هنر مدیریت فرماندهان سپاه در دفاع مقدس

خبرگزاری دفاع مقدس، بى گمان سال هاى دفاع مقدس و ایام خروش و ایستادگى ملت مسلمان ایران در برابر نظام سلطه، تبلور عزم و اراده اى سرشار از ابتکار، خلاقیت و تحرک بود.

فرماندهان و سرداران حماسه آفرین درهشت سال نبرد بى امان با دشمن، با وجود اینکه ماشین جنگى غرب و نظریه پردازان بزرگ جهان را در جبهه مقابل داشتند با مدیریت، سازماندهى و تدبیرى تحسین برانگیز و با سودجستن از سرمایه و استعداد درونى بسیجیان ایثارگر، دشمن پلید را به خاک مذلت نشاندند. آنان هرگز در تحقق وعده هاى الهى و ارزش و بهاء شهادت در راه دین تردید نداشتند.

شاید هرگز فرماندهى را در جنگ ندیده باشیم که لباس عافیت طلبى، دنیاخواهى و مرگ گریزى را بر تن کرده باشد، از رفتن به خطوط مقدم خوددارى کند و با خستگى و تن آسایى دست دوستى داده باشد.

فرماندهانى که پیشاپیش رزمندگان، پنجه در پنجه دشمن مى ساییدند، از زمین دلکنده و در آسمان شناور بودند و براى خدمت، آرام و قرار نداشتند. همواره آغوش بسیجیان و پاسداران را به روى خویش گشوده مى دیدند، نه به پاس آن که هیبت و شکوه ظاهرى یک فرمانده عالى جنگ در آنها هویدا بود، بلکه از آن روى که سربازى بودند در هیئت فرمانده که دلهایشان در سینه به شوق شهادت مى تپید.

ازهمین روى همواره این پرسش نزد جامعه شناسان و صاحب نظران علوم نظامى بى پاسخ ماند که چگونه جوانان این مرز و بوم بدون پیشینه و تجربه نظامى، تمام امور جبهه ها را متناسب با اهداف و مقاصد نظام مقدس اسلامى و فراتر از معیارها، محورها و ضوابط تدوین شده در آکادمى هاى بزرگ نظامى جهان پیش بردند و جهانیان را به حیرت و شگفتى و دشمنان را به بیم و هراسى دائمى واداشتند.

اگرچه پاسخ به این مهم و بررسى وضعیت منحصر به فرد فرماندهى در جنگ به فرصتى طولانى و نگارشى وسیع و پردامنه نیاز دارد، اما بى تردید آنها که سال هاى حماسه و بیدارى سربداران عشق را در دفاع مقدس به خاطر دارند، نیک مى دانند که در میادین رزم، تمام قالب ها، گزینش ها، تقسیم مسئولیت ها، شیوه هاى اجرا، اهداف و... بر اساس معیارهاى ارزشى الهى تنظیم مى شد و فرماندهان مخلص سپاه توحید با رعایت اخلاق و توجه به فضایل اخلاقى که رکن اصلى مدیریت اسلامى محسوب مى شود با ایمان، شرافت و اعتقاد به آخرت، به انجام وظیفه مقدس خویش مى پرداختند.

موجى از نور

بى تردید آنچه درخاطره تاریخى ملت قهرمان ایران ثبت و ضبط است مدیریت، رهبرى و روحیه تسلیم ناپذیرى حضرت امام(ره) و اعتماد ایشان به جوانان و فرماندهان جنگ بود که همراه با عشق و علاقه اش به رزمندگان و بسیجیان، چراغ راه فرماندهان جنگ و عامل پیروزى هاى پیوسته جبهه حق در برابر باطل بود.

بیانات پرثمر امام، گواه روشنى بر این واقعیت است که رابطه قلبى و معنایى بنیانگذار انقلاب اسلامى با رزمندگان و تبعیت بى چون و چراى فرماندهان از فرامین آن عصاره حقیقت، عامل اصلى عشق و شور فرماندهان و مدیران جوان براى ادامه نبرد با خصم بود؛

"عزیزان من! ایمان خودتان را قوى کنید، گمان نکنید که قدرت مادى این کار را کرد. روى حساب قدرت مادى، قدرت هاى آنها میلیون ها برابر شما بود. روى حساب دنیایى، نباید شما غلبه کنید و ... لکن ایمان به پشتیبانى خداى تبارک و تعالى، اتکاى به ولى عصر(عج) شما را پیروز کرد ... رمز پیروزى شما اول ایمان ثابت و بعد وحدت کلمه بود. این دو مطلب را حفظ کنید. ایمان خودتان را قوى کنید ... شما از هیچ چیز نترسید، که با قدرت ایمان، به همه مشکلات انشاءالله غلبه خواهید کرد.از خدا بخواهید که شما را توفیق شهادت بدهد ..."(1)

