گروه استانهای دفاع‌پرس_«سیده معصومه حسینی»؛ در دنیایی که مردم دائماً از «کمبود» می‌نالند و کمتر کسی از «داشتن» سخن می‌گوید، سخن امیرالمؤمنین علی (ع) یادآور حقیقتی فراموش‌شده است: بقای نعمت، نه به تلاش بیشتر، بلکه به شکر عمیق‌تر بستگی دارد. ما در عصر فراوانی امکانات، اما فقرِ قدردانی زندگی می‌کنیم؛ جایی که ناسپاسی، آرام و بی‌صدا، نعمت‌ها را می‌فرساید و فرصت‌ها را از بین می‌برد.
متن حکمت
قال أمیرالمؤمنین (ع): «إِذَا وَصَلَتْ إِلَیْکُمْ أَطْرَافُ النِّعَمِ، فَلَا تُنَفِّرُوا أَقْصَاهَا بِقِلَّةِ الشُّکْرِ.» هنگامى که مقدمات نعمت‌ها به شما روى آورد ادامه آن را به واسطه کمى شکرگذارى از خود دور نسازید.
تحلیل و بسط حکمت
۱. آغاز و انجام نعمت
نعمت، همچون جوی آبی است که به‌تدریج جاری می‌شود؛ اول نشانه‌ای می‌آید، بعد سیلاب برکت. اما اگر همان ابتدا ناسپاسی کردیم، سرچشمه خشک می‌شود و هیچ‌گاه به «اکمال نعمت» نمی‌رسیم. در سطح فردی، نعمت می‌تواند فرصت، دوست، ایده یا موفقیت و حتی خانواده‌ای پر از عشق و محبت باشد و در سطح اجتماعی، می‌تواند آرامش، امنیت یا اعتماد وانسجام مردم باشد.
۲. شکر؛ حفظ‌کننده‌ی برکت‌ها
شکر در نگاه امام علی (ع) فقط گفتن «الحمدلله» نیست؛ بلکه نوعی رفتار آگاهانه برای پاسداری از نعمت است. هر نعمتی، زبان خاص خود را برای شکر دارد: نعمت علم، با آموزش و نشر آن حفظ می‌شود؛ نعمت دوستی، با وفاداری و صداقت؛ نعمت امنیت، با مشارکت و بصیرت اجتماعی. وقتی شکر را به رفتار تبدیل کنیم، نعمت‌ها ریشه‌دار می‌شوند.
۳. ناسپاسی؛ آفت تمدن‌ها
هیچ جامعه‌ای یک‌باره سقوط نمی‌کند؛ ناسپاسی، آرام‌آرام نعمت‌ها را از میان می‌برد. وقتی مردم و مسئولین، نعمتِ امنیت، نعمت انسجام، نعمتِ آرامش، یا نعمتِ مدیران صادق و یا مردم صبور و همراه را عادی بگیرند، دیر یا زود از دست می‌رود. همین منطق در خانواده و تشکل‌ها نیز جاری است: وقتی حضور کسی را عادت می‌پنداریم، قدرش را نمی‌دانیم تا از دست برود.
۴. فرصت‌ها؛ نعمت‌های پنهان
گاهی «نعمت» در لباس فرصت به سراغ ما می‌آید؛ ایده‌ای تازه، موقعیتی اجتماعی، یا نیروی جوانی. اگر قدر این فرصت‌ها دانسته نشود و در همان ابتدای ظهورشان بی‌تفاوتی نشان دهیم، از میان می‌روند. در میدان تمدن‌سازی و جهاد فرهنگی نیز، شکر نعمت، یعنی استفاده‌ی درست از فرصت‌هایی که خدا برای پیشرفت جامعه عطا می‌کند.
نتیجه‌گیری
امام علی (ع) در این حکمت به ما می‌آموزند که تداوم هر نعمت، در گرو شکر آن است. شکر یعنی دیدن نعمت پیش از ازدست‌رفتنش، و پاسداری از آن با رفتار و نیت درست. در زندگی فردی، خانوادگی، تشکیلاتی و اجتماعی، هرگاه نشانه‌های یک خیر یا پیشرفت نمایان شد، باید از همان آغاز مراقبش بود. بی‌توجهی به نشانه‌های کوچک، آغاز محرومیت از برکات بزرگ است.
تلنگر پایانی
شاید این روز‌ها خدا در زندگی ما، جامعه‌مان یا کشورمان، شروع تبلور یک نعمت را فرستاده باشد نشانه‌هایی از خیر و فرصت. سؤال این است: آیا ما قدردان و مراقبیم، یا با بی‌توجهی و گله‌مندی، داریم آرام‌آرام نعمت‌ها را از خود می‌رانیم؟
انتهای پیام/
