به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس،استخاره در لغت به معنای طلب خیر و نیکی جستن است اما در اصطلاح رایج برای رجوع به قرآن و مشورت و راهنمایی گرفتن از خداوند جهت ترک یا انجام امور به کار میرود.
سنت استخاره به دوران حضرت محمد(ص) باز می گردد، البته استخارهای که پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص) به یاران خود تعلیم میداد به صورت دعا و نماز بود.
امروزه برای استخاره پس از نیت کردن، قرآن را میگشایند و اولین آیهای را که در اولین سطر صفحه دست راست مشاهده میشود، ملاک قرار میدهند. اگر مضمون آیه حاکی از رحمت یا امر به خیر یا نظایر آن بود، باید کار مورد نظر را انجام داد و اگر آیه حاکی از غضب یا نهی از شری یا امر به عقوبتی و نظایر آن بود، خوب نیست.
در ادامه مجموعه ای از سؤالات و شبهات مربوط به استخاره را از منظر احکام شرعی و مراجع عظام تقلید بررسی کرده و پاسخ میدهیم.
آیتالله خامنه ای:
سؤال: آیا عمل به استخاره واجب است؟
جواب: الزام شرعی در عمل به استخاره وجود ندارد ولی بهتر است بر خلاف آن عمل نشود.
سؤال: بنا بر آنچه گفته میشود که در کارهای خیر نیازی به استخاره نیست. آیا در مورد کیفیت انجام آنها و یا در مورد مشکلات پیش بینی نشدهای که در خلال انجام آنها ممکن است پیش بیاید، استخاره جایز است؟ و آیا استخاره راهی برای شناخت غیب محسوب میشود یا اینکه فقط خدا از آن آگاه است؟
جواب: استخاره برای رفع حیرت و تردید در انجام کارهای مباح است، اعم از اینکه تردید در اصل عمل باشد یا در چگونگی انجام آن. بنا بر این در کارهای خیر که در آنها حیرت وجود ندارد، استخاره لازم نیست و همچنین استخاره برای آگاهی از آینده شخص یا عمل نمیباشد.
سؤال: آیا در مواردی مثل تقاضای طلاق یا عدم آن استخاره با قرآن صحیح است؟ و در صورتی که شخصی استخاره کند ولی طبق آن عمل نکند، حکم چیست؟
جواب: جواز استخاره با قرآن یا تسبیح اختصاص به مورد خاصی ندارد، بلکه در هر امر مباحی که شخص راجع به آن تردید و حیرت داشته باشد بهطوری که قادر بر اتخاذ تصمیم نباشد، میتوان استخاره گرفت و از نظر شرعی عمل به استخاره واجب نیست هرچند بهتر است انسان با آن مخالفت نکند.
سؤال: آیا استخاره با تسبیح یا قرآن در مسائل سرنوشت ساز مانند ازدواج جایز است؟
جواب: شایسته است انسان در اموری که میخواهد راجع به آنها تصمیم بگیرد، ابتدا تأمل و دقت کند و یا با افراد با تجربه و مورد اطمینان مشورت نماید و در صورتی که با این کارها تحیّر او برطرف نشد، میتواند استخاره کند.
سؤال: آیا چند بار استخاره برای یک کار صحیح است؟
جواب: چون استخاره برای رفع حیرت است، بنا بر این بعد از برطرف شدن حیرت با استخاره اول، تکرار آن معنی ندارد مگر آنکه موضوع تغییر کند.
آیتالله مکارم شیرازی:
سؤال: استخاره با قرآن از طریق رایانه و اینترنت چه حکمی دارد؟
جواب: در صورتی که یک فرد حقیقی استخاره را انجام دهد و نتیجه اعلام شود یا نرم افزار طوری تنظیم شده باشد که آیات آغاز یکی از صفحات قرآن را بدون اطلاع قبلی منعکس کند، مانعی ندارد.
سؤال: آیا پس از انجام استخاره موظف به انجام آن هستیم؟
جواب: عمل به نتیجه استخاره وجوب شرعی ندارد.
سؤال: آیا استخاره و تفأل با استفاده از کلام الله مجید براى خود و دیگران جایز است؟
جواب: استخاره با قرآن اشکالى ندارد ولى بهتر است از تفأل به قرآن خوددارى شود.
سؤال: آیا در مورد ازدواج، تجدید استخاره جایز است به چه روش؟
جواب: در هیچ مورد تجدید استخاره درست نیست مگر این که مدّت قابل ملاحظه اى بگذرد یا شرایط مورد استخاره تغییر کند.
سؤال: آیا براى پاسخ دادن به خواستگار دختر، استخاره کردن مورد دارد؟
جواب: هرگاه بعد از مشورت و تحقیقات لازم، مشکل حل نشود مى توان از استخاره استفاده کرد.
سؤال: آیا عادت قرار گرفتن استخاره در تمام امور ریز و درشت باعث سلب اختیار و مسئولیت نمی شود؟ یعنی به هر حال ممکن است روز قیامت گریبان شخص را بگیرند که چرا در فلان انتخاب، (با این که مرتکب حرامی نشدی) فلان کار را نکردی که منافع بیشتری در آن بود؛ و باید از علم و عقل و شواهد مختلف استفاده می کردی نه این که با استخاره خیال خود را راحت کنی...
جواب: باید توجه داشت استخاره مربوط به جائی است که انسان نه با علم و عقل خود بتواند راه را تشخیص دهد و نه از طریق مشاوره بطوریکه حیران و سرگردان شود در غیر این موارد استخاره صحیح نیست.
آیتالله سیستانی:
پرسش: آیا استخاره به طریقی که امروزه در میان ما متداول است، شرعاً وارد و پسندیده است؟ و آیا تکرار آن ضرری دارد اگر با تصدّق همراه شود تا با خواسته استخاره کننده، برابر گردد؟
پاسخ: استخاره به هنگام حیرت و تساوی احتمالات و رجحان نداشتن یک احتمال، به قصد رجاء انجام میشود آن هم پس از فکر و مشورت، اما تکرار آن به سبب حیرت، صحیح نیست مگر در صورت تغییر موضوع و دادن صدقه به مقدار از مال.
پرسش: آیا برای ازدواج نیازی به استخاره است؟
پاسخ: قدر متیقن از موارد استخاره مورد تحیر و تردد و نرسیدن به نتیجه علیرغم مشورت است.
منبع:باشگاه خبرنگاران
