است، موفق خواهند شد. این حکم، نه تنها یک مانع قضایی برای ترامپ بود، بلکه نمادی از مقاومت رو به رشد در برابر سوءاستفاده او از قدرت اجرایی به شمار می‌رفت.

ترامپ، که پیشتر در سال جاری با «گاوین نیوسام» فرماندار دموکرات کالیفرنیا، بر سر استقرار گارد ملی در لس‌آنجلس درگیر شده بود، با این حرکت جدید خود، یک بار دیگر به دنبال مسیرهای جایگزین برای اعمال اقتدار بی‌چون و چرا رفت. نیوسام، در بیانیه‌ای تند، این اقدام را محکوم کرد و گفت: «این مسئله هیچ ربطی به امنیت عمومی ندارد. این‌ اقدامات تماما در راستای قدرت‌نمایی در فضای داخلی آمریکا است. ترامپ به عنوان فرمانده کل قوا از ارتش این کشور به عنوان سلاحی سیاسی علیه شهروندان آمریکایی استفاده می‌کند.» 

این استقرار نیروها، بخشی از الگویی گسترده‌تری بود که ترامپ در آن ارتش را به ابزاری سیاسی مبدل کرد. تنها چند روز پیش، وی ژنرال‌ها و دریادارهای آمریکایی را در ویرجینیا گرد هم آورد و به آن‌ها گفت که شهرهای آمریکا را به عنوان زمین‌های آموزشی استفاده کنند و افزود که نیروهای مسلح باید با مهاجمان داخلی درگیر شوند. این سخنان، که در مراسمی به مناسبت دویست و پنجاهمین سالگرد نیروی دریایی آمریکا ایراد شد، نگرانی‌های جدیدی در مورد سیاسی‌سازی ارتش برانگیخت.

آزمون بزرگ دموکراسی آمریکا؛ قدرت‌نمایی ترامپ در دو جبهه داخلی و خارجی

ترامپ در سخنرانی خود، که بیشتر به سخنرانی‌های انتخاباتی شباهت داشت، با فریاد گفت: «ما گارد ملی را می‌فرستیم. هر چه لازم باشد می‌فرستیم. مردم این حجم از جرم و جنایت در شهرهایشان را نمی‌خواهند.» تاکنون، او مستقیماً دستورات قضایی را در مورد این استقرارها، که ادعا می‌کند برای مبارزه با «تروریست‌های داخلی» ضروری است، نادیده نگرفته؛ اما کارشناسان حقوقی هشدار می‌دهند که اگر چنین کند، کشور با یک بحران قانون اساسی واقعی روبرو خواهد شد.

این سوءاستفاده از قدرت، فراتر از سواحل غربی گسترش یافت و به شیکاگو رسید؛ جایی که ترامپ علی‌رغم مخالفت جی‌بی پریتزکر، فرماندار دموکرات ایالت، مجوز استقرار گارد ملی ایلینوی را برای حفاظت از اداره مهاجرت و گمرک (ICE)  صادر کرد. این اقدام، در میانه تشدید تنش‌ها بر سر سیاست‌های مهاجرتی سختگیرانه، انجام شد و پریتزکر در مصاحبه‌ای با «جیک تپر» در برنامه «اتحادیه ایالت‌ها» شبکه سی‌ان‌ان، هشدار داد: «آن‌ها به دنبال آشوب هستند. می‌خواهند ایالت‌ها را میدان جنگی تبدیل کنند تا بتوانند نیروهای بیشتری اعزام کنند.»

این درگیری‌ها، که ترامپ در آنها از ارتش به عنوان «سلاحی سیاسی علیه آمریکایی‌ها» استفاده می‌کند، نه تنها ناقض حقوق ایالتی است، بلکه اصول تفکیک قوا را نیز به چالش می‌کشد. دهمین متمم، که اختیارات محفوظ برای ایالت‌ها را تضمین می‌کند، در این میان قربانی اصلی است و حکم قاضی فدرال در مورد پورتلند، نمونه‌ای روشن از این نقض است.

