به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس، علی لاریجانی ظهر جمعه در مراسم اختتامیه دوره آموزشی گفتمان نخبگان علوم انسانی که در سالن همایشهای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با بیان اینکه علوم با روشهای دیالکتیکی و گفتمانی نضج پیدا میکند، گفت: خوشبختانه اردوی ۱۲ روزه نخبگان دانشگاهی علوم انسانی، اردویی سنجیده و معقول بوده و توانسته تا حدودی نخبگان را پرسشگر کند.
وی با تأکید بر اینکه مباحثه و پرسشگری در کنار درست استاد ضرورتی غیرقابل انکار است، گفت: علم تنها در کنار مباحثه و چالشهای علمی شکل میگیرد.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تنها حکمای قدیم اسلامی میتوانستهاند علوم مختلف را در وسع خود به یکدیگر ربط دهند، گفت: در دوره جدید علوم تخصصی و متعدد شده و هرکس به دنبال ایجاد سئوال و چالش در حوزه تخصص خود است.
وی با اشاره به دورههای تاریخی شکلگیری علوم در جهان، افزود: این ادعای غلطی است که برخی مدعیاند علم دوره باستان کاملاً از یونان شکلگرفته و ارتباطات اجتماعی - تاریخی و علمی آن دوران با دنیای شرق نقشی در نضج علم نداشته است.
لاریجانی با تأکید بر اینکه نمیتوان یونان باستان را مبدع علم دانست، گفت: مسئله وحدانیت و خداجویی از ابتدای علم بوده و به انحاء مختلف در گفتار و کلام فیلسوفان و دانشمندان دورههای مختلف به چشم میآید.
پرهیز اسلام از تقلیدگرایی در اصول علمی
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در قرون وسطا شاهد افول چشمگیر دنیای غرب هستیم، گفت: در زمانی که دنیای غرب چند استاد برجسته پیدا نمیکرده تا در کل بلاد خود یک دانشگاه راهاندازی کند در دنیای اسلام شاهد حرکت بزرگ علمی اسلام هستیم.
وی یکی از ویژگیهای برجسته دانشمندان دوره تمدن اسلامی را خلاقیت و تقلید گریزی ارزیابی کرد و گفت: در دوره هزار میلادی دانشمندانی مانند ابن سینا، ابن هیثم، ابوریحان و دیگران ایدهها و حرفهای کاملاً نو به جامعه عرضه کردند.
لاریجانی با اعلام اینکه تا قرن ۱۵ میلادی در غرب دانشمندان خلاق، مبدع و پیشتازی وجود نداشته است، گفت: هرچند غربیها مدعی هستند با ورود ابن رشد دوران حاکمیت فلسفه اسلامی به سرانجام رسیده است.
وی با بیان اینکه تکوین علوم غربی بعد از قرون وسطا مدیون تمدن اسلامی است، گفت: بسیاری از غربیها به این نکته معترف هستند که علوم نوین غربی برگرفته از ارزشهای تمدنی - علمی اسلام است.
رئیس خانه ملت با بیان اینکه غربیها روش تجربهگرایی را از اندیشمندان اسلامی آموختهاند، گفت: متأسفانه دنیای اسلام از قرن ۱۲ هجری گرفتار تقلید و انسداد علمی شد.
لاریجانی با اشاره به اینکه تقلید در اسلام تنها در احکام شرعی جایز است و ربطی به اصول علمی ندارد، گفت: حتی یک مقلد در احکام شرعی باید به دنبال کاوش و استدلال باشد تا اغنا شود.
وی با بیان اینکه تاریخچه علم نشان نمیدهد که نظامهای دمکراتیک سبب رشد علمی جوامع شدهاند، گفت: غربیها میخواهند ظهور علم جدید را به سنت مسیحی - غربی ربط دهند، مگر پیشرفتهای علمی و اقتصادی ژاپن و حتی روسیه حاصل این سنت است؟
ضرورت انتظار معقول از علوم انسانی
رئیس قوه مقننه به آسیبهای نظام دموکراسی که میتواند برای علم و عالم ایجاد کند اشاره کرد و گفت: دمکراسی تنها میتواند یکی از عوامل رشد و توسعه علمی باشد و تنها عامل نیست و نخواهد بود.
وی با طرح این موضوع که اکثر کسانی که علوم جدید را ایجاد کردند، به وجود و تأثیرگذاری خداوند اشاره دارند، افزود: نیوتن به عنوان پایهگذار علم جدید و انیشتین به عنوان یک فیزیکدان برجسته تحلیلهایی از حضور خدا در جهان دارند که موجب شگفتی است.
لاریجانی با بیان اینکه علوم انسانی متأثر از مسائل و نگرشهای انسان قوام مییابد، گفت: هرکس که دل درگروی دین دارد دوست دارد علوم انسانی کشور متأثر و ناشی از اسلام باشد.
وی سپس با طرح این سئوال که آیا هدف از اسلامی سازی علوم انسانی جاودانه کردن علوم مرتبط با انسان است، گفت: از آنجا که ذات علوم جاودانه نیست نباید مانند و در مقایسه با امور وحیانی انتظار جاودانگی از آن داشت.
رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه کارکرد دین ایجاد علوم نظری نیست و دنبال سعادت و رستگاری بشر است، گفت: ضروری است به این جمله امام حسین(ع) که فرمودند سعادت وقتی محقق میشود که علم در پناه دین باشد، بسیار توجه کرد.
وی با تأکید بر اینکه باید از علوم انسانی اسلامی انتظار متواضعانه و منطقی داشته باشیم، گفت: ضروری است خروجی و عملکرد علوم انسانی به ویژه در حوزه اقتصادی متأثر از فرهنگها و نیازهای هر جامعه باشد.
لاریجانی با بیان اینکه نمیتوان عقب افتادگیهای علوم انسانی را یک شبه رفع و رجوع کرد گفت: یکی از مشکلاتی که در حوزه علوم انسانی داریم تحمیل نظرها و برداشتهای شخصی و سلیقهای است.
وی بر ضرورت ایجاد یک اصول موضوعه در علوم انسانی تأکید کرد و افزود: نمیتوان انتظار داشت که همه مشکلات جامعه را حوزه علوم انسانی حل و فصل کند.
شایان ذکر است در پایان این مراسم ضمن تقدیر از نخبگان برجسته دانشگاهی علوم انسانی از کتاب درس گفتارهای نخبگان علوم انسانی رونمایی شد.
منبع: مهر
