یادداشت/ مجتبی شجاعی

عقلانیت و مسئولیت ملی در حوزه آب و جنگ روانی دشمن

بهترین پدافند غیرعامل در برابر پروژه یأس‌آفرینی دشمن، آگاهی‌بخشی شفاف، اطلاع‌رسانی دقیق از برنامه‌های در دست اجرا و دعوت از مردم برای مشارکت در مدیریت مصرف آب است. ایران با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و خرد جمعی، از این چالش نیز همانند گذشته سربلند بیرون خواهد آمد.
کد خبر: ۷۹۲۴۱۲
تاریخ انتشار: ۲۳ آبان ۱۴۰۴ - ۰۰:۰۴ - 14November 2025

گروه استان‌های دفاع‌پرس-- «مجتبی شجاعی»– فرماندار ویژه تربت حیدریه؛ در میدان نبرد نوین، دشمن با سلاح‌های روانی شامل تردید، یأس، تفرقه و شبهه‌پراکنی، و با استفاده از رسانه‌های مجازی و نیابتی، عزم خود را برای تضعیف اراده ملی جزم کرده است. اما «ایران آگاه» با تکیه بر اراده ملی، خرد جمعی، امید و وحدت، در برابر این طوفان روانی ایستادگی می‌کند.

ویرایش/عقلانیت و مسئولیت ملی در حوزه آب و جنگ روانی دشمن

در کشوری مانند ایران، که مشابه بسیاری از کشور‌های دنیا در حال تجربه تغییر اقلیم، کاهش نزولات جوی و رشد جمعیت است ـ و البته بی‌توجهی و غفلت‌های تاریخی سیاست‌گذاران بخش انرژی و منابع و جامعه نیز طی سالیان متوالی در این بخش غیرقابل کتمان است ـ نمی‌توان گفت متولیان و سیاست‌گذاران کشور بی‌تفاوت بوده و دست روی دست گذاشته‌اند. حاکمیت طرح‌های متنوعی در حوزه تأمین و انتقال آب و کلان‌پروژه‌های انتقال آب از دریا با پیشرفته‌ترین متد‌های تصفیه را در دست اجرا دارد که انعکاس هر کدام می‌تواند بارقه‌های امید را در جامعه برجسته‌تر کند.

در شرایط پساجنگ، انتشار و بازانتشار موضوع کمبود آب موجب اضطراب عمومی، نگرانی مزمن و کاهش اعتماد مردم به نهاد‌های مدیریت بحران می‌شود، در حالی که همان‌گونه که اشاره شد، دولت و حاکمیت در همه حوزه‌های حکمرانی آب در حال تلاش است.

بحران آب واقعی است، اما راهکار‌های علمی و عملی نیز موجود است. آمار‌ها نشان می‌دهد بیش از ۹۰ درصد منابع آبی در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و تنها ۸ درصد به شرب و صنعت اختصاص دارد. با مدیریت هوشمند و بر اساس حکمرانی مطلوب آب و جابه‌جایی منابع بین بخش‌ها، می‌توان مشکل کم‌آبی شرب را موقتاً حل کرد. از سوی دیگر، حدود ۳۰ درصد آب شرب به دلیل فرسودگی شبکه‌ها هدر می‌رود که با نوسازی، قابل بازیابی است.

راهکار‌های امیدبخش دیگری نیز در دسترس است: بازیافت ۸۰ درصد آب شرب از طریق سیستم‌های تصفیه فاضلاب، بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی که ۵۵ درصد ذخایر آبی را تشکیل می‌دهد، و استفاده از موقعیت استثنایی دسترسی به دریای عمان و خلیج فارس برای شیرین‌سازی آب در مقیاس بزرگ.

در کشور، نسبت منابع آب زیرزمینی به آب سطحی ۵۵ به ۴۵ درصد است. این بدان معناست که منابع آب زیرزمینی در ایران ـ که به‌صورت چاه، چشمه و قنات برداشت می‌شود و معمولاً با تأخیر زمانی نسبت به خشکسالی حساسیت دارند ـ در مقایسه با منابع آب سطحی سهم بیشتری دارند و می‌توانند در مدیریت خشکسالی و گذراندن سال‌های خشک به ما کمک کنند. این فرصت در بسیاری از کشور‌های کوهستانی که آبخوان‌های کمتری دارند، محدود است؛ چراکه از ویژگی‌های چاه این است که می‌توان آن را در بیشتر قسمت‌های آبخوان، در زمان کوتاه و با هزینه مناسب ایجاد و منبع آب جدیدی برای مصرف ضروری تشکیل داد.

یکی از ویژگی‌های منابع آب شرب این است که با توجه به اینکه بیشتر شهر‌های بزرگ ایران مجهز به سیستم‌های تصفیه آب فاضلاب شهری هستند، بیش از ۸۰ درصد آب تولیدی برای شرب را می‌توان توسط شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب تصفیه و مجدداً مورد استفاده قرار داد. بسیاری از تصفیه‌خانه‌ها کیفیت آب خروجی آنها در حد کشاورزی است و بدین‌وسیله می‌توان علاوه بر حل مشکل شرب، تأمین آب کشاورزی را نیز در بسیاری از شهر‌ها مرتفع کرد.

به دلیل فرسودگی شبکه‌های آبرسانی شهرها، حدود ۳۰ درصد آب ورودی برای شرب در شبکه‌ها از دست خارج می‌شود و مجدداً به آب‌های زیرزمینی می‌پیوندد. از این‌رو، با یک برنامه مدون و حساب‌شده می‌توان شبکه‌ها را اصلاح و نیاز آب شرب را حتی با افزایش مصرف تأمین کرد.

یکی از نعمت‌های خدادادی که خداوند به کشور ایران اهدا کرده، وجود دریا در شمال و جنوب کشور است. در جنوب کشور، این دریا به آب‌های آزاد متصل است و مهم‌ترین منبع آب شور جهان یعنی دریا‌ها و اقیانوس‌ها را در اختیار دارد. با شیرین‌سازی این آب‌ها ـ که به کمک شرکت‌های داخلی، دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن طراحی و ساخته می‌شود ـ می‌توان حجم زیادی از منابع آب شیرین مورد نیاز شرب و صنعت را تولید و استفاده کرد و از بحران‌های موقتی به‌سلامتی عبور نمود.

بهترین پدافند غیرعامل در برابر پروژه یأس‌آفرینی دشمن، آگاهی‌بخشی شفاف، اطلاع‌رسانی دقیق از برنامه‌های در دست اجرا و دعوت از مردم برای مشارکت در مدیریت مصرف است. ایران با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و خرد جمعی، از این چالش نیز همانند گذشته سربلند بیرون خواهد آمد. آنچه دشمن را ناامید می‌کند، اراده ملتی است که در سخت‌ترین شرایط، راه‌حل‌های نوآورانه می‌آفریند.

انتهای پیام/

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار