به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس،متن زیردرباره حفظ قرآن به قلم دکتر مصطفی عباسی مقدم، استاد دانشگاه کاشان و مشاور پژوهش و برنامه ریزی معاونت قرآن و عترت(علیهم السلام) وزارت فرهنگی و ارشاد اسلامی که در پی می آید؛
همانطور که قرآن کریم در حق مؤمنان شفاعت می کند حافظ و عامل قرآن نیز در قیامت دارای مقام شفاعت است. رسول الله(صلی الله و علیه وآله): "من قرأ القرآن حتی یستظهره ویحفظه ادخله الله الجنه و شفّعه فی عشرة من اهل بیته قد وجبت لهم النار.
هر که آنقدر قرآن بخواند تا حفظ شود خداوند او را به بهشت داخل خواهد کرد و شفاعتش را درباره ده نفر از خانواده اش که آتش جهنم بر آنان واجب شده می پذیرد."رسول الله می فرمایند: "فإذا دخل صاحب القرآن الجنه قیل له اقرأ و ارق لکل آیه درجه فلا تکون فوق حافظ القرآن درجه.
هنگامی که صاحب قرآن داخل بهشت شود به او گویند بخوان و بالا برو، پس برتر از درجه حافظ قرآن درجهای نیست.
"إذا مات حامل القرآن أوحی الله الی الارض أن لاتأکلی لحمه، قالت الهی کیف آکل لحمه و کلامک فی جوفه."
هنگامی که حامل قرآن میمیرد خدا وحی میکند به زمین که گوشت او را نخور، زمین میگوید: خدایا چطور گوشت او را بخورم در حالی که کلام تو در دل اوست.
عن ابی عبدالله(علیه السلام) "قال: من استمع حرفاً من کتاب الله عزوجل من غیر قراءة کتب الله له حسنة و محا عنه سیئة و رفع له درجة و من قرأ نظرا من غیر صوت کتب الله له بکل حرف حسنة و محا عنه سیئه و رفع له درجة و من تعلُّم منه حرفاً ظاهراً کتب الله له عشر حسناتٍ و محا عنه عشرَسیئاتٍ و رفع له عشر درجاتٍ قال لاأقول بکل آیة و لکن بکل حرفٍ باءٍ أو تاءٍ أو شبههما، قال و من قرأ حرفاً ظاهراً و هو جالس فی صلاته کتب الله له به خمسین حسنة و محا عنه خمسین سیئة و رفع له خمسین درجه و من قرأ و هو قائم فی صلاته کتب الله له بکل حرف مائة حسنة و محا عنه مائة سیئة و رفع له مائة درجة و من ختمه کانت له دعوة مستجابه مؤخرة أو معجله قال قلتَ جُعِلتُ فداک ختمه کُله قال خَتَمَه کلّه"
"امام صادق(علیه السلام) فرمود: کسی که یک حر ف از کلام الله را استماع نماید بدون اینکه قرائت کند خداوند یک حسنه برای او مینویسد ویک سیئه از او محو میکند و یک درجه به او میافزاید و اگر حرفی از آن را حفظ نماید خداوند ده حسنه برای او مینویسد و ده سیئه از او محو میکند و ده درجه بر او میافزاید و فرمود: نمیگویم در ازای هر آیه بلکه هر حرف مانند باء و تاء و ... و اگر حرفی از قرآن را از حفظ در نماز بخواند در حالی که نشسته است خداوند پنجاه حسنه برای او می نویسد و پنجاه سیئه از او محو میکند و پنجاه درجه بر او میافزاید و اگر حرفی از قرآن را در نماز بخواند در حال ایستاده خداوند صد حسنه برای او مینویسد و صد سیئه از او محو میکند و صد درجه بر او میافزاید و هر که قرآن را ختم کند یک دعای مستجاب در دنیا ویا آخرت خواهد داشت.
رسول الله میفرمایند: "تعلموا القرآن فانه یأتی یوم القیامة صاحبه فی صورة شاب جمیل شاحب اللون فیقول له القرآن: أنا الذی کنت اسهرت لیلک و اظمأت هو اجرک و أجففت ریقک و أسَلتُ دمعتک أؤول معک حیثما ألتُ و کل تاجر من وراء تجارته و أنا الیوم لک من وراء تجارة کل تاجر و سیأتیک کرامة (من) الله عزّوجلّ فأُبشِر فیؤتی بتاج فیوضع علی رأسه ویعطی الأمان بیمینه و الخلد فی الجنان بیساره ویکسی حلیتین ثم یقال له: اقرء و ارقه فکلما قرأ آیة صعد درجه و یُکسی أبواه حلّتین إن کانا مؤمنین ثم یقال لهما: هدا لما علمتماه القرآن
رسول خدا میفرماید: قرآن را بیاموزید زیرا روز قیامت نزد خواننده خود میآید به صورت جوانی زیبا رنگ پریده و قرآن به او میگوید: منم که شب تو را بیخواب کردم و روزهای گرم تو را به تشنگی کشیدم و آب دهانت را خشک کردم و اشکت را روان ساختم، هر جا بروی با تو میآیم و هر تاجری در پس تجارت خود به انتظار سود است و امروز من به سود تو در پس تجارت هر تاجری هستم و به زودی کرامت خدا عزوجل به تو میرسد. مژده بگیر و تاجی برایش آورند و بر سرش نهند و برگ امان به دستش دهند و به بهشت جاوید او را مکان باشد و دو جامه بهشتی به او پوشند پس به او گفته شود بخوان و بالا برو و هر آنچه آیهای خواند، درجهای برآید و به پدر و مادر او اگر مؤمن باشند دو جامه پوشند و به آنها گویند: این مزد این است که قرآن به او آموختید.
رسول خدا فرمودند: "من قرأ القرآن عن حفظه ثم ظن ان الله لا یغفر له ممن استهزء بایات الله."
"کسی که قرآن را از حفظ بخواند و گمان کند که خداوند متعال او را نمیآمرزد از جمله کسانی است که آیات خداوند را مورد استهزاء و تمسخر قرار داده است.
به بیان شهریار پرهیزگار این سخن زیبای پیامبر اکرم در واقع نقطه اوج بیان فضیلت حفظ قرآن است و پیامی بس عجیب و سازنده برای حافظین کلام خدا به همراه دارد.
امام صادق (علیه السلام): "إقرؤا القرآن و استظهروه فإن الله تعالی لا یُعَذِب قلباً وعی القرآن.
"قرآن را بخوانید و حفظ کنید، زیرا خداوند متعال قلبی که قرآن را درخود جای داده عذاب نمیکند."
علاوه بر فضایل و برکاتی که حامل قرآن در دنیا کسب میکند در آخرت هم مستوجب پاداش از جانب خداوند خواهد بود. بر طبق روایاتی که بیان داشتیم، خداوند گناه کسی را که موفق به حفظ قرآن شده است خواهد بخشید و حتی حافظ قرآن نباید گمان این را داشته باشد که باری تعالی گناهان او را نخواهد بخشید که این تصور در حکم استهزاء آیات الهی میباشد. همچنین خداوند نه تنها گناهان او را خواهد بخشید، بلکه شفاعت او را در مورد ده نفر از نزدیکانش قبول خواهد کرد و از عذاب والدینش خواهد کاست، حتی اگر کافر باشند. همچنین به تعداد آیاتی که از بر دارد بر درجات او در بهشت افزوده میشود و خداوند برای هر حرفی از قرآن که از بربخواند ده حسنه به او میدهد و ده گناه او را میبخشد و اگر آن آیات را در نمازش بخواند به ازای هر حرف پنجاه حسنه به او عطا میکند و پنجاه گناه او را میبخشاید.
مودت و تعظیم و تکریم حافظان قرآن
اهل بیت نه تنها با سیره و کردار خود مسلمانان را به حفظ قرآن فرا میخواندند بلکه آنها را امر به تکریم و تعظیم حاملان قرآن میکردند. "اکرموا حملة القرآن فمن اکرمهم فقد اکرم الله فلاتنقضوا حملة القرآن حقوقهم فانهم من الله بمکان کاد حملة القرآن ان یکونوا انبیاء الا إنه لایوحی الیهم.
عن ابیذر قال: "قال رسول الله: یا اباذر إنّ من اجلال الله إکرام ذیالشیبة المسلم و اکرام حملة القرآن (العاملین به) و اکرام السلطان المقسط.
رسول اکرم فرمود: ای اباذر! گرامی داشتن و احترام به چند گروه، بزرگداشت خداوند است، گرامی داشتن سالخوردگان مسلمانان، گرامی داشتن حاملان قرآن و گرامی داشتن رهبر عادل. "حملة القرآن هم المعلمون کلام الله و الملبسون بنورالله من والاهم فقد والی الله و من عاداهم فقد عادی الله.
پیامبر(صلی الله و علیه وآله) فرمودند: "حامل القرآن حامل رایة الاسلام و من اکرمه فقد اکرم الله و من أهانه علیه لعنة الله.
حامل قرآن پرچمدار اسلام است، هر کس او را گرامی دارد خداوند را گرامی داشته و هر کس به او اهانت کند لعنت خداوند بر اوست. "حملة القرآن اولیاء الله فمن عاداهم فقد عادی الله و من والاهم فقد والی الله.
حاملان قرآن اولیاء خدا هستند، هر کس با آنها دشمنی کند با خدا دشمنی کرده و هر کس آنها را دوست بدارد خدا را دوست دوست داشته است.
"الحسن العسکری(علیه السلام) فی تفسیره عن آبائه عن النبی(صلی الله و علیه وآله): قال حملة القرآن المخصوصون برحمة الله، الملبسون نورالله، المعلمون کلام الله، المقربون عندالله من والاهم فقد والی الله و من عاداهم فقد عادی الله
حاملان قرآن مشمول رحمت خاص خداوند هستند و در نور الهی غوطهورند، ایشان آموزگاران کلام خدا و مقربان درگاه اویند، هر که با آنان دشمنی کند با خدا دشمنی کرده و هر که با ایشان دوستی کند با خدا دوستی نموده است.
