تلاش ائتلاف نظامی غرب برای گسترش دامنه قدرت در شرق اروپا

به گزارش گروه بینالملل دفاع پرس، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ناتو در بحبوحه تنشهای خود با مسکو، طی ماههای اخیر ضمن استقرار گسترده نیروهای نظامی غربی، مرحله جدیدی از رزمایشهای نظامی را در کشورهای حوزه بالکان و دریای بالتیک آغاز کردهاست.

«ینس استولتنبرگ»، دبیرکل ناتو دوشنبه (24 خرداد) در یک کنفرانس خبری اعلام کرد: « ناتو در هفته جاری در راستای تقویت قوای دفاعی خود در مقابل روسیه بر سر اعزام چهار گردان از نیروهای چند ملیتی به کشورهای حوزه بالتیک و لهستان توافق خواهد کرد.»

وی ضمن اعلام این مطلب افزود: وزرای دفاع تصویب رسمی پیشنویس طرح کارشناسان نظامی ناتو را در اجلاسی که قرار است سهشنبه در بلژیک آغاز به کار کند، در دستور کار خود دارند.

استولتنبرگ با اشاره به اینکه مسئولیت فرماندهی این گردانها به عهده فرماندهان نظامی ناتو خواهد بود، از استقرار دورهای آنها و عدم حضور دائمی آنان در کشور میزبان خبر داد و گفت :استونی، لتونی، لیتوانی (همگی در همسایگی روسیه) و لهستان چهار عضو ناتو هستند؛ که بیش از دیگران تهدید روسیه را احساس میکنند؛ بنابراین مواضع هر یک از این کشورها با استقرار یک گردان چند ملیتی قوی، تقویت خواهد شد.

آمریکا، انگلیس و آلمان پیشتر مسئولیت اعزام سه گردان از این نیروها را قبول کردهاند؛ اما هنوز مشخص نیست که کدامیک از اعضای ناتو تامین نیروهای گردان چهارم را بر عهده میگیرد.

روابط مسکو و ناتو از سال 2014 در پی اختلاف نظر بر سر بحران اوکراین تیره شده است. آمریکا و متحدان اروپایی آن مسکو را به بیثبات کردن اوکراین متهم و تحریمهایی را علیه این کشور و چهرههای شاخص روس اعمال کردهاند. با این حال، مسکو هرگونه دخالت در بحران اوکراین را به شدت رد کرده است.

ناتو در آوریل 2014 پس از آنکه شبهجزیره کریمه در پی یک همهپرسی به جمهوری فدراسیون روسیه پیوست، تمامی روابط خود را با مسکو به حالت تعلیق در آورد.

از سوی دیگر کرملین نیز بارها ناتو را به دلیل تقویت حضور نظامی نزدیک مرزهای روسیه مورد انتقاد قرار داده و تاکید کرده که «چنین اقدامی، تهدیدی برای صلح منطقهای و بینالمللی است.»

وزیر امورخارجه روسیه اخیرا نسبت به نزدیکتر شدن نیروهای ناتو به مرزهای روسیه هشدار داده و گفته بود: «مسکو اقدام ضروری و لازم برای دفاع از مرزهای خود را اتخاذ خواهد کرد«.

سرگئی لاوروف در واکنش به اقدامات ناتو گفته است: تاسیسات نظامی ناتو به تدریج درحال نزدیک شدن به مرزهای روسیه است. اما هنگامیکه روسیه برای تامین امنیت مرزهای خود اقدام میکند، آن را اقدامات خطرناک روسیه در مرزهای ناتو معرفی میکنند.

وی در گفتوگو با روزنامه سوئدی « داگنس نیهتر» اظهار داشت: ارسال سامانه موشکی و نیروی نظامی به نزدیکی مرزهای روسیه نقض آشکار توافقنامه روسیه و ناتو در سال 1997 است. با این حال مسکو توجهی به موضعگیریها و اظهارات مقامات ناتو ندارد و آنچه برای مسکو اهمیت دارد، اقدامات عملی ناتو است.

در این حال ژنرال «الکساندر ریچارد شیرف» یکی از فرماندهان پیشین ناتو در کتاب خود با عنوان «جنگ 2017 با روسیه»  که اخیرا منتشر شد، مدعی شده غرب در مسیر جنگ با روسیه است.

