گروه اخبار داخلی دفاع پرس- امیر حمزهنژاد: رکود اقتصادی و معضل بیکاری از جمله ابتلائات امروز اقتصاد کشور است. رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیری که داشتند نیز بر مسئله تامین شغل برای جوانان تاکید کردند و تاثر خود از بیکاری برخی جوانان را یادآور شدند. برخی از صاحبنظران اقتصاد موضوع حضور ایران در جامعه بین الملل و شکستن سد تحریمها و ورود به اقتصاد جهانی را راه حل رسیدن به پیشرفت اقتصادی توصیف کردهاند؛ اما آنچه که مشخص است رسیدگی به اقتصاد پویا بدون توجه به اقتصاد داخلی بی معناست. راهکار این موضوع را رهبر معظم انقلاب سالیان متوالی است که مورد تاکید قرار دادهاند. «اقتصاد مقاومتی» که سال جاری به نام آن مزیَن شده، ازجمله راهکارهای بنیادین و راهبردی برای رسیدن به چشمانداز مطلوب اقتصادی است که رهبر معظم انقلاب ترسیم کرده و این موضوع می طلبد تا با ایجاد یک فضای مشترک میان مردم و مسئولین، ایران اسلامی را به سرمنزل مقصود هدایت کرد.
در این باب در چند حوزه خاص به راهکار اقتصاد مقاومتی برای برطرف کردن معضل بیکاری و ایجاد رشد اقتصادی میپردازیم:
1- مردم محور بودن اقتصاد: پایه اصلی اقتصاد مقاومتی مردممحور بودن آن است. نیروی انسانی مهمترین رکن اقتصاد هر کشوری است. در این عرصه بایستی در رشد و پرورش نیروی انسانی ماهر و مسئولیتپذیر کوشا بود. در این زمینه نیروی انسانی بایستی قبل از ورود به حوزه کار آموزش لازم را بر اساس متد پیشرفته صنعت و بازار پشت سر گذارد. نیروی کار حرفهای و پویا خود به شکوفایی اقتصاد کمکی مبرم و اساسی میکند. در این زمینه بایستی از فرهنگ غلط متوسل شدن به کار حکومتی و دولتی نیز جلوگیری شود و سرمایهگذاری خصوصی را نیز برای اعطای مسئولیت اقتصاد کشور به مردم تقویت کرد. رهبر معظم انقلاب در این راستا میفرمایند: « اقتصادی که به عنوان اقتصاد مقاومتی مطرح میشود، مردمبنیاد است؛ یعنی بر محور دولت نیست و اقتصاد دولتی نیست، اقتصاد مردمی است؛ با ارادهی مردم، سرمایهی مردم و حضور مردم تحقّق پیدا میکند.»
2- ایده محور کردن اقتصاد: اگر نگاهی به نظام سرمایهداری غرب بیندازیم متوجه میشویم که اقتصاد کشورهای غربی تنها بر اصل و محور سرمایهگذاری نمیچرخد. بسیاری از شرکتهای غول جهان ازجمله ماکروسافت، اپل، فیسبوک، گوگل و ... بر اساس یک ایده شکل گرفتهاند و با پرورش این ایده و عملیاتی کردن آن کم کم با استقبال مردم روبرو شده و امروز جزو لاینفک زندگی بشر در جای جای جهان هستند و هر روز با تولید ایدهای دیگر این چرخه به طور مداوم استمرار یافته و سرمایه عظیمی را به جیب صاحبان این ایدهها سرازیر میکند.
3- ترمیم ساختار اقتصادی کشور: بانکها ازجمله اصلیترین نهادهای ساختار اقتصادی کشورها هستند. بانکها وظیفه جمعآوری نقدینگی و سرمایهگذاری و کمک به تولید و تنظیم بازار پولی و مالی را دارند. اگر بانکها به بیماری خود منفعتگرایی دچار شوند و ریسکپذیری خود را برای کمک به تولیدات بزرگ و کوچک کنار بگذارند و خساست به خرج دهند، قطعا اقتصاد کشور دچار مشکل میشود. هماهنگی میان بنگاههای خصوصی و بانکها و تامین سرمایه بخش خصوصی ازجمله وظایفی است که اگر بانکها به خوبی آن را مدیریت کنند هم به اقتصاد کشور کمک میکنند و هم میتوانند با سود و منفعت حاصل از این کار کسب درآمد خوبی داشته باشند. از همین روست که ولیالله سیف، رئیس کل بانک مرکزی اخیرا در نامهای خطاب به مدیران عامل بانکها و موسسههای اعتباری، اعطای حداقل 10 درصد تسهیلات بانکی به بنگاههای کوچک و متوسط برای ایجاد اشتغال، افزایش تولید و رونق اقتصادی را خواستار شده است که اصل مهمی در اشتغالزایی و گذر از رکود است.
