مصاحبه - سردار کوسه چي

***: اهميت خرمشهر براي عراقي ها در چه بود؟
سردار کوسه چي: خرمشهر از نظر اقتصادي يکي از بنادر مهم کشور است مي دانيد که خرمشهر انتهاي خليج فارس محسوب مي شود. يعني زماني که از دهانه هرمز وارد خليج فارس مي شويم انتهاي آن خرمشهر است. از اين رو اکثر واردات؛ صادرات از بندر خرمشهر مي شود که اين امر باعث اهميت خرمشهر شده است.

***: به اصل سوال برگرديم،مقدمات عمليات چگونه بود؟
سردار کوسه چي: از پيروزي انقلاب زمان زيادي نمي گذشت. از طرفي ارتش به دليل فرار سران آن از هم پاشيده بود و در مقابل سپاه هم در ابتداي تشکيل خود بود واساساً براي جنگ آماده نبود بلکه سازماني بود که عموماً به مسايل داخل کشور مي پرداخت. در چنين شرايطي دشمن به کشور حمله کرد و پيش بيني کرده بود سه روز تهران را تصرف مي کند اما همان روزهاي اول با مقاومت مردم روبه رو شد و فقط توانست تا کرخه و کارون پيشروي کند از اين رو اين پيشروي دشمن در مقابل هدف اوليه اش حداقل در تصاحب خوزستان هيچ بود. اين توقف دشمن و سازمان دهي نيروها را مي توان مقدمات عمليات بيت المقدس ناميد.

***: بحث از سازماندهي سپاه کرديد اين سازمان دهي چگونه و از چه زمان آغاز شد؟
سردار کوسه چي: پس از حدود يک سال از آغاز جنگ اولين عمليات سازماندهي سپاه در کنار ارتش در عمليات ثامن الائمه (شکست حصرآبادان ) صورت گرفت، در واقع اين عمليات تمرين سازماندهي گردان براي سپاه بود. پس آغاز سازماندهي سپاه از عمليات ثامن آغاز شد تا قبل از اين عمليات سپاه در کنار ارتش در خط مقدم جبهه ها عمدتاً پدافند و عمليات چريکي محدود انجام مي داد اما عمليات ثامن طراحي سازماندهي گرداني سپاه بود.

***: آيا سازمان دهي گردان ها سپاه قبل از اين عمليات به خاطر عدم استقبال نيروها بوده يا اساساً علتي ديگري داشته است؟
سردار کوسه چي: خير اينگونه نبوده که نيروها استقبال کم داشته باشند اتفاقاً استقبال نيروها بسيار خوب بود. سازمان دهي سپاه در ابتدا اينگونه نبود اما پس از عمليات ثامن به اين فکر افتاديم که حتي گردان ها هم سازمان دهي شوند و به صورت تيپ در بيايند که نتيجه اين سازماندهي تيپ عمليات طريق القدس شد. پس از اين عمليات درجه جرأت ما در طرح ريزي و سازماندهي بيشتر شد و ما شاهد تيپ ها با استعداد لشکر بوديم.
در عمليات فتح المبين سپاه 10 الي 15 تيپ تشکيل داد.

***: پس بيت المقدس به صورت تدريجي پس از اين سه عمليات انجام شد؟
سردار کوسه چي: بله اين طور نبود که ما يکباره تصميم به عمليات بيت المقدس بگيريم. در اين 5/1 سال که از جنگ گذشته بود در ابتدا سپاه عمليات هاي چريکي محدود و پدافندي انجام مي داد اما پس از عمليات هايي چون ثامن؛ طريق القدس به خصوص فتح المبين که سپاه در آنجا مناطق وسيعي را آزاد کرد و حدود 16 هزار اسير گرفت به تجربيات ارزنده رسيد و در آخر يکي از بزرگترين عمليات ها که مي توان از آن به عنوان نقطه عطف جنگ ياد کرد همان بيت المقدس صورت پذيرفت.

***: علت اينکه از عمليات بيت المقدس به عنوان نقطه عطف جنگ ياد مي شود در چيست؟
سردار کوسه چي: اين مساله از جهات مختلف قابل بررسي و توجه است.
1- از نظر استعداد بکار گرفته شده 2- از نظر موقعيت جغرافيايي اين منطقه 3- وسعت منطقه زيرا وسعت آن برابري مي کرد با وسعت بسياري از عمليات ها تا قبل از آن 4- دستاوردها؛ غنايم و اسراي گرفته شده از عراق. بنابراين از هر نظر نقطه عطفي در عمليات هاي دفاع مقدس بود. اين عمليات با اين بزرگي يک شاهکاري در دفاع مقدس بود.

***: از بزرگي عمليات بيت المقدس که منجر به آزادسازي خرمشهر شد بيشتر براي ما بگوييد؟
سردار کوسه چي: اين عمليات به مراتب حساس تر و وسيع تر نسبت به عمليات هاي گذشته بوده همان طور که مي دانيد در جنگ هاي کلاسيک يکي از پيچيده ترين عمليات ها عبور از رودخانه است. در اين عمليات ما از کارون عبور کرديم و به آن طرف کارون که بين 10 تا 20 کيلومتر فاصله آن تا جاده آسفالت بود رسيديم ما در اين عمليات توانستيم يک شبه از رودخانه عبور کنيم آن هم با نيروهايي که اصلا آموزش کلاسيک نظامي نديده اند. اين يک کار بزرگ بود.

