اگر فتوای آیت‌الله سیستانی برای تشکیل حشد‌الشعبی نبود بغداد سقوط می‌کرد

به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس، "خالد العبیدی" وزیر دفاع عراق در مصاحبه اختصاصی با شبکۀ پرس تیوی تأکید کرد: «نیروهای امنیتی که قرار است در آزادسازی موصل شرکت کنند صرفاً نیروهای عراقی هستند. ما همانند عملیات قبلی نه نیازی داریم و نه اجازه میدهیم که غیر از سربازان عراقی سرباز دیگری در این مبارزات شرکت کند».

وی در پاسخ به این سوال "گروه تروریستی داعش از تابستان 2014 حدود 20 تا 30 درصد خاک عراق یعنی حدود یک سوم کل کشور را در اختیار داشت. از تابستان 2014 تا تابستان 2016 چه تغییراتی رخ داده است؟ و ارتش عراق چگونه پیشروی کرده است؟" گفت:  تقاوتی بنیادین بین تابستان 2014 و تابستان 2016 در تمام جنبهها وجود دارد. در ابتدا میخواهم وضعیت ارتش عراق در تابستان 2014 را توضیح دهم. سپس دربارۀ پیروزیهایی که به دست آوردهایم صحبت میکنم.

با آغاز حملات داعش در تابستان 2014 حدود 70 هزار سرباز و افسر عراقی از سمتهای خود کنارهگیری کرده بودند.

سلاحها، مهمات و بخش زیادی از تجهیزات ارتش از دست رفته بود و طبق برآوردهای گروههای خاص در وزارت دفاع، خسارت مالی ما از زمان سقوط موصل و شهرهای دیگر، چیزی حدود 27 میلیارد دلار بود. این رقم بسیار زیادی است. ضمناً این رقم تنها میزان خسارت در توانایی نظامی عراق بود. نکتۀ مهمتر این بود که با توجه به خطری که (در آن زمان) بغداد (پایتخت عراق) را تهدید میکرد، ارتش عراق، همانند بسیاری از مردم، روحیۀ خود را از دست داده بود. اگر به خاطر فتوای مرجع عالیقدر شیعیان (آیتالله سیستانی) نبود، که خواستار تشکیل حشد الشعبی، بسیج مردمی عراق، شده بود، بغداد سقوط میکرد. نیروهای بسیج مردمی عراق شروع به دفاع از مناطقی کردند که خطر (داعش) آنها را تهدید میکرد. آنها از خودگذشتگیهای فراوانی انجام دادند و صادقانه بگویم، وجود آنها باعث شد ما زمان کافی برای بازسازی ارتش را به دست بیاوریم.

بنابراین زمانی که من پست وزیر دفاع را برعهده گرفتم، آن دسته از یگانهای ارتش که در نزدیکی منطقۀ کردستان عراق مستقر شده بودند، از طرف نیروهای پیشمرگۀ کُرد، کمک و مهمات دریافت کردند. و آن دسته از یگانهایی که در نزدیکی استان دیاله و دیگر مناطق مستقر شده بودند، از سوی بسیج مردمی عراق کمک دریافت کردند.

ارتش عراق در وضعیت بسیار بدی قرار داشت و من این موضوع را به خاطر خودم نمیگویم. اما همه میدانند که آن زمان چقدر برهۀ حساسی بود و ما در چه شرایط خطرناک و بحرانی قرار داشتیم. زمانی که من پست را برعهده گرفتم، ما به نیروهای وزارت دفاع پیوستیم.

ما اقدامات مؤثر و مهم زیادی در سطوح مختلف در این وزارتخانه انجام دادیم که همۀ آنها با هدف اصلاح انجام شد.

این اصلاحات زمینههای مختلفی از جمله اصلاحات اداری، مبارزه با فساد، جابجایی فرماندهان و ژنرالها را در بر میگرفت.

در میدان نبرد هم تجهیزات مهمی که ارتش احتیاج داشت را برایشان به میزان زیاد فراهم کردیم.

در نظر بگیریم که ما در مقایسه با بودجهای که قبلا صرف شده بود، منابع مالی بسیار کمی داشتیم. ما – شکر خدا- توانستیم توانایی ارتش عراق را دوباره به آن بازگردانیم.

پس از سقوط موصل، متأسفانه ارتش عراق در جبهههای متعدد در رمادی و ... شکست خورد.

اوضاع به حدی بد بود که 3 یا 4 نفر از عناصر داعش میتوانستند کل یگان را شکست دهند.

حالا شرایط کاملاً عوض شده است. ارتش عراق همزمان در جبهههای متعددی میجنگد و پیروزیهای زیادی به دست میآورد. اکنون عناصر داعش به هیچ وجه نمیتوانند پایگاهی در عراق داشته باشند.

داعش ممکن است بتواند در مکانهای مختلف بمبگذاری کند و در امنیت خللی ایجاد کند اما دیگر نمیتواند در عراق پایگاهی برای خود ایجاد کند.

داعش دیگر تنها 10 درصد از خاک عراق را در اختیار دارد

همانطور که قبلا هم گفتم داعش پس از سقوط موصل حدود 40 درصد از خاک عراق را تحت سلطۀ خود داشت. این رقم امروزه به کمتر از 10 درصد رسیده و من این حرف را بر مبنای ارقام و آمار میگویم. این به آن معناست که تا 75 درصد از مناطق تحت سلطۀ داعش آزاد شدهاند. مهمتر از آن، ارتش عراق اکنون در وضعیت خوبی قرار دارد، مبارزه میکند، مناطقی را آزاد میکند و روحیۀ بسیار خوبی دارد.

ژنرال عثمان الغانمی، رئیس ستاد مشترک ارتش عراق، اخیراً به من گفت که وقتی از جبهههای عملیات در جنوب موصل بازدید میکرده است، سربازی را دیده که مجروح شده و روی زمین نشسته است. او از سرباز میپرسد: «تو چرا هنوز اینجا هستی؟ تو زخمی شدهای و بهتر است برای درمان آن اقدام کنی.» آن سرباز پاسخ داده است: «من هیچ وقت از اینجا نمیروم و همرزمان خود را تنها نمیگذارم. من باید اینجا بمانم و بجنگم».

صراحتاً میگویم که روحیۀ سربازان ما بسیار خوب است. آنها به تواناییهای خود ایمان دارند.

ارتش عراق پیشرفتهای زیادی داشته است. این پیشرفت آسان به دست نیامده است. ما بسیار تلاش کردهایم و خونهای زیادی در این راه دادهایم. خون قهرمانان نیروهای امنیتی عراق ما را به این نقطه رسانده است.

بنابراین تفاوتهای زیادی بین سال 2014 و 2016 وجود دارد.

العبیدی در تشریح 10 درصد از مناطقی که همچنان در اختیار داعش است، گفت: این 10 درصد که هنوز تحت کنترل داعش است شامل جزیرۀ الخالدیه (در 20 کیلومتری شرق رمادی) و مناطقی در استان نینوا است.

وی در پاسخ به این سوال که "که ارتش عراق و وزارت دفاع زمان آغاز عملیات آزادسازی موصل را در ماه مارس اعلام کرده بود. به نظر شما چه چیز باعث این تأخیر شد؟"، گفت: عملیات در مارس 2016 آغاز نشد بلکه در 23 آوریل ( 4 اردیبهشت) از شهر مخمور در جنوب شرق موصل آغاز شد و تأخیری در شروع عملیات وجود نداشت.

این عملیات طبق برنامه پیش میرود و در هر مرحله زمانی که اوضاع مناسب است و ملزومات جنگ آماده است نیروهای امنیتی عراق پیشرویهای خود را آغاز میکنند. ما بسیار محتاط هستیم و اجازه میدهیم نبردها به آرامی پیش بروند. چرا که میخواهیم عملیات با حداقل تلفات و خسارتها چه از بعد نظامی و چه از منظر غیرنظامی پایان یابد.

ما درگیر یک جنگ متعارف در قسمتهای وسیعی از کشور نیستیم. مشکل ما این است که در مناطق شهری میجنگیم. ممکن است یک کیلومتر پیشروی داشته باشیم و هزار تا 2 هزار نفر را آواره ببینیم. این هم وظیفۀ نیروهای عراقی است که به این افراد آواره و بیخانمان کمک کند و آنها را به مناطق امن ببرد.

بنابراین من این را تأخیر نمیدانم بلکه آن را احتیاط و دقت در اجرای استراتژیهایمان میدانم.

وزیر دفاع عراق در پاسخ به این سوال که "کدام نیروها قرار است در عملیات آزادسازی موصل شرکت کنند؟ آیا شما از برخی کشورهای منطقه نیز انتظار کمک و حمایت دارید؟ اگر بله، چه کشورهایی؟" گفت: نیروهای امنیتی که قرار است در آزادسازی موصل شرکت کنند تنها نیروهای عراقی هستند. ما همانند عملیات قبلی نه نیازی داریم و نه اجازه میدهیم که غیر از سربازان عراقی سرباز دیگری در این نبرد شرکت کند.

نیروهای عراقی که در این عملیات شرکت میکنند طبق استراتژیهای نظامی که حیدرالعبادی، نخست وزیر عراق، مشخص میکند پیش خواهند رفت.

استراتژیهای نظامی بسیار دقیق خواهند بود و مسائل مختلفی را در نظر خواهند داشت تا اطمینان یابند برای هر جبهه نیروهای مناسبی به کار گرفته شدهاند.

نیروهای خارجی در هیچ عملیاتی در موصل یا هرجای دیگر شرکت نخواهند کرد.

نیروهای جدید آمریکایی در پایگاه قیاره در جنوب موصل مستقر خواهند شد

العبیدی در پاسخ به این سوال که "واشنگتن اعلام کرده که قصد دارد 560 سرباز یا نیروی نظامی به عراق بفرستد. و ما میدانیم که آنها تا به حال حدود 5 هزار سرباز در عراق داشتهاند. نظر شما در این رابطه چیست؟ آیا این سربازها در عملیات موصل شرکت نمیکنند؟" گفت: تعداد نیروهای نظامی امریکا در خاک عراق کمتر از 4 هزار نفر است. با اعزام نیروهای جدید شمار آنان به بیش از 4 هزار نفر میرسد. آن 560 نیرویی که به پایگاه قیاره در جنوب موصل اعزام خواهند شد، سربازان معمولی نیستند. بسیاری از آنان مهندسینی هستند که به بازسازی این پایگاه خواهند پرداخت. اگر فرض کنیم که 200 نفر از این نیروها مهندس هستند، آنها به کادر اداری، امنیتی و کارمندان دیگر نیاز دارند تا به آنها کمک کنند. در واقع کار آنها داخل پایگاه هوایی قیاره خواهد بود و آنها نیروهای غیر رزمی هستند. نیروهای امنیتی عراق نیز به آنان کمک خواهند کرد. بنابراین حضور آنها در عراق صرفاً جنبۀ مستشاری و آموزشی خواهد داشت و آنها به بازسازی پایگاه قیاره میپردازند.

حضور نیروهای ترکیه در شرق موصل مانعی برای آزادسازی استان نینوا است

وزیر دفاع عراق در پاسخ به این سوال که "حیدر العبادی، نخست وزیر عراق، اخیراً گفته است که اگر آنکارا به نیروهای ترکیه که در روستای باشیقه در موصل مستقر هستند دستور حمله دهد، این میتواند به جنگی بزرگتر از جنگ با داعش تبدیل شود (منجر شود). نظر شما چیست؟ آیا با این حرف نخست وزیر موافقید؟" گفت: من امیدوارم مسائل به آن نقطه نرسد. معتقدم مشکلات در حال بهبود و حل شدن هستند. حضور نیروهای ترکیه در باشیقه در شرق موصل مانعی برای عملیات آزادسازی استان نینوا است. این یک واقعیت است. و چیزی که نخست وزیر در بیاناتش گفته بر مبنای اطلاعاتی است که او دارد. دخالت نیروهای ترکیه موصل و نینوا را به میدان جنگ منطقهای تبدیل خواهد کرد. این چیزی است که ما پیشبینی میکنیم. به همین دلیل نخست وزیر العبادی گفته که این جنگ، جنگی بزرگتر از نبرد ما با داعش خواهد بود. من با سخن وی موافقم.

خشونت داعش، کشورهای غربی را بر آن میدارد که از عراق و نیروهای امنیتی آن حمایت کنند

العبیدی در پاسخ به سوال "واشنگتن اخیراً توافقنامهای نظامی با اقلیم کردستان عراق در اربیل امضا کرده است که بر اساس آن امریکایی ها مبلغ 415 میلیون دلار کمک مالی در اختیار نیروهای پیشمرگه قرار خواهند داد و تسلیحات نظامی و پیشرفته تری را نیز به نیروهای مبارز کُرد خواهند رساند. این توافق به نظر بسیاری از کارشناسان بسیار جنجالبرانگیز بوده است. نظر شما چیست؟" گفت: پروتکل نظامی که بین وزارت دفاع عراق و وزارت پیشمرگۀ اقلیم کردستان امضا شد با توافق طرفین و چراغ سبز (اشارۀ) حکومت مرکزی بود.