از طرف دیگر، ترامپ همزمان با افزایش درگیری‌ها پیرامون تجاوز به استقلال ایالت‌ها، جبهه دیگری را با موضوع «تعطیلی دولت» گشود. او یکشنبه دموکرات‌ها را تهدید کرد که اگر به طرح تأمین مالی کوتاه مدت عملیات فدرال تا اواخر نوامبر رأی ندهند، کارمندان فدرال بیشتری را اخراج خواهد کرد. دموکرات‌ها که ماه‌ها تحت فشار ترامپ بوده‌اند، به نظر می‌رسد با استفاده از تنها اهرم فشاری که در واشنگتن دارند - یعنی آستانه ۶۰ رأی برای فیلیباستر (تأخیر در تصویب اکثر قوانین در سنا) - جسورتر شده‌اند.

بر همین اساس، «کوین هاست»، مدیر شورای اقتصادی ملی کاخ سفید، به تپر گفت: «اگر رئیس‌جمهور تصمیم بگیرد که مذاکرات به جایی نمی‌رسد، اخراج‌ کارمندان فدرال آغاز خواهد شد.» با این حال، سیاست تعطیلی، تاکنون از اخراج‌های گسترده کارمندان فدرال که کاخ سفید پیشتر آن را قریب‌الوقوع اعلام کرده بود، جلوگیری کرده است. 

آزمون بزرگ دموکراسی آمریکا؛ قدرت‌نمایی ترامپ در دو جبهه داخلی و خارجی

جمهوری‌خواهان، با توجه به فشار افکار عمومی و علی‌رغم نفرت دیرینه‌شان نسبت به این قانون، مشروط به بازگشایی دولت، نسبت به تمدید یارانه‌های اوباماکر تمایل نشان داده‌اند. مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان جمهوری‌خواه، یکشنبه در برنامه «چهره‌ها در مطبوعات» شبکه ان‌بی‌سی گفت: «نیاز داریم که ابهامات برطرف شود تا همه بتوانند کارشان را انجام دهند

همچنین «پیت هگست»، وزیر دفاع، هشدار داد که بن‌بست طولانی‌مدت، پرداخت حقوق سربازان و تأمین مالی عملیات‌ها را متوقف خواهد کرد و بدین ترتیب، به آمادگی نظامی این کشور آسیب خواهد زد. وی در طی مصاحبه‌ای که در روز یکشنبه با فاکس نیوز داشت، گفت: «ما کار را انجام خواهیم داد، هر چه باشد. اما در نهایت، پرداخت‌ها متوقف می‌شود. کارها متوقف می‌شود. آموزش‌ها تعطیل می‌شود... در این صورت میزان آمادگی برای مأموریت کمتر خواهد شد.» 

با این حال، این قبیل هشدار‌ها بیشتر مسخره به نظر می‌رسند زیرا از اولویت های اصلی دولت کنونی، تعطیلی بخش‌های وسیعی از ماشین فدرال است. چنین رفتار‌هایی تنها مبین سیاست‌‌های متناقض دولت ترامپ است.

ترامپ، در گفت‌وگو با خبرنگاری از سی‌ان‌ان، ابراز خوش‌بینی کرده و گفت: «ما داریم برنده می‌شویم و هزینه‌ها را به شدت کاهش می‌دهیم!» با این حال، نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد که رأی‌دهندگان بیشتر ترامپ و جمهوری‌خواهان را به جای دموکرات‌ها، مقصر اصلی تعطیلی‌ها می‌دانند. «آدام کانکرین» و «سارا فریس» از سی‌ان‌ان روز جمعه گزارش دادند که نگرانی‌هایی در حلقه داخلی ترامپ دیده می‌شود. یکی از مشاوران ترامپ گفته است: «من باید بگویم این دموکرات‌ها را نابود می‌کند، اما صادقانه، فکر نمی‌کنم به نفع هیچ‌یک از طرفین باشد.»

جان تون، رهبر اکثریت جمهوری‌خواه سنا، در برنامه «ساندی مورنینگ فیوچرز» از شبکه فاکس نیوز گفت: «ما در یک بن‌بست قرار داریم». وی دموکرات‌ها را به خاطر تلاش برای سوءاستفاده از تعطیلی دولت برای لغو کاهش بودجه مدیکید (Medicaid) در لایحه عظیم سیاست داخلی ترامپ، سرزنش کرد. با این حال، خطوط کلی یک توافق احتمالی برای تصویب طرح یارانه‌های اوباماکر روشن است و سناتورهای میانه‌رو دموکرات و کسانی که به دنبال انتخاب مجدد نیستند، ممکن است نقش کلیدی ایفا کنند.

