ظریف در مراسم رونمایی از اسناد تاریخی محرمانه؛
برخی اسناد طبقه بندی شده وزارت امورخارجه منتشر می‌شود
وزیر امور خارجه گفت: اسناد تاریخی با قدمت بالای ۳۰ سال و اسناد طبقه بندی شده بالای ۴۰ سال، زیر نظر شورای عالی نظارت بر اسناد و با مسئولیت وزیر امور خارجه، اجازه انتشار خواهند یافت.
به گزارش گروه اخبار داخلی
دفاع پرس، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در مراسم رونمایی از اسناد تاریخی محرمانه وزارت خارجه، اظهار کرد: این اسناد تاریخی براساس مقررات و با نگاه به مصالح ملی در اختیار پژوهشگران قرار داده می شود.
وی افزود: این مناسبت را به همکارانم در مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی و به همه دست اندرکاران امر سند و به تمامی مراکز اسنادی و آرشیوی کشور بویژه اعضای مجمع هماهنگی تاریخ پژوهی و بانک های اسنادی کشور (مهتاب) تبریک می گویم.
ظریف تاکید کرد: مراسم امروز فرصتی را فراهم می کند تا با گوشه هایی از گنجینه های ارزشمند موجود در مرکز اسناد وزارت امور خارجه و نقش آن در تحکیم حاکمیت ملی، تقویت میراث فرهنگی و تمدنی ایران و انتقال آن به نسل های جدید بیشتر آشنا شویم.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: نگاه نهادینه و منسجم به آرشیو اسناد سیاست خارجی بیش از ۱۱۵سال قبل در اولین قانون تاسیس وزارت امور خارجه مورد توجه واقع شد. مرکز اسناد وزارت امور خارجه در برگیرنده مجموعه‌ای بی نظیر از میراث مستند ملی در قالب حدود ۵۰ میلیون انواع سند سیاسی ـ تاریخی است که قدیمی‌ترین آنها متعلق به سال ۸۶۸ هجری شمسی (۱۴۶۳ میلادی) است.
وی تصریح کرد: این اسناد مجموعه‌ای از فرمان ها، احکام، دستخط، دیوانیات، اخوانیات، سیاهه‌ها، تصدیق‌ها، نقشه ها، امهار، عکس ها، معاهدات و اسناد دیداری و شنیداری است که به همت پیشینیان جمع‌آوری شده و حفظ و نگهداری می شود.
ظریف خاطرنشان کرد: صرف‌نظر از نفیس بودن هر برگ از این اسناد از جهت نوع کاغذ، خط، مرکب، افشانگری، جدول‌کشی، تذهیب، ترصیع، توقیع، ظهرنویسی، آستر، تاریخ و محل کتابت، اسلوب نگارش و غیره، آنچه آنها را از دیگر اسناد آرشیوی کشور متمایز می‌کند نقشی است که این اسناد می‌توانند در حفظ و معرفی میراث فرهنگی و تمدنی کشور و کمک به بازخوانی حافظه تاریخی ایرانیان داشته باشند.
وزیر امور خارجه ادامه داد: همچنین اسناد تاریخ دیپلماسی شیوه های به کارگیری فن دیپلماسی در نزد گذشتگان را نیز مشخص می سازند.
وی اظهار کرد: بخش اصلی اسناد تاریخ روابط خارجی ایران به صورت کشف بوده و در چارچوب ضوابط قانونی منتشر و در اختیار پژوهشگران قرار می گیرد. اما بخش مهمی از این گنجینه ملی نیز به صورت اسناد طبقه بندی شده هستند که حدود ۲۰ درصد از آرشیو تاریخ دیپلماسی را تشکیل می دهند.
ظریف گفت: هنگامی که همراه با گشایش اولین سفارتخانه های ایران در خارج از کشور، هسته های اولیه نظام اداری وزارت امور خارجه نیز در حوزه ستادی ایجاد شدند، بخش یا واحدی به نام «دایره مرموزات»، «واحد رمز و محرمانه» و «اداره رمز و حفاظت اسناد» بوجود آمد تا ارتباطات طبقه بندی این وزارتخانه را ساماندهی و مدیریت کند. این بخش از جمله تشکیلاتی است که تا به امروز نیز همواره مورد توجه ویژه ای بوده و همگام با پیشرفت دانش و فناوری، از ابزارها و امکانات پیشرفته برخوردار شده است.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه همواره بخشی از اسناد روابط خارجی به دلیل ماهیت و حساسیت برخی از موضوعات و مسائل سیاست خارجی و ضرورت حفظ اسرار حاکمیتی، به صورت طبقه بندی تهیه شده اند، تاکید کرد: این حساسیت مانع از آن نبوده است تا قانون از ضرورت دسترسی به این اسناد در زمان مناسب خود غافل بماند.
وی افزود: طبیعتا قانونگذار به این نکته واقف بوده است که بدون مراجعه به این بخش از اسناد، هر نوع برداشتی از دیپلماسی گذشته و یا حتی درک صحیح مسائل امروز سیاست خارجی ناقص خواهد بود.
ظریف خاظرنشان کرد: تصویب ماده واحده‌ای توسط مجلس شورای اسلامی در زمینه «انتشار اسناد طبقه بندی شده و تاریخی» وزارت امور خارجه در اسفند ۱۳۶۳ و آئین نامه هیات وزیران مصوب سال ۱۳۶۵ راه را برای آزادساری مشروط اسناد تاریخی در ایران هموار ساخت. به موجب این قانون، اسناد کشف تاریخی با قدمت بالای ۳۰ سال و اسناد طبقه بندی شده بالای ۴۰ سال تحت ضوابطی زیر نطر شورای عالی نظارت بر اسناد با مسئولیت وزیر امور خارجه، اجازه انتشار خواهند یافت.
وزیر امور خارجه گفت: اگرچه شرایط خاص دوران جنگ تحمیلی و وجود موانع اداری در سال های پس از آن، یک وقفه ۲۰ ساله را در اجرای این قانون ایجاد کرد، اما خوشبختانه با تلاش همکاران ما در مرکز اسناد وزارت خارجه و تصویب شورای عالی نظارت بر انتشار اسناد، امکان آزادسازی حدود هفتاد هزار سند محرمانه تاریخی تا مقطع شهریور ۱۳۲۰ فراهم شده است.
ظریف افزود: رویکرد شورای عالی نظارت بر اسناد و وزارت خارجه آن است که اسناد کشف و طبقه بندی تا بازه زمانی شهریور ۱۳۵۶ به تدریج مشمول آزادسازی قرار گیرند تا جامعه علمی و پژوهشی کشور امکان دسترسی به آنها ر ا بدست آورند.
وی خاطرنشان کرد: بی تردید، در عصر انفجار اطلاعات، اسناد روابط خارجی به ما کمک می کنند تا حافظه تاریخی خود را بهتر به یاد بیاوریم و از تجربه های گذشته برای زندگی امروز درس بگیریم. تجربه به ما می‌آموزد که اگر امروز انتشار اسنادی را که به تقویت هویت ایرانی، تحکیم حاکمیت ملی و افزایش پیوندهای فرهنگی و تمدنی با حوزه همسایگان کمک خواهند کرد به تاخیر بیاندازیم، فردا دیگران با اسناد ناقص و مخدوش و برخوردهای گزینشی با اسناد تاریخی