این توافقنامه در نهایت در راستای آزادسازی استان نینوا و به نفع این عملیات است. چرا که این توافق مقداری از دستمزد نیروهای پیشمرگه را میپردازد. این نیروها در مناطق مرزی استان نینوا مستقر هستند. این توافق همچنین تسلیحات نظامی برای نیروهای پیشمرگه فراهم میکند. در مجموع این توافق سودمند است و به آزادی نینوا کمک میکند. دولت عراق همه چیز را دربارۀ این توافق میداند. برخی رسانهها گزارش دادند که این توافق در ازای دادن امتیازاتی به طرفِ امریکایی امضا شده است، اما من میخواهم به مردم اطمینان بدهم که این قرارداد هیچ امتیازی را در بر نمیگیرد و نیروهای امریکایی از این توافق چیزی به دست نیاوردند. همانطور که قبلا گفتم همۀ جهان الان اخبار آزادسازی نینوا و جنگ با داعش را دنبال میکنند، چرا که سایر کشورها در عراق از خود دفاع میکنند؟

آنها میخواهند به هر نیرویی که با داعش میجنگد، کمک کنند و تهدید داعش را از خود دور نگه دارند. کمک آنها متضمن این است که داعش فراتر از مرزهای عراق نمیرود و به کشورهای آنها نزدیک نمیشود. این مسأله قبلا اتفاق افتاده است. مثلا حملات داعش در نیس، استانبول، همه جای دنیا، آلمان و ... تمام اینها نشانههای مهمی برای جامعۀ جهانی است. خشونت داعش، کشورهای غربی را بر آن میدارد که از عراق و نیروهای امنیتی آن حمایت کنند. آنها میدانند که نیروهای پیشمرگۀ عراق قطعاً نقشی سازنده در آزادسازی نینوا دارند. آنها مشکلاتی را که نیروهای پیشمرگه با آنان مواجهند را میشناسند، بنابراین به نیروهای پیشمرگه کمک میکنند.

نیروهای پیشمرگه بخشی از نظام امنیتی عراق هستند

وی در پاسخ به این سوال که "شما ادعای ساختن دستکم 5 پایگاه نظامی در شمال عراق توسط امریکا را رد میکنید؟" گفت: به ازای این توافقنامه؟ من غیر مستقیم این سوال را پاسخ دادم. چنین چیزی اصلاً صحت ندارد.

توافقنامهای وجود دارد که طبق آن در ازای شرکت نیروهای پیشمرگه در عملیات آزادی موصل، پیشمرگه نیز در عملیات دیگر نیروهای عراقی را حمایت میکند. برادران کُرد ما مدتها قبل از امضای این پروتکل نظامی بر این مسأله توافق کرده بودند که نیروهای پیشمرگه به نیروهای ما کمک خواهند کرد. آنها آمادگی خود برای حمایت از ما در این نبردها را نشان دادهاند.

همچنین اگر بخواهم این مسأله را از منظر منافع خودمان بدون توجه به تفاوتهایمان (تفاوتهای ما و نیروهای پیشمرگه) بررسی کنم، باید بگویم که ما (نیروهای عراقی و پیشمرگه) از یک کشور و از یک ملت هستیم. نیروهای پیشمرگه بخشی از نظام امنیتی عراق هستند. من اینجا جملهای از برادرم مسعود بازرانی، رهبر اقلیم کردستان، نقل میکنم که میگوید اقلیم کردستان عراق بسیار به استان نینوا نزدیک است و صراحتاً میگویم که به نفع کردستان است تا تلاش کند نینوا را حفظ کند. چرا که ما از وجود ثبات در نینوا حداقل بهرۀ اقتصادی میبریم. این یک تحلیل سیاسی صحیح است. اقلیم کردستان نیز از آزادسازی نینوا سود میبرد. این اقلیم میخواهد در این عملیات شرکت کند و حضورش بسیار مؤثر است. کُردها ازخودگذشتگیهای بسیاری انجام دادهاند و بسیاری از عناصر داعش را به هلاکت رسانده و مناطق زیادی را از دست این گروه تکفیری آزاد کردهاند.

ارتش به نیروهای بسیج مردمی نیاز دارد

وزیر دفاع عراق در پاسخ به این سوال که "در ارتباط با نیروهای بسیج مردمی عراق نخست وزیر عراق حیدرالعبادی اخیراً حکمی صادر کرد که براساس آن این نیروها تحت فرماندهی وزارت دفاع عراق قرار گیرد. برداشت شما از این تصمیم چیست" گفت: من تصور می کنم این تصمیم درستی از جانب دولت بود. به ویژه اینکه نیروهای بسیج مردمی عراق فداکاری های بسیاری انجام داده اند و در نبردهای مهمی علیه داعش شرکت داشته اند.