آزمون بزرگ دموکراسی آمریکا؛ قدرت‌نمایی ترامپ در دو جبهه داخلی و خارجی

ولع قدرت ترامپ تنها محدود به مرز‌های داخلی آمریکا نیست

بازی‌ قدرت ترامپ  محدود به مرزهای داخلی آمریکا نبوده و به عرصه بین‌المللی نیز کشیده شد. ترامپ آخر هفته را صرف حفظ فشار بر رژیم صهیونیستی و حماس کرد تا جنگ غزه را تحت طرح آتش‌بس ۲۰ ماده‌ای جدید خود پایان دهد. وی با استفاده از زور، «اسرائیل» را به توقف حملات هوایی وادار کرد.

وی به «جیک تپر» گفت که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، کاملاً با دیدگاه او همسو است (فعلاً) و این امر نتانیاهو را در موقعیتی قرار داد که میان فشار ترامپ و خصومت ائتلاف راست‌گرای خود با ایده‌های آمریکایی تعادل برقرار کند. اما ترامپ همزمان هشدار داد که اگر حماس همکاری نکند، اسرائیل دست آزاد برای ادامه جنگی خواهد داشت. وقتی تپر پرسید اگر حماس بر ماندن در قدرت اصرار ورزد چه خواهد شد، ترامپ پاسخ داد: «به طور کامل نابود خواهد شد!»

از موضوعات دیگری که در عرصه بین‌الملل، تحت تاثیر زور ترامپ قرار گرفت، کشتی‌های ونزوئلایی است که با شعار مبارزه با کارتل‌های مواد مخدر، هدف حملات آمریکا قرار می‌گیرند. وی در نزدیکی سواحل ونزوئلا کشتی‌های جنگی، هواپیماها و یک زیردریایی مستقر کرده و حداقل چهار قایق تندرو به همراه خدمه‌شان را در پی حملات بی‌اساس خود نابود کرده است. این اقدامات نظامی، ترس از آن را برانگیخته که ترامپ جنگی را بدون مجوز کنگره آغاز کرده، که با اختیارات قانون اساسی در مورد اقدامات ریاست‌جمهوری در بستر بین‌الملل نقض می‌شود.

دولت هفته گذشته به کنگره اطلاع داد که آمریکا در حال مبارزه مسلحانه با کارتل‌های مواد مخدری است که به عنوان سازمان‌های تروریستی نامیده شده و قاچاقچیان نیز نیرو‌های نظامی غیر‌مجاز هستند. اما هیچ‌یک از این فرضیه‌ها توسط دولت آمریکا به اثبات نرسیده و همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارند.

از طرف دیگر، «جک رید»، عضو ارشد دموکرات کمیته نیروهای مسلح سنا، هفته گذشته هشدار داد: «هر آمریکایی باید نگران باشد که رئیس‌جمهور باور دارد می‌تواند جنگ‌های مخفی علیه هر کسی که می‌خواهد، آغاز کند.» ترامپ اما یکشنبه به صورت مقتدرانه در رویداد نیروی دریایی، از توانایی خود برای به چالش کشیدن قانون اساسی و قوانین بین‌المللی که برای جلوگیری از چنین تصاحب قدرتی طراحی شده‌اند، لذت برد. وی گفت: «دیگر قایقی در آب نیست. حالا باید به خشکی نگاه کنیم، چون مجبورند از راه زمین بروند. و بگذارید همین حالا بگویم، این هم برایشان خوب پیش نخواهد رفت.»

دادگاه عالی آمریکا، که دوره جدید خود را دوشنبه آغاز می‌کند، با سؤالات حیاتی از جمله اختیار ترامپ برای جنگ تجاری با تعرفه‌ها و تلاش‌هایش برای تضعیف استقلال نهادهایی مانند فدرال رزرو روبرو خواهد شد.

همچنین این سوال نیز مطرح می‌شود که آیا ایالت‌ها، دادگاه‌ها و دموکرات‌ها می‌توانند این اقدامات غیرمتعارف ترامپ را مهار کنند. سوءاستفاده ترامپ از قدرت (از تبدیل ارتش به سلاحی سیاسی تا نادیده گرفتن کنگره در سیاست خارجی) نه تنها اصول قانون اساسی را تهدید می‌کند، بلکه آینده دموکراسی آمریکا را در معرض خطر قرار می‌دهد.

انتهای پیام/ ۱۳۴

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار