تجلیل از پرچمدار زبان و ادبیات فارسی

محمدجعفر یاحقی به پاس قرآن‌پژوهی، شاهنامه‌پژوهی و خدمات دانشگاهی و توجهش به زبان فارسی، مورد تجلیل قرار گرفت.
کد خبر: ۷۸۶۹۰۴
تاریخ انتشار: ۲۹ مهر ۱۴۰۴ - ۱۱:۰۵ - 21October 2025

به گزارش دفاع‌پرس از خراسان رضوی، آیین نکوداشت مقام فرهنگی، ادبی و علمی «محمدجعفر یاحقی» شاهنامه‌پژوه، استاد دانشگاه و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی،در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

تقدیر از پرچم‌دار زبان و ادبیات فارسی | گزارشی از مراسم بزرگداشت محمدجعفر یاحقی، شاهنامه‌پژوه مطرح مشهدی

وسعت علمی و دانش دکتر یاحقی بر کسی پوشیده نیست
در آغاز این مراسم، «محمود شالویی» رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، اظهارداشت: یاحقی چهره‌ای شناخته‌شده در عرصه فرهنگ و ادب ایران است و تردیدی نیست این مرد بزرگ سالیان متمادی در این عرصه خدمت کرده و آثار گرانسنگ عرضه کرده است. آقای یاحقی شاگردانی کوشا و پرتلاشی نیز تربیت کرده است و بحق امروز وامدار خدمات ارزشمند این مرد بزرگ هستیم.

او در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه سخنرانان این مراسم از برگزاری آن استقبال کردند، تصریح کرد: شخصیت یاحقی اقتضا می‌کرد که او را از صمیم قلب دوست داشته باشند. وسعت علمی و دانش او بر کسی پوشیده نیست چراکه یک محقق و پژوهشگر درجه اول در حوزه زبان و ادب فارسی خاصه شاهنامه است. او از دوستداران و علاقه‌مندان و مروجان اندیشه فردوسی است، نسبت به فردوسی عرق و علاقه وافری دارد و هیچ شک و شبهه‌ای در این زمینه وجود ندارد. 

نقش استادانی، چون یاحقی در پاسداری از هویت ملی ایرانیان حیاتی است

«غلامحسین مظفری» استاندار خراسان رضوی هم در سخنانی ابرازداشت: محمدجعفر یاحقی دانشمندی است که نامش نه تنها در ساحت علم بلکه در حافظه فرهنگی مردم این سرزمین، به احترام و ستایش آراسته است. اگر خراسان را بنا به قول اهل نظر خاستگاه زبان فارسی و خیمه‌گاه حکمت و عرفان ایرانی اسلامی بدانیم، بی‌تردید استاد یاحقی از زمره وارثان راستین این میراث سترگ است. استاد یاحقی هم در خراسان بالیده و هم سال‌ها در خدمت دانشگاه و فرهنگ این دیار بوده است. او خراسان را نه فقط زیسته بلکه بازخوانی، بازتعریف و بازآفرینی کرده است؛ با قلمش، با تدریسش، با آثارش و با نگاه عمیقش به هویت تاریخی و فرهنگی این سرزمین.

وی افزود: در روزگار ما که گاه حافظه تاریخی نسل‌ها با غبار فراموشی و هجمه رسانه‌ها روبه‌رواست، نقش استادانی، چون یاحقی در پاسداری از زبان و ادب فارسی و هویت ملی ایرانیان حیاتی است. او با پژوهش‌های درخشان خود در حوزه فردوسی‌شناسی، شاهنامه‌پژوهی، متن‌پژوهی، سبک‌شناسی و فرهنگ‌نگاری صرفاً آثار علمی تولید نکرده بلکه ستون‌هایی برای بنای هویت ملی و فرهنگی ایرانیان پی‌ریزی کرده است.

در ادامه این مراسم «اصغر دادبه» استاد زبان و ادبیات فارسی، با بیان اینکه در سخنرانی خود ناگزیر است به حافظ برگردد، غزلی از حافظ خواند و گفت: بیت‌الغزل «قَدِّ خمیدهٔ ما سهلت نماید اما/ بر چشمِ دشمنان تیر، از این کمان توان زد» نشان‌دهنده حاصل زحمتی است که یاحقی در طول کوشش‌هایش کشیده است.

وی با بیان اینکه مهم‌ترین اثر یاحقی، کارهایش در زمینه شاهنامه است، گفت: این روز‌ها کسی گفته است که هومر خوانده شده و شاهنامه خوانده نشده است. من هم پاسخش را دادم. مسئله این است این جماعت نه بلد هستند و نه می‌خواهند بلد باشند، آنها هدف دیگری دارند و آن هم دشمنی با ایران است آن هم از طریق زبان فارسی. 

دادبه خاطرنشان کرد: اگر از دانشجویان درباره جایگاه و اهمیت یاحقی بپرسید، اذعان خواهند داشت او استادی ممتاز است و از هیچ کمکی به دانشجویان، چه ایرانی و چه خارجی، کوتاهی نمی‌کند. هرگاه دانشجویان از این استاد برجسته بخواهند تا آنان را به مجامع علمی معتبر جهانی معرفی و رهنمون شود، با کمال میل همکاری می‌کند. این روحیه علمی و انسان‌دوستانه، نشانگر منش والای فرهنگی و اخلاقی دکتر یاحقی است.