"خودتان را متصل کنید به آن دریاى الوهیت. قلب هایتان را متصل کنید به مبدأ خیر. همه چیز از اوست. او کس همه کس است. همه پیروزى ها با اراده او حاصل مى شود. همه خوبى ها با اراده او تحقق پیدا مى کند. هرچه بدى است از ماست و هرچه خوبى است از اوست. خودتان را به او متصل کنید... اگر متصل بشویم به آن دریاى رحمت الهى، همه چیز مى شویم. قدرت پیدا مى کنیم."(2)

"شما آقایان که در رأس سپاه پاسداران هستید، خودتان را متوجه کنید، توجه کنید به خودتان. توجه کنید. ببینید که در این خدمت، اخلاص دارید براى خدا؟ براى خدا خدمت مى کنید؟ براى جمهورى اسلامى خدمت مى کنید؟ یا اینکه نه، مقصدتان چیزهاى دیگرى است و این بهانه است. این محک را در خودتان آزمایش کنید."(3)

"شما قصدهاى خودتان را براى خدا خالص کنید. براى خدا تبارک و تعالى عمل کنید. این عبادت است. خالص باشید در این عبادت."(4)

شناخت و درک عمیق کلام و پیام و خواسته امام(ره) و سپس تبعیت و عشق به آن قصیده بلند عرفان بود که فرماندهان دفاع مقدس، مسئولیت و مدیریت را تکلیف، هدف را جلب رضایت باریتعالى و بسیجیان را امانات الهى مى دانستند و ضمن دورى از افزون خواهى، تفاخر و نفس پرستى، شئون مدیریت را رعایت مى کردند و با پیشگامى و مشارکت در کارها، به جبهه ها شور و حرارت مى بخشیدند و در سایه رهنمودهاى خالصانه امام(ره)،رغبت و شوق به جهاد فى سبیل الله تجلى مى یافت.

عطرى از عشق

همت و رشادت و مقاومت دلیرمردان عرصه عشق و پایدارى در هشت سال دفاع مقدس بود که امروزه همه آزادگان و پیروان راستین شهادت، خود را دلباخته مکتب و مرام آن رهاشدگان از خویشتن مى دانند و با خداى خویش عهد و پیمان دارند که کرامت و قداست مسئولیت، فرماندهى و ارزش والاى هدایت و مدیریت را در قالب آموزه هاى ماندگار شهیدان گلگون کفن حفظ کنند و خویش را وامدار ایثار جاودانه آنان بدانند.

فرماندهان، مدیران و مسئولان سپاه پاسداران که در طول سال هاى پس از جنگ نیز با ایثار و تلاشى پیوسته، توسعه سازمانى، پویاسازى و تعالى معنوى و ایمانى کارکنان صدیق سپاه را هدف قرار داده اند، همواره کوشیده اند، تحت زعامت فرمانده معظم کل قوا، دگر بار هنر مدیریت و فرماندهى و صلابت خویش را نمایان کنند و پاسدار حرمت حریم ولایت و ارزش ها و باورهاى اصیل انقلاب و دفاع مقدس باشند.

آنان در این سال ها که نظام مقدس اسلامى با تهدیدهاى همه جانبه جهان استکبار روبه رو بوده، همواره اندیشیده اند که تحت امر رهبر فرهیخته انقلاب، شاگرد خوب مکتب شهادت باشند. آنگونه که امام ومرادشان - حضرت آیت الله العظمى خامنه اى- ترسیم کرده اند؛

"سعى کنید همچنان که این سازمان مبارک، انقلابى متولد شده، همواره انقلابى بماند و در جهت هاى انقلاب حرکت کند."(5)

"شما موظفید این نظام را به شکل پیراسته، سالم و خالص حفظ کنید. به همان شکلى که بشود به حضرت ولى عصر(ارواحنافداه) تحویل داد."(6)

"سازمان سپاه را همچنان زنده، با معرفت، پر شور و پر جوش، با طراوت ایمان و عزم نگه دارید."
"برادران! حاصل کلام این است که سپاه بایستى همان پایه مستحکم باشد. سپاه بایستى به علو معنوى و به پایه گذارى تکامل بشریت دل خوش بکند. در این راه باید حرکت بکند و به دنبال این هدف برود."(7)

پی نوشت ها؛
1- صحیفه نور، ج 7، ص 202.
2- همان، ج 9، ص 105.
3- همان، ج 12، ص 125.
4- همان، ج 12، ص 100.
5- حدیث، ولایت، ج 8، ص 146.
6- همان، ج 8، ص 180.
7- همان، ج 8، ص 42.