به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر
دفاع پرس، نشست تخصصی «شخصیت‌پردازی در زندگی‌نامه داستانی» امروز (دوشنبه 5 مهرماه) در هفتمین نمایشگاه ملی دفاع مقدس برگزار شد.
مصطفی خرامان، از نویسندگان کتاب‌های دفاع مقدس در این مراسم اظهار داشت: ادبیات کتاب رمان در تمام حوزه‌ها دارای خصوصیاتی است که باید رعایت شود. یکی از موضوعات مورد توجه در نوشتن یک کتاب «شخصیت‌پردازی» است.
وی با بیان اینکه شخصیت‌پردازی در حوزه دفاع مقدس کار دشواری است، افزود: در رمان‌های اجتماعی، نویسنده به شخصیت و قهرمان داستان هویت می‌دهد. در ابتدای کتاب مشکل او را گفته و با کش و قوسی مخاطب را تا انتهای کتاب می‌کشاند؛ اما درخصوص یک شهید، نویسنده نمی‌تواند شخصیتی را خلق کند و دیدگاه خود را وارد داستان کند.
این نویسنده دفاع مقدس تصریح کرد: در ادبیات دفاع مقدسی این دیدگاه قبلا تعریف شده است؛ از این رو یک مرحله در کتاب دفاع مقدسی بسته شده است.
خرامان با بیان اینکه مشکلاتی نیز پیش روی نویسندگان دفاع مقدس وجود دارد، گفت: در خلق یک شخصیت در رمان‌های اجتماعی، مشکلات اخلاقی فرد و یا نوع ارتباطش با دیگران بیان می‌شود؛ اما این امر در خصوص شهدا مقدور نیست.
وی افزود: شخصیت‌ها در رمان به گونه‌ای معرفی می‌شوند که در روند داستانی کتاب متحول می‌شوند؛ اما در نگارش کتاب نویسنده در خصوص شخصیت شهید به مشکلاتی روبه‌رو می‌شود.
این نویسنده دفاع مقدس تاکید کرد: از دیگر مشکلات نویسندگان کتاب دفاع مقدسی عدم حضور در زمان جنگ است. برخی نویسندگان با خواندن کتاب‌ها و روایات، آن فضا را تجسم می‌کنند.
خرامان بیان کرد: درخصوص روایت شهدا باید به شخصیت‌های فرعی در داستان اهمیت بدهیم. با این کار کتاب رنگ و بوی شهید به خود می‌گیرد. این درحالی است که در برخی کتاب‌ها شاهد بی‌توجهی به شخصیت‌های فرعی هستیم.
وی در پایان اظهار داشت: یکی از دلایل کمبود آثار دفاع مقدسی حرفه‌ای بودن آن است و در کتاب‌های این حوزه باید حرفه‌ای برخورد کرد.
ناشران اسامی اغراق‌آمیز انتخاب نکنند/دفاع مقدس را اسطوره نکنید
نصرت الله محمودزاده، نویسنده کتاب‌های دفاع مقدسی با بیان اینکه اگر قرار است تفاوت دفاع مقدس با دیگر جنگ‌ها مطرح شود، بهتر است با جنگ‌های قرن 21 همچون جنگ ویتنام و جنگ جهانی دوم آن را مقایسه کرد، اظهار داشت: برای تحقق چنین امری نیاز است که به شخصیت‌های جنگی و چیزی که سرنوشت یک عملیات را رقم می‌زند، پرداخته شود.
وی ادامه داد: در ادبیات رمانی شخصیت‌پردازی می‌شود؛ درحالی‌که نویسنده در حوزه دفاع مقدس باید شخصیت‌شناسی کند.
این نویسنده دفاع مقدس تصریح کرد: ویژگی هر یک از فرماندهان و شهدای دفاع مقدس منحصربه‌فرد است و مجموع این شخصیت‌ها جنگ را اداره می‌کردند.
محمودزاده با بیان اینکه در زندگی داستانی شهدا باید آنها را پیدا، کشف و تبیین کرد، گفت: در رمان دفاع مقدسی شخصیت‌شناسی به جای شخصیت‌سازی به کار برده می‌شود.
این نویسنده دفاع مقدس اظهار داشت: زمانی که تمام ابعاد شخصیتی یک فرمانده را شناختیم، می‌توانیم متوجه شویم که چرا او در یک عملیات عکس‌العمل خاصی را در برابر حوادث جاری از خود نشان داده بود. ادبیات دفاع مقدسی شخصیت‌پردازی از این رو می‌تواند رمزگشا و الگو باشد. اطمینان دارم از طریق شناختن مجموعه شخصیت رزمندگان و فرماندهان رمز و راز جنگ را متوجه می‌شویم.
وی با بیان اینکه شخصیت‌سازی کسانی که نتوانستیم در خلال کار پیدایشان کنیم، از انحرافاتی است که به فرهنگ کشور ضربه می‌زند، گفت: وفاداری نویسنده می‌تواند بخش ناشناخته قهرمان داستان را معرفی کند.
محمودزاده در پایان خاطرنشان کرد: نقدی که بر ناشران دارم، این است که چرا با انتخاب اسامی اغراق‌انگیز، این دیدگاه را در مخاطب ایجاد می‌کنند که داستان تخیلی است؛ درحالی‌که در کتاب‌های دفاع مقدسی همه چیز واقعی است و نباید آن را به اسطوره تبدیل کنیم.