این استاد زبان و ادبیات فارسی با تأکید بر اینکه در روزگار امروز، وظیفه ما سنگین است، تصریح کرد: در طول تاریخ برای آنکه کیان و فرهنگ ایران را بزنند، اول از طریق دین وارد شدند؛ زبان فارسی را زبان جهنم و زبان عربی را زبان بهشت خواندند و قصدشان از گفتن این حرف هم ستایش زبان عربی نبوده بلکه قصدشان زدن زبان فارسی است. در دوره صفویه گردن‌کلفت‌های تاریخ پیدا شدند، روس‌ها در آسیای میانه و انگلیس‌ها در شبه قاره با پدرسوختگی شروع به زدن ریشه زبان فارسی کردند، می‌گوییم آنها دشمنان هستند، اما درد آنجایی است که در روزگار معاصر، مخالفت با زبان فارسی و فرهنگ ایرانی هیئت روشنفکری پیدا می‌کند.

او تأکید کرد: خواهش می‌کنم چهار-پنج دقیقه وقت بگذارید شعر‌هایی از حافظ و سعدی برای کودکان بخوانید، کودکان اینها را در ذهن خود نگه می‌دارند و زمانی که در ذهنشان ماند، دیگر آنچه دشمنان می‌خواهند، نمی‌شود. کار نشدنی نیست؛ فقط فرصت و حوصله می‌خواهد.

یاحقی پرچمی را که از دست سرداری افتاده گرفته است

در بخش دیگری از این مراسم، «غلامعلی حدادعادل» رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سخنانی اظهارداشت: یاحقی از پاسداران دلیر زبان و ادب فارسی و از وارثان خلف فرهنگ اسلامی و ایرانی است. اولین ملاقات من با آقای یاحقی در سال ۱۳۵۹ بود. زمانی که آیت‌الله طبسی تولیت آستان قدس رضوی را برعهده داشت و ما را دعوت کرده بود تا برنامه‌های فرهنگی آستان برنامه‌ریزی شود. آن زمان یوسفی با مهر و محبت یاحقی جوان را نشان داد در حالتی که بهترین دانشجوی خود را معرفی می‌کند. 

وی سپس با اشاره به اهمیت دانشکده‌های ادبیات دانشگاه تهران، مشهد، تبریز و اصفهان گفت: در دانشگاه مشهد استادان مهمی، چون فیاض، یوسفی، متینی و رجایی خراسانی حضور داشتند و یاحقی ادامه‌دهنده راه آن استادان بزرگ در دانشکده ادبیات مشهد است. او پرچمی را که از دست سرداری افتاده گرفته است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: از خصوصیات یاحقی پرکاری و تنوع و وسعت میدان تحقیق و تألیف او است. در کنار شاهنامه‌پژوهی او یک قرآن‌پژوه بنام است.

حدادعادل در ادامه درباره برخی از آثار یاحقی توضیح داد و یادآور شد: در سال‌های اخیر عده زیادی از استادان ادبیات فارسی از افغانستان مجبور به مهاجرت به ایران شدند و دکتر یاحقی به نوعی پناه آنها بود و با من تماس می‌گرفتند چه کنیم و ما هم همفکری می‌کردیم. او همچنین برای دانشجویان افغانستانی حکم پدری داشت و می‌گفت حالا که اوضاع افغانستان به‌هم ریخته است آنها بی‌پناه نمانند. این کار‌های اجتماعی از باب دلسوزی برای ایران زبان فارسی بوده است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی همچنین بیان داشت: در افکار یاحقی افراط و تفریط ندیدیم که بگوییم در جایی تند رفته است یا جایی کند بوده. اعتدال دارد که این اعتدال در یوسفی در نهایت بود. 

«نیکنام حسینی‌پور» مدیرکل روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز پیام «سیدعباس صالحی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را قرائت کرد.

در این بخشی از این پیام آمده است: تکریم خادمان و فرزانگان فرهنگ و ادب، پاسداشت بزرگانی است که عمر خود را در راه اعتلای اندیشه و زبان فارسی صرف کردند. بی‌تردید تلاش‌های ماندگار و آثار گرانسنگ حضرت عالی در عرصه شاهنامه‌پژوهی و زبان و ادب فارسی و همچنین تربیت دانش‌پژوهان فرهیخته سرمایه‌ای گرانبها برای فرهنگ و هویت ملی این مرز و بوم است. اینجانب با قدردانی از سال‌ها خدمت صادقانه و پژوهش‌های سترگ و همت فرهنگی جنابعالی در پاسداشت میراث ادبی ملت بزرگ ایران، این لوح سپاس را به نشانه احترام تقدیم می‌کنم. با آرزوی تندرستی و توفیق.

در بخش پایانی این رویداد، «محمدجعفر یاحقی» استاد پیشکسوت زبان و ادبیات فارسی و شاهنامه‌پژوه در سخنانی با قدردانی از انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به ذکر خاطراتی از گذشته و همکاری‌های علمی و پژوهشی خود با استادان برجسته زبان و ادب فارسی پرداخت و در بخشی از سخنان خود اظهارداشت: از ۷۸ بهاری که پشت‌سر گذاشته‌ام، ۵۸ سال در دانشگاه فردوسی بودم و هیچ‌کس نمی‌تواند ارتباط من را با دانشگاه ببرد مگر مرگ.

در پایان، لوح سپاس و نشان زرین انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و هدایایی از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، استانداری خراسان و برخی از نهاد‌های علمی و پژوهشی به محمدجعفر یاحقی اهدا شد.

انتهای پیام/

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار