به گزارش خبرنگار اجتماعی دفاع پرس،همه ساله درانتها یا اواسط ماه رمضان، اخباری را به نقل از مقامات قضایی و پلیسی میشنویم مبنی بر کاهش آمار جرم و جنایت در این ماه نسبت به باقی ایام سال.
معمولاً آنچه از سخنان ارائهکنندگان این آمارها استنباط میشود این است که غلبه نیروی "پلیس درون" یا همان وجدان بزهکاران است که سبب شده آنها در این ماه کمتر بسوی ارتکاب جرم بروند.
به عبارت دیگر، در تحلیل دادههای اکثر این آمارها صرفاً این "وجدان" است که مجرم را از ارتکاب جرم باز میدارد و سایر علل مغفول میمانند.
بالا رفتن ریسک ارتکاب جرم
نوشتار پیش رو سعی دارد در انتهای این ماه،علل کاهش جرایم در آن را از نگاهی دیگر بررسی کند.
باورهای مذهبی نه فقط در یک دوره مشخص بلکه تا هر زمانی که در فرد وجود دارند مانع ارتکاب جرم میشوند. چه بسا تقیدات مذهبی یک عمر راه انسان مؤمنی را بر بزهکاری ببندند. با این وجود میتوان این سخن را پذیرفت که باورهای مذهبی و احترام به اعتقادات سایرین نزد عدهای، میتواند ازعوامل تأثیرگذار در کاهش میل مجرمانه در تمام سال و خصوصاً ماه رمضان باشد.
در این ماه فرصتهای مجرمانه کاهش میابد چرا که؛ درماه رمضان، تعداد زیادی ازافراد جامعه ساعات بیشتری از روز را در منازل خود میگذرانند و کمتر در محیطهای عمومی حاضر میشوند.
از طرفی حضور افراد در منزل در طول روز و همچنین شببیداری روزهداران و زنده بودن شهرها در شب باعث میشود تا جرایم علیه اموال، که عموماً شبهنگام صورت میپذیرند مثل سرقت از منازل و خودروها کمتر اتفاق بیافتد. که دلیل آن سنجش ریسک بالای ارتکاب جرم توسط بزهکاران است.
پر رنگ شدن جابجایی بزهکاری در ماه رمضان
دراین ماه پدیده جابجایی بزهکاری پررنگ شده؛ چرا که در مورد مجرمین حرفهای که جرمپیشه هستند باید این نکته را در نظر داشت که آنها از راه ارتکاب جرم امرار معاش میکنند. بنابراین تصور اینکه یکماه بدون درآمد زندگی کنند قدری مشکل بنظر میرسد. مجرمین حرفهای میتوانند به دلیل سنجش خطر ارتکاب جرم، حیطه فعالیت خود را تغییر دهند. در این حالت به دلیل ریسک بالای ارتکاب جرم، مجرم دست به انتخاب عقلانی زده و به سمت جرمی میرود که ارتکاب آن برایش امن و کم هزینهتر است. مثلاً در ماه رمضان به جای سرقت از منازل در شب، به ارتکاب جرایم غیرعلنی و مخفیانه چون قاچاق یا سرقت از اقوام روی میآورد.
کمتوجهی نسبت به جرایم یقهسفیدی؛ در ارائهآمار، بیشتر جرایم خشن و جرایم علیه اموال مثل سرقت مدنظر هستند و کمتر دیده شده از کاهش آمار جرایم یقهسفیدی در این ماه گزارشی منتشر شود. یقهسفیدان مجرمینی هستند که به سبب شغل به ظاهر آبرومند و در پس منزلت اجتماعیشان مشغول اختلاس، فرار مالیاتی و کلاهبرداریهای کلان و غیره هستند. اینان چه بسا کلّ ایام سال، بدون توقف مشغول ارتکاب جرایمی هستند که زیانی به مراتب بیشتر از سایر بزهکاران به جامعه میرساند، لیکن به دلیل پوششهایی که برای خود درست کردهاند کمتر به دام میافتند.
آنچه مسلم است در ماه رمضان، نرخ بزهکاری کاهش پیدا میکند و آنچه کماکان محل بحث است این است که آیا غیر از اعتقادات مذهبی نقش سایر عوامل نیز در این خصوص مطرح است یا خیر؟ که با توجه به آنچه گفته شد، بنظر میرسد پاسخ به این سؤال مثبت باشد
فضای معنوی ماه رمضان نقش برجسته ای در کاهش جرایم دارد به طوری که آمار جرم و جنایت کاهش چشمگیری دارد ؛چرا که میزان کنترل درونی شهروندان، حتی افرادی که از پتانسیل بالایی برای ارتکاب تخلف برخوردارند هم افزایش مییابد که این نوع کنترل پیش از هرعامل دیگری قادر است بر رفتار افراد جامعه تاثیر مثبت بگذارد.
درماه رمضان فشار هنجاری برای عدم ارتکاب رفتارهای خلاف هنجار افزایش پیدا میکند که این نوعی خود کنترلی است که افراد متخلف را از گرایش به رفتارهای خلاف باز میدارد.
مشارکت خوب مردم با پلیس
همکاری و مشارکت مردم با نیروی انتظامی افزایش مییابد که این افزایش همکاری بدون تردید در پیشگیری از وقوع جرم و کجروی موثر است.
ماه رمضان فرصت معنوی خوبی است که همه افراد جامعه به خصوص مجرمان رفتار خود را مورد بازنگری بیشتر قرار دهند.
کاهش جرائم و پروندههای قضایی در ماه مبارک رمضان از برکات ماه خداست
تهذیب نفس و گرایش به معنویات در ماه مبارک رمضان مردم را از انجام کارهای خلاف باز میدارد و آمارها نشان از کاهش جرائمی همچون سرقت، قتل، آدم ربایی و... در این ماه دارد.
کاهش جرم و جمعیت کیفری از برکات ماه مبارک رمضان است، در این ماه مبارک میزان جرم و انجام گناه به حداقل رسیده و به طرز چشمگیری کاهش مییابد، به عنوان مثال جرائم خشن، سرقت از منازل، انحرافهای اخلاقی و قانونگریزی تا حدی کاهش پیدا میکند که به احساس امنیت عمومی به صورت معناداری تأثیر میگذارد.
کاهش سرقت، قتل، آدمربایی در ماه رمضان/ فرصت دوباره برای زندانیان
در ایام مذهبی و حتی اعیاد، آمار جرم و جنایت کاهش پیدا کرده و مردم به طور اتوماتیک از هر گونه خطا خودداری میکنند.
گسترش و تسّری معنویات در جامعه مهمترین راهکار پیشگیری از جرایم است. از آنجایی که برخی از این جرایم با اعتقادات مذهبی مردم آن هم در ایام رمضان سنخیت ندارد، کارشناسان حقوقی و جامعه شناسی به کاهش جرایم در این ماه تاکید دارند.
رمضان؛فرصتی برای بازگشت
مردم طی یک ماه رمضان سعی میکنند به کارهای گذشته خود بیشتر فکر کنند و حتی برخی از مجرمان در این ماه مصمم میشوند که هرگز مرتکب خلاف نشوند.
برنامههای خوبی طی یک ماه رمضان در زندانها برگزار میشود که این برنامهها نقش عمدهای در تغییر نگرش مجرمان نسبت به زندگی پس از خروج از زندان در میان مردم جامعه دارد.
در فرهنگ دینی ما به این نکته اشاره شده که در ماه رمضان شیطان غل و زنجیر میشود و همین مسأله باعث دوری افراد از ارتکاب به جرم و جنایت در ماه رمضان خواهد شد.
شواهد آماری فراوانی در دست است که نشان میدهد در ماه مبارک رمضان به طور قابل توجهی از میزان وقوع جرم و کجروی و دست یازدیدن به بسیاری از کنشهای مغایر با ارزشهای اجتماعی و قواعد اخلاقی و ضوابط قانونی، کاسته میشود.
ماه مبارک رمضان از چند جهت در کاهش جرایم اثر میگذارد، چرا که این ماه، ماه کنترل نفس است و انسان را از هرگونه خطا باز میدارد.
حرمت و اهمیت ماه رمضان در نظر مسلمانان باعث شده تا این ماه دارای ارزش و اهمیت خاصی شده و در کنترل نفس، کاهش جرایم و ناهنجاریهای اجتماعی تاثیر فراوانی داشته باشد.
خواه ناخواه، روزه و روزه داری در کاهش جرایم تاثیر گذاشته و ورودی پروندههای جرم و جنایت به محاکم قضایی کم میشود.