شیرف که طی سالهای 2011 تا 2014 جانشین فرمانده ناتو در اروپا بود، ضمن اشاره به حوادث شبهجزیره کریمه تاکید کرده در صورتی که اقدامات لازم انجام نگیرد این آشوبها در سال 2017 آغاز خواهد شد.

وی روسیه را خطرناکترین دشمن غرب توصیف کرد و گفت غرب تنها در صورتی میتواند ولادیمیر پوتین را متوقف کند که نسبت به احتمال وقوع جنگ هوشیار باشد و اقداماتی را در همین راستا اتخاذ کند.

این فرمانده پیشین ناتو با تاکید بر ضرورت حفظ بازدارندگی هستهای گفته است: «کاملا آگاه باشید که استفاده روسیه از تسلیحات اتمی یک بخش طبیعی از راهبرد نظامی مسکو است.»

وی همچنین  پیشبینی کرده روسیه برای درهم شکستن محاصره ناتو منطقهای را در شرق اوکراین تصرف و مسیری را به سمت کریمه باز کرده سپس به کشورهای حوزه بالتیک (استونی، لیتوانی و لتونی) حمله میکند.

از طرفی چندی پیش مایکل کارپنتر معاون وزیر دفاع آمریکا در امور روسیه، اوکراین و اوراسیا نیز گفته بود، در صورت بروز هرگونه درگیری بین ارتش روسیه و نیروهای ناتو، این ائتلاف نظامی غربی به دلیل آماده نبودن ظرف چند ساعت شکست خواهد خورد.

این مقام ارشد نظامی آمریکا پیش از حضور در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنا به روزنامه دیلی میل گفت: در صورت بروز درگیری بین ناتو و روسیه، نیروهای ناتو تنها 60 ساعت میتوانند در برابر نیروهای روسی دوام بیاورند.

حدود 4 ماه پیش نیز اندیشکده نظامی «رند» پیشبینی کرده بود در صورت بروز درگیری بین نیروهای ناتو و روسیه در منطقه بالتیک، نیروهای این سازمان فقط سه روز توان مقاومت را خواهند داشت.

پیشتر، اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا،  گفته بود پنتاگون قصد دارد بودجه نظامی خود در این منطقه از 800 میلیون دلار در سال 2016 به 3 میلیارد و 400 میلیون دلار در سال 2017 ارتقا دهد.

اما تحرکات نظامی اخیر ناتو در راستای محدود کردن حوزه نفوذ روسیه  در چه مناطقی به اجرا در آمده است؟

تقویت و گسترش پهنه جغرافیای کشورهای عضو ناتو

ناتو ابتدا در اردیبهشت ماه امسال با راهاندازی یک سایت موشکی جدید در رومانی، سامانه موشکی اروپایی این سازمان راعملیاتی کرد.

این سامانه موشکی روز 17 اردیبهشت و یک روز پیش از راهاندازی یک پایگاه نظامی دیگر در لهستان، دیگر عضو ناتو، عملیاتی شد.

همچنین علیرغم اعتراضهای شدید روسیه، ناتو سند عضویت مونتهنگرو برای پیوستن به این سازمان نظامی را امضا کرد. در همین حال، دبیرکل ناتو با تاکید بر اینکه این توافق «آغاز یک فصل امن و جدید» در مونتهنگرو است، اظهار داشت: «امضای این سند بار دیگر نشان داد که درهای ناتو به روی کشورهایی همانند گرجستان، مقدونیه و بوسنی هرزگوین که خواهان عضویت در این سازمان نظامی هستند، باز است».

نوبل پارتنر 2016 در گرجستان

از طرفی آمریکا در آستانه برگزاری رزمایش نظامی مشترک با گرجستان، چندین تانک خود را از بلغارستان روانه گرجستان کرد. گروهی متشکل از هشت تانک "آبرامز" و هفت خودروی زرهی "برادلی" به همراه خودروهای مهندسی و پزشکی و دیگر تجهیزات نظامی وارد پایگاه نظامی "وازیانی" در بندر پوتی در 20 کیلومتری تلفیس شدند.

