به گزارش دفاع‌پرس از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین «علی خیاط» مدیر حوزه علمیه خراساان در آیین اختتامیه کنگره بین‌المللی مرحوم آیت‌الله العظمی میرزای نائینی (ره) با شعار «میرزای نائینی؛ استوانه فقاهت، معنویت و سیاست» که با حضور علما و اندیشمندان برجسته حوزه‌های علمیه شب گذشته در مجتمع آفتاب ولایت مشهد برگزار شد، اظهار داشت: مایه مباهات است که اختتامیه این کنگره عظیم علمی و حوزوی در مشهد و در جوار مضجع نورانی حضرت امام رضا (علیه‌السلام) برگزار می‌شود و حوزه علمیه خراسان افتخار دارد میزبان جمعی از علما، اساتید و مهمانان ارجمند از حوزه‌های علمیه قم، مشهد، عراق و سایر کشور‌ها باشد.
وی با بیان اینکه مرحوم میرزای نائینی از برجسته‌ترین چهره‌های فکری و سیاسی سده‌های اخیر شیعه به شمار می‌آید، خاطرنشان کرد: زندگی پرفراز و نشیب جهادی این عالم بزرگ، تجسم تعادل میان سنت اصیل دینی و نوآوری‌های تحول‌آفرین او است. این عالم برجسته استوانه‌ای رفیع در مکتب فقاهت نجف و از شاگردان برجسته شیخ انصاری بود که با آثار ماندگار و نظام‌مند خود، مفاهیمی نو در فقه سیاسی و اجتماعی اسلام عرضه کرد. شماری از بزرگ‌ترین مراجع تقلید از جمله آیات عظام حکیم، میلانی، حلی و بجنوردی از شاگردان او بودند که اندیشه وی را در تاریخ معاصر تداوم بخشیدند.
میرزای نائینی؛ پیشگام تبیین فقه مقاومت و پیوند دین و سیاست است
مدیر حوزه علمیه خراسان، نقش میرزای نائینی را در بنیان‌گذاری اندیشه سیاسی نوین شیعه برجسته دانست و گفت: مرحوم نائینی از پیشگامان فقه مقاومت در برابر استعمار بود و دفاع از پیوند دین و سیاست را نه در چارچوب جدل‌های فلسفی، بلکه در عرصه عمل اجتماعی تبیین کرد. دوستی و هم‌فکری او با سید جمال‌الدین اسدآبادی و همکاری‌اش با میرزای شیرازی در جنبش تحریم تنباکو، ریشه اندیشه سیاسی او شد و در جریان مشروطه، به عنوان مشاور فکری آخوند خراسانی، نقش راهبردی ایفا کرد. کتاب ارزشمند «تنبیه‌الامه و تنزیه‌المله» موضوع حکومت دینی و عدالت اجتماعی را با بیانی روشن در حمایت از مشروطه اسلامی عرضه کرد و از همین رو، یکی از استوارترین متون فکری در تبیین مبانی حکومت ولایی به زبان فارسی شناخته می‌شود.
حجت‌الاسلام خیاط در ادامه افزود: زمان‌شناسی نائینی و درک او از تحولات فکری و فرهنگی دوران خود، ممتاز و درس‌آموز است. در روزگاری که جهان اسلام درگیر چالش‌ها و انحرافات گوناگون بود، او پرچم‌دار تعامل میان فقاهت و حکمت عملی شد و با طرح مباحث نو در مشروعیت قدرت دینی، بن‌مایه‌های نظری تمدن اسلامی معاصر را پایه‌گذاری کرد. برگزاری همایش‌هایی از این دست، نه یک عمل تشریفاتی، بلکه یک ضرورت معرفتی و تاریخی برای بازشناسی میراث علمیِ عالمان مؤسس و الهام‌بخش است.
پیوند قم، نجف و مشهد؛ میراث ماندگار کنگره نائینی است
وی ارزش دیگر این کنگره را در ایجاد همگرایی میان مراکز اصلی علم و اندیشه شیعی دانست و تصریح کرد:یکی از جلوه‌های معنوی این مراسم، پیوند دوباره میان سه حوزه بزرگ قم، نجف و مشهد است. این ارتباط علمی، فکری و انسانی، سرمایه‌ای ارزشمند برای امت اسلامی به شمار می‌آید که استمرار اندیشه فقاهتی و سیاسی میرزای نائینی را در سطح حوزه‌های علمیه منطقه و جهان تشیع زنده نگاه می‌دارد و مسیر آینده را برای همکاری‌های علمی و تمدنی میان عالمان و مراکز پژوهشی هموار می‌سازد.
مدیر حوزه علمیه خراسان با اشاره به نتایج علمی این کنگره خاطرنشان کرد: به برکت تلاش‌های محققان در چارچوب این کنگره، بیش از چهل و یک جلد از مجموعه آثار مکتوب آن عالم ربانی گردآوری و منتشر شده است؛ آثاری که در سال‌های اخیر کمتر مورد توجه قرار داشت و اکنون می‌تواند چراغ راه پژوهشگران فقه سیاسی و اجتماعی در حوزه‌های علمیه باشد.
حجت‌الاسلام خیاط در پایان ضمن تقدیر از همه استادان، پژوهشگران و نهاد‌هایی که در برگزاری این آیین علمی نقش‌آفرینی کرده‌اند، اظهار امیدواری کرد که «راه نائینی» به‌عنوان میراث‌دار سنت عقلانی، مجاهدانه و مردمی حوزه‌های علمیه، الهام‌بخش نسل جدید عالمان دین در مسیر احیای تمدن نوین اسلامی باشد.
انتهای‌پیام/
