به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس به نقل از ساجد، «کسی که کاملاً وقف جنگ بود، یکباره به منتقد تمام عیار سینما تبدیل شده بود. معلوم است که چه اتفاقی افتاده و تا این حد موضوع برایش اهمیت یافته بود. اگر اکنون چنین میشد، این همه جای تعجب نداشت. اما پانزده سال پیش (منظور زمان حیات «آوینی») جامعهٔ متدین و متشرع اهل هنر و فرهنگ اصلاً این اتفاق را نمیپذیرفت و به «سیدمرتضی آوینی» خرده میگرفت، فکر میکرد سینما وظیفهٔ اصلی جامعهٔ مسلمان نیست. بعضی سینما را جای نحسی میدانستند که نباید وارد آن شد.»
آنچه ملاحظه فرمودید بخشی از حرفهای «مهدی همایونفر» از نزدیکترین همکاران سیدشهیدان اهل قلم سیدمرتضی آوینی در روایت فتح، در مصاحبهای با مجلهٔ سوره تحریریهٔ چهارم شمارهٔ ۲۴ (صفحهٔ ۱۲) است که در باب آن عزیز گفته است.
اخیرا رهبر معظم انقلاب در سخنانی از نقش روشنفکران انقلابی و هنرمندان متعهد به عنوان دو طیف از گروههای مرجع فرهنگ نام بردهاند. سیدمرتضی آوینی بیشک از بارزترین چهرههای مرجع آن هم از نوع آرمانی بود.
آوینی میدانست روشنفکر باید از بقیه چند گام جلوتر باشد و همچون دیده بانی هوشمند، خیلی پیش از جامعه به محل نفوذ و شبیخون فرهنگی و رخنههای خطرناک دشمن پی برده و با ابزار آگاهی و درکوالای هنری در پی پاسخ گویی و سد کردن راه این شبیخون بود.
این سالها که سینما به جلوهگاه خیانتها و شبه عشقهای هوس زدهٔ آکنده از گناه، تبدیل و آلوده شده بهتر میتوان به درایت او پی برد که چه اندازه در مقابله با این خطرات آگاه وبیدار دل بوده است.
با این همه آوینی تنها یک منتقد آن هم با نگاه سلبی نبود بلکه هنرمند نیز بود و نگاه ایجابیاش را میتوان در حضور موفق و دوست داشتنیاش در قاب و جهان تصویر و فیلم بود، روایت او از جنگ در عین حفظ سادگی و وقار و طمانینهٔ خویش حاوی نوع نگاه و اندیشهای دلنشین بودکه جنگ و دفاع را مقدس و امری دینی میدانست، از این رو کارهایی که آوینی ساخت را باید حاوی نوعی نگاه زیباشناسانه به دین دانست.
در حقیقت آوینی همانگونه که دربارهٔ او گفتهاند به بیان هنری مفاهیم دینی و ارزشی توجه داشت. نگاهی که به تدریج جای خویش را باز کرد و امروز نمیتوان هیچ هنرشناس منصفی را یافت که بتواند به سادگی از کنار نام بلند سیدشهیدان اهل قلم سید مرتضی اوینی بگذرد چرا که حرف او حرف فظرت بود و زودتر از همه به رخنه گاههای مفاهم غیر دینی و ضد ارزشی پی برد.ای کاش سیدمرتضی امروز هم با مابود.
