به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس به نقل از بسیج، با گذشت سه دهه از انقلاب دانشمندان ایرانی با وجود تحریمها و کارشکنیهای صورت گرفته ثابت کردند که حرفهای مهمی در زمینه علمی برای گفتن دارند و پیشرفت علمی در بعضی از حوزهها در مرز دانش جهانی حرکت میکند؛ یکی از این شاخههای علمی که در ایران پیشرفت چشمگیری داشته علم ژنتیک است و محققان و متخصصان ایرانی در زمینه دانش ژنتیک هر روز قلههای جدیدی را فتح میکنند.
این پیشرفتها به گونهای است که ما را در زمینه دانش ژنتیک و کاربردی کردن این دانش از دستاوردهای جهانی این حوزه بینیاز کرده به طوری که اکنون به گفته کارشناسان این حوزه ایران در حوزه دانش ژنتیک پزشکی در تراز جهانی قرار گرفته است.
سردار سرتیپ "حسین سلامی" جانشین فرمانده کل سپاه چندی پیش در حاشیه کنگره بینالمللی سلامت حوادث و بلا با بیان اینکه ایران اسلامی به واسطه پیشرفتهای علمی و بیوتکنولوژیک به چنان توانایی رسیده که اکنون میتواند در دانشهای نوینی مانند «بیو» حرفهای مهم در جهان بزند، گفته بود: هر کجا دشمن مقابل ما ایستاد، ما به واسطه اجبار برای غلبه بر این چالش و مقاومت، در برابر آن قدرتمند شدیم؛ به نحوی که امروز در همه عرصهها برای خودکفایی و ایستادن از سازههای لازم برخوردار هستیم.
محمود تولایی نیز درخصوص زمان آغاز پروژه شناسایی شهدای گمنام به وسیله علم ژنتیک بیان کرده است: بهطور کلی این کار در سال ۸۱ کلید خورد که با مبادله اولین گروه شهدا با کشتههای عراق همزمان شد. آن روزها دانش این علم را داشتیم اما کسی به این عرصه از کاربرد آن وارد نشده بود.
رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله (عج) بر همین اساس ادامه داد: عناوینی مانند استخراج DNA از سلول استخوان، استخراج DNA از ناخن، استخراج DNA از خون، تهیه طرحوارههای ژنی از نمونههای خون و... بخشهایی بودند که در تکمیل این فناوری ایفای نقش کردند. امروز میتوانیم بگوییم، به تمام ابعاد این دانش، با اتکا به علم خود مسلط هستیم و میتوانیم کار را به بهترین نحو و با قدرت انجام دهیم.
رئیس پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی در تشریح روش شناسایی شهدای گمنام افزود: از یک شهید اطلاعات نمونه سلول گرفته میشود، غشاء سلولی را حذف کرده به هسته میرسیم. غشاء هسته را نیز طی روشهای آزمایشگاهی حذف کرده و به گنجینه اطلاعات ژنتیکی دست پیدا میکنیم. در این گنجینه اطلاعات ژنتیکی، نقاط خاصی را در لوکوسهای مختلف بررسی کرده و از مجموعه این لوکوسها یک پروفایل و در واقع طرحواره آماده میکنیم. همان نقاط را روی نمونههای خانواده شهدا نیز دنبال میکنیم. بنابراین ۲ بانک اطلاعات کلی شامل بانک اطلاعاتی معلوم متعلق به خانوادهها و بانک اطلاعاتی مجهول متعلق به افراد مفقود داریم. بررسی و مقایسه همزمان بیش از ۱۰۰ مؤلفه روی یک نمونه با نمونههای مشابه کار بسیار پیچیدهای است. گاهی در حوزه پزشکی قانونی مثلاً قرار است مشخص شود لکه خون متعلق به کدام یک از ۳ یا ۴ نفر مظنون است. این کار به راحتی امکانپذیر است، اما گاهی بانک اطلاعاتی مربوط به ۱۰ هزار نفر از خانوادههای شهدای مفقود پیش رو است. حال باید تمام این مؤلفههای ژنتیکی و اطلاعات تبدیل به زبان صفر و یک شده را در جمعیت کثیری جستوجو کرد. این کار به جز با طراحی نرمافزار ویژه این کار امکانپذیر نیست.
رییس سازمان بسیج علمی در ادامه از تهیه نرم افزار اختصاصی بانک اطلاعات ژنتیکی توسط متخصصین ایرانی خبر داد و با تاکید بر اینکه عمده نرمافزارهای موجود در دنیا متصل به مجموعههای مرتبط با کشورهای استکباری هستند افزود: ما به این قائل نبودیم که اطلاعات ژنتیکی جامعه و کشور خود را در اختیار دشمنان قرار دهیم چراکه اطلاعات ژنتیکی میتواند مورد سوء استفاده آنها قرار بگیرد. لذا گام دیگری که طی سال ۸۷ تا ۹۰ برداشتیم، دستیابی به نرمافزار مناسب بود که بتواند مجموعه اطلاعات گسترده ژنتیکی را با یکدیگر مقایسه کند. این نرمافزار حاصل تلاش علمی متخصصان در اواخر سال ۹۱ در چهارمین همایش بیوانفورماتیک رونمایی شد.
تولایی همچنین از شناسایی ۱۵۰ شهید گمنام به وسیله علم ژنتیک توسط دانشمندان ایرانی خبر داد.