مجموع روایاتی که در این باب بیان شده نشان میدهد که ائمه (سلام الله و علیها) با بیان جایگاه حافظان قرآن مسلمانان را امر وسفارش میکنند که این قشر از جامعه را مورد تکریم و احترام قرار دهند. در این روایات آمده که رحمت خاص خداوند شامل حافظان قرآن می شود. تکریم، تجلیل و بزرگداشت آنها تکریم، تجلیل و بزرگداشت خداوند است. دوستی با آنها دوستی با خداوند و دشمنی با آنها دشمنی با خداوند است و هر کس که به آنها توهین کند مورد لعنت خداوند واقع میشود. مسلما این همه بزرگی و کرامت شامل کسانی نمیشود که صرفا کلام الهی را از بر کردهاند و در حافظه دارند، بلکه شامل کسانی است که علاوه حفظ آیات، اندیشه ، گفتار و رفتار آنها نیز بیانگر آنچه در حافظه دارند است.
پاداش مادی حفظ قرآن
علی بن ابی طالب(علیه السلام)می فرماید: "من دخل فی الاسلام طائعاً و قرأ القرآن ظاهراً فله فی کل سنة مئتا دینار فی بیت مال المسلمین إن مُنِعَ فی الدنیا أخذها یوم القیامة وافیة أحوج ما یکون إلیها"
کسی که اسلام را بپذیرد و قرآن را حفظ نماید سالانه دویست دینار از بیت المال مسلمانان سهم دارد، اگر در دنیا از آن محروم گردد در روز قیامت به طور کامل آن را دریافت خواهد نمود، که در آن جا به آن نیازمندتر است.
حفظ قرآن پاداش زهد و تقوا
در اهمیت و ارزش حفظ قرآن کریم همین بس که خداوند به عنوان اجر و مزد تقوای الهی بنده اش، آن را به او عطا کرده است. کربلایی کاظم ساروقی، (مرد بیسوادی که ناگهان حافظ قرآن کریم شد) در حدود سال ۱۳۰۰ چشم به جهان گشود و در روستای ساروق از روستاهای اطراف اراک زندگی میکرد. سواد خواندن و نوشتن نداشت. کربلایی کاظم در زادگاهش به کشاورزی مشغول بود و روزگار میگذراند و در نهایت سادگی و بیآلایشی زندگی مینمود. از ویژگیهای بارز این مرد این بود که وجوهات شرعیاش را به موقع ادا میکرد و زکات محصول گندمش را به فقرا میداد و حتی اگر میدانست صاحب زمینی اهل پرداخت زکات و حق فقرا نیست، مسأله پرداخت زکات را به او یادآوری میکرد و اگر زیر بار نمیرفت به هیچ وجه برای چنین کسی کار نمیکرد. حتی بنا گذاشته بود که نیمی از برداشت محصول خود را به فقرا بدهد.
یک روز عصر بعد از فراغت از کار روانه روستا میشود. به باغ امام زاده میرسد. ناگاه میبیند که دو جوان بسیار زیبا و جذاب نزدش میآیند و به او میگویند: نمیآیی برویم در این امامزاده فاتحه بخوانیم؟ محمدکاظم میپذیرد و با هم روانه امام زاده میشوند. آنها مشغول به خواندن چیزهایی میشوند که محمدکاظم نمیفهمد. در اینجا او متوجه میشود که در اطراف سقف امام زاده، کلمات روشنی نوشته شده است و یکی از آن دو نفر به او میگوید: چرا نمیخوانی او میگوید: من ملا نرفتهام و سواد ندارم. او میگوید باید بخوانی، آنگاه دست به سینه او میگذارد و کمی فشار میدهد. محمدکاظم میگوید: چه بخوانم؟ آن آقا آیهای را میخواند و میگوید: اینطور بخوان. محمدکاظم آیه را میخواند که تمام شود و برمیگردد که به آن آقا حرفی بزند که میبیند هیچ کس همراهش نیست و خودش تنها در حرم ایستاده و ناگهان دچار حالت مخصوصی میشود و بیهوش روی زمین میافتد هنگامی که به هوش میآید خود را حافظ قرآن می یابد.
مطالبی که در مورد اهمیت و ارزش حفظ قرآن بیان شد به خوبی جایگاه رفیع حافظ قرآن را در این کتاب آسمانی و سنت مشخص میکند. بسیاری از مفسران آیاتی از قرآن را گواه براهمیت حفظ قرآن دانستهاند از جمله آیه ۴۹ سوره عنکبوت که جایگاه آیات الهی را سینه عالمان میداند. در کلام اهل بیت نیز اهمیت و ارزش زیادی به این امر خطیر داده شده است. دعاها و نمازهایی که از ائمه برای توفیق حفظ قرآن روایت شده، روایاتی که فضیلت و جایگاه ایشان را نزد خداوند بیان میدارد و روایاتی که سفارش به تکریم و بزرگداشت این گروه میکند و روایاتی که اجر و پاداش آنها را در دنیا و آخرت بیان میدارد همه بیانگر ارزش و اهمیت حفظ قرآن میباشد.