4- کمک به بنگاهها و صنایع کوچک: اگر نگاهی به رشد و توسعه کشورهایی مانند چین که امروزه در صدر اقتصادهای جهان قرار دارد بیندازیم، متوجه رشد اقتصادی اژدها از طریق رشد و توسعه بنگاهها و صنایع کوچک می شویم. چین با تولید کالاهای کوچکی مانند اسباب بازی بازار جهان را به تسخیر خود در آورد و بعد از مدتی به سمت محصولات صنعتی بزرگ پیش رفت. استفاده از نیروی انسانی ارزشمند و پرتلاش ازجمله مشخصههای اقتصادی کشورهای جنوب شرق آسیاست.
5- ترمیم فرهنگ اقتصادی کشور: برای ایجاد یک جامعه اقتصادی مانا و پایدار باید شوق حرکت به سمت پیشرفت را تولید کرد و از چشم انداز تنگ و ناچیزی که امروزه پیشرفت اقتصاد را منوط به فناوریهای نوین میکند، فراتر رفت. درواقع لازمه پیشرفت اقتصادی تنها فناوری نوین نیست؛ بلکه فکر خلاقانه و روح ماجراجویانهای است که تولید فناوری میکند. در این زمینه فرهنگ حمایت از تولید داخلی میتواند مشوق تولید و پویایی اقتصاد کشور باشد. متاسفانه در رسانهها شاهد درز اخبار تعطیلی برخی کارخانهها ازجمله کارخانه ارج که در روزگاری وسایل منزل بسیاری از ایرانیان را تامین میکرد، هستیم. این روند اضمحلال و ورشکستی میتوانست با حمایت مردم از کالای ایرانی از بین برود و حتی نتیجه عکس به خود بگیرد. رشد متکی به خود، عشق و مهارت یادگیری، خودافزایی و همافزایی، هوشیاری زمانی، نگاه به فرهنگ بازار مصرف، الهام گرفتن از طبیعت و ایجاد انگیزه در تولید و عملگرایی و خلاقیت و روح ماجراجویانه و روحیه تلاش فراوان ازجمله مواردی است که به فرهنگ تولید و پیشرفت اقتصادی کمک شایان توجهی میکند.
6- نخبگان پلی میان مسئولان و مردم: نخبگان وقتی می توانند وظیفه اصلی خود را انجام دهند که میان مسئولان و مردم همگرایی و هماهنگی ایجاد کنند. تعریف و تبیین اقتصاد مقاومتی یکی ازکارهای برجستهای است که نخبگان میتوانند انجام دهند و با ایجاد فرهنگ اقتصادی مثبت مردم را اگاه کرده و کشور را به سمت اقتصادی پویا حرکت دهند.
7- شناخت ظرفیتهای ملی: اگر نگاهی به ایران اسلامی بیندازیم با آب و هوای چهار فصل و جغرافیای اقتصادی بکر میتوانیم به ظرفیتهای بیشمار اقتصاد داخلی پی ببریم. در این زمینه تنها سرمایهگذاری و کار کارشناسانه میتواند در کوتاهترین زمان ممکن بیشترین بهرهوری را ایجاد کند. نیروی انسانی، منابع طبیعی بکر و فراوان، موقعیّت جغرافیایی عالی از جمله عمده این ظرفیتهای فوقالعاده است.
8- شناسایی بازارهای خارجی دور و اطراف: با نگاهی ساده به کشورهای اطراف مانند، عراق، افغانستان، پاکستان، روسیه، ارمنستان و ... که بعضا ازجمله کشورهای همسایه ایران هستند و حمل و نقل کالا به این کشورها آسان است نشان میدهد که چه بازاری در اختیار ایران است و تنها با شناسایی نیازهای این بازارها می توان سهم عمده ای از کالاهای مورد نیاز و بازار مصرف این کشورها را از آن خودمان کنیم که این موارد حوزههای غذایی، صنایع کوچک و لوازم کوچک و طبیعی زندگی، خودرو و ... را شامل میشود که کشورمان نیز در این حوزه بسیار تواناست. از این روست که رهبر معظم انقلاب میفرمایند: «اقتصاد مقاومتی درونزا است، امّا برونگرا است؛ با اقتصادهای جهانی تعامل دارد، با اقتصادهای کشورهای دیگر با قدرت مواجه میشود. بنابراین درونزا است، امّا درونگرا نیست.»