حضور این نیروها در جمع نیروهای ارتش عراق بسیار به سود نیروهای نظامی ما خواهد بود. وزارت دفاع عراق از این تصمیم استقبال می کند. و این نیروها را به جمع خود می پذیریم.

نیروهای بسیج مردمی بسیار با تجربه و کارآزموده هستند و نیروهای ارتش عراق به حضور آنها نیازمند هستند.

از آزادسازی فلوجه تجربیات زیادی بدست آوردهایم که در آزادسازی موصل به کار خواهیم بست

وی در پاسخ به سوال "ارتش عراق در ماه های اخیر مناطق زیادی را از دست داعش آزاد کرده است. به گفته شما داعش اکنون تنها کمتر از 10 درصد از خاک عراق را در اشغال خود دارد. برنامه شما برای بازگرداندن امنیت به این مناطق آزاد شده و تکرار آنچه که در موصل رخ داد جلوگیری شود؟" گفت: ما در عملیات خود تاکنون درسهای زیادی گرفته ایم. به عنوان مثال از عملیات آزاد سازی فلوجه تجربیات زیادی به دست آورده ایم که این تجربیات را در موصل نیز به کار خواهیم بست.

علت آنچه در موصل رخ  داد آشکار است. فساد که نهادهای نظامی را آلوده کرده بود. اختلافات سیاسی که تاثیر خود را روی نیروهای امنیتی گذاشت و رفتار نادرست با نیروها و طرح های امنیتی.

اساساً دلایل بسیاری را می توان برای سقوط موصل ذکر کرد. به عقیده من ما بسیاری از این مشکلات را حل کرده ایم. به عنوان مثال فساد. در ارتباط با این بحث ما تلاش کردیم فساد را در نیروهای امنیتی ریشه کن کنیم. و تا حدودی در این حوزه نیز موفق عمل کرده ایم.

در مورد رمادی برای رمادی یک چشم انداز داریم. رمادی بدون حضور ارتش عراق و نیروهای فدرال پلیس  در داخل شهر آزاد شد. سیاست ما آن است هنگامی که یک شهر آزاد می شود، مسئولیت حفظ نظم و قانون را به پلیس و مردم محلی واگذار کنیم.

بر این اساس نیروهای امنیتی و نظامی باید شهر را ترک کنند. درس کلیدی آن است که این نیروها به مناطقی که به حضور آنها نیاز است اعزام می شوند. یعنی مناطقی که احتمال حملات داعش وجود دارد و دفاع از آنها از ظرفیت نیروهای محلی خارج است.

مستشاران ایرانی با موافقت دولت مرکزی در عراق حضور دارند

وی در پاسخ به این سوال که "در مورد حضور مشاوران نظامی ایرانی چه؟ مقامات ایرانی بارها اعلام کرده اند که حضور مشاوران نظامی ایرانی در عراق با موافقت دولت مرکزی عراق صورت گرفته است." گفت: تعداد محدودی از مشاوران ایرانی در حال حاضر در عراق حضور دارند. این نیروها با نیروهای بسیج مردمی همکاری می کنند. این نیروها با موافقت دولت مرکزی عراق در این کشور حضور دارند و باید این نکته را ذکر کنم که نیروهای بسیج مردمی تحت حمایت دولت هستند و به فرمانده نیروهای نظامی عراق (حیدر العبادی) پاسخگو هستند. هیچ نیروی خارجی در حال حاضر بدون موافقت دولت (عراق) در این کشور حضور ندارد. من معتقدم حضور (نیروهای ایرانی) در همین چارچوب می باشد.

ما با ایران یک تفاهم نامه امضا کردیم و همکاری گسترده ای میان وزارت دفاع عراق و ایران وجود دارد. ایران موضع مثبتی داشته و وزارت دفاع عراق را در موضوعات و موارد مختلفی حمایت و یاری کرده است.

این همکاری و توافق در زمانی حساس برای نیروهای امنیتی عراق انجام شد و ما دائماً با همکاران ایرانی خود در ارتباط هستیم.

درباره مرز مشترک ما با ایران در حال حاضر مناطق مرزی تحت نظر نیروهای مرزی عراقی قرار دارد و هیچ مشکلی در مناطق مرزی ما با ایران به من گزارش نشده است.

منبع: تسنیم