***: عبور از رودخانه چگونه انجام شد؟
سردار کوسه چي: براي عبور از رودخانه به صورت هاي مختلف عمل کرديم تعدادي تجهيزات و نيروها را ارتش با هاور کرافت منتقل کرد و بخش ديگري از آن ها با قايق منتقل شدند و نهايتا پس از اينکه مرحله اول عمليات تمام شد بر روي رودخانه پل شناور زديم.

***: به اعتقاد شما بزرگترين دستاورد عمليات بيت المقدس چيست؟
سردار کوسه چي: اين عمليات دستاوردهاي بزرگي داشت که از آن ها مي توان به آزادسازي خرمشهر؛ آزادسازي منطقه وسيعي در غرب کرخه؛ دور کردن آتش دشمن از شرق کرخه ( پس از عمليات ثامن دشمن از شرق کرخه دشمن روي جاده آبادان اهواز تسلط داشت)اشاره کرد. بنابراين دور کردن آتش روي جاده آبادان – اهواز يکي ديگر از دستاوردهاي اين عمليات بود هم چنين از دستاوردهاي ديگر آن مي توان به تغيير استراتژي قدرت ها و به تکاپو افتادن آن ها اشاره کرد.

***: چرا پس از برتري موقعيت ايران در صحنه نبرد جنگ باز ادامه پيدا کرد؟
سردار کوسه چي: بله واقعاً ايران در آن مقطع در شرايط برتري قرار گرفت اما تعدادي از شهرهاي ما هنوز در دست دشمن بود از طرفي دشمن هم در شرايط ضعف قرار گرفته بود. به دنبال پيروزي ايران در فتح خرمشهر حاميان صدام او را بيشتر تجهيز کردند و به دنبال فرصتي بودند تا آتش بس صورت بپذيرد تا دوباره عراق را تجهيز کنند و در آخر اينکه هيچ کشور يا گروهي پيشنهاد تعيين غرامت يا مشخص شدن متجاوز را نکرد از اين رو دلايل ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر مشخص است.

***: بازتاب داخلي و خارجي فتح خرمشهر در جامعه چه بود؟
سردار کوسه چي: از طرفي مردم پس از يکسال و نيم منتظر پايان جنگ بودند طبيعي بود مردم خرمشهر و آبادان هم آواره بودند و پس از آزاد سازي خرمشهر روح تازه اي به ملت ايران دميده شد و روحيه آن ها چندين برابر شد اما در بعد خارجي براي چانه زني و حرف سياسي؛ اين فتح بزرگ قدرت ايران را بالا برد.
پس از آزادسازي خرمشهر دشمن به شدت در حال ضعف قرار گرفت و روحيه و قدرت ايران بيش از بيش بيشتر شد.

***: درباره مراحل دوم؛ سوم و چهارم عمليات بگوييد؟
سردار کوسه چي: مرحله دوم عمليات از آسفالت تا جاده مرز بود و در مرحله سوم هدفمان دور زدن و ورود به خرمشهر بود. در واقع ما شمال خرمشهر را تا 5 کيلومتري آن يعني تا نزديکي شلمچه طي کرديم. به طوري که يگان ها از شلمچه تا کارون چيده شده بودند بعضي ها ماموريت داشتند تا در داخل شهر بروند و عده اي ديگر ماموريت بستن شهر. يگان ما و لشکر 27 محمد رسول ا.. (ص) در اين ميان ماموريت داشت جاده آسفالت بيرون شملچه و خرمشهر را تصرف کند و راه فرار دشمن را ببندد. اين در واقع خلاصه اي از مراحل اين عمليات بود.

***: آيا يگان شما و لشکر 27 محمد رسول ا.. (ص)در اين عمليات ادغام شدند؟
سردار کوسه چي: يگان ما زير مجموعه قرارگاه نصر به فرماندهي شهيد حسن باقري بود و اکثر مواقع با لشکر 21 حمزه ادغام مي شديم اما لشکر 27 در کنار ما مستقل عمل مي کرد.

***: نکته اي جالب از آزادسازي خرمشهر براي ما تعريف کنيد؟
سردار کوسه چي: قبل از فتح خرمشهر دشمن بعثي براي مقابله با چتربازان ما نخل ها را سوزانده بود و زمين هايي را هموار کرده بود و در درون آن آهن و ماشين ها را به صورت عمودي قرار داده بود تا نتوانند نيروهاي رزمنده در آن جا فرو بيايند اما با تمامي اين طراحي ها به لطف الهي خرمشهر از دست دشمن خارج شد.

***: براي آخرين سوال به اعتقاد شما تاثير فتح خرمشهر بر امنيت ملي امروز کشور چگونه است؟
سردار کوسه چي: همان طور که مي دانيم در 200 سال گذشته هر جنگي که در کشور رخ داده قسمتي از خاک کشورمان جدا شده است اما در دوران دفاع مقدس به ويژه در آزادسازي خرمشهر با دست خالي حتي ذره اي از خاک کشور به تصرف دشمن درنيامد. به اعتقاد من اين مساله براي دشمن يک اثر رواني دارد اين يعني امنيت ملي. در واقع اگر امروز اينقدر در مقابل دشممن قاطعانه صحبت مي کنيم و معتقديم اگر دشمني به ايران تجاوز کند با تمام وجود در مقابل آن مي ايستيم و ضربه اي محکم به آن مي زنيم جز به واسطه آن پيروزي بزرگ يعني فتح خرمشهر چيز ديگر نمي تواند باشد.

گفتگو : جواد شادان لو؛ عباس کلاهدوز
روزنامه حيات