رزمایش دو هفتهای «نوبل پارتنر 2016» که از 22 اردیبهشت آغاز شد چندین هدف ازجمله آماده کردن ارتش گرجستان برای پیوستن به نیروهای واکنش سریع ناتو و افزایش توان گرجستان برای دفاع از قلمرو خود را دنبال میکرد. در این رزمایش حدود هزار و 300 نیروی نظامی مشتمل بر 650 سرباز آمریکایی، 500 سرباز گرجستانی و 150 سرباز انگلیسی شرکت کردند.

گفتنی است روسیه و گرجستان در سال 2008 جنگ کوتاهمدتی با یکدیگر داشتند. در آن زمان گرجستان برای در اختیار گرفتن جمهوری اوستیای جنوبی که در پی کسب استقلال بود، حمله گستردهای انجام داد؛ اما روسیه در واکنش به این حمله، نیروهای خود را به منطقه اعزام و سربازان گرجستانی را از اوستیای جنوبی و آبخازیا به عقب راند.

آناکوندا 16 در لهستان

اما ناتو دوشنبه گذشته بزرگترین رزمایش نظامی خود با نام «آناکوندا 16» را با شرکت حدود 31 هزار نیروی نظامی از 19 کشور، در لهستان آغاز کرد.

روسیه در واکنش به این رزمایش اعلام کرده است رزمایش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در لهستان و چند کشور اروپایی دیگر کمکی به تقویت اعتماد و امنیت موجود در قاره سبز نمیکند.

مانور نظامیِ 10 روزۀ ناتو در حالی در لهستان آغاز شده است که درست چند هفته بعد این ائتلاف نظامی که 28 عضو دارد، قرار است در نشستی مهم و حیاتی در ورشو، به بررسی افزایش حضور نظامی خود در کشورهای شرق اروپا بپردازد و نحوه حضور چرخشی نظامیان کشورهای عضو ناتو را در این منطقه بررسی کند.

سابر استرایک در لتونی و استونی

به گزارش اسپوتنیک، این رزمایش روز شنبه 27 می در پایگاه نظامی آدازی در نزدیکی شهر ریگا، پایتخت لتونی، آغاز شده است.

کشور لتونی در غرب روسیه قرار دارد و از جمهوریهای سابق اتحاد جماهیر شوروی محسوب میشود که در سال 1991 از شوروی اعلام استقلال کرد.

رزمایش موسوم به «سابر استرایک» یا ضربه شمشیر از 2011 تاکنون هر ساله برگزار میشود. این رزمایش از 7 خرداد آغاز شده و تا 2 تیر ادامه دارد.

این رزمایش در چندین نقطه در کشورهای لیتوانی، استونی و لتونی انجام شده و نیروهای آمریکایی و اروپایی نیز در آن مشارکت دارند. در رزمایش امسال بیش از 10 هزار نیروی نظامی از 13 کشور عضو ناتو شامل آمریکا، انگلیس، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، لوگزامبورگ، نروژ، لهستان، اسلوونی و سه کشور میزبان حضور دارند.

به گزارش رسانههای روسی، از طرف آمریکا هنگ دوم موتوریزه این کشور مستقر در آلمان با 400 دستگاه تسلیحات سنگین در این رزمایش شرکت دارد.

تانکهای آمریکایی آبرامز (M1) نیز برای شرکت در این رزمایش از انبارهای تدارکات نظامی ناتو در نروژ به لتونی منتقل شدهاند.

ژنرال آرتور تیگانیک از فرماندهان نظامی ناتو که فرماندهی این رزمایش را در شهرک نظامی «تاپا» استونی برعهده دارد، گفته است: رزمایش در استونی بخش مهم رزمایش ناتو است و در دو کشور دیگر بالتیک نیز چنین رزمایشی برگزار می شود. اما مقر فرماندهی رزمایش در شهرک تاپا در استونی قرار دارد.

به نوشته خبرگزاری روسی اینترفاکس، ژنرال تیگانیک گفت: ابتدا رزمایش در سطح گردانها برگزار شده و سپس در سطح تیپها گسترش خواهد یافت. در مرحله دوم رزمایش هواپیماها و بالگردهای جنگی به تیراندازی پرداخته و از سیستمهای موشکی هایمارز و سیستمهای توپخانهای ام777 اهداف دشمن فرضی گلولهباران خواهد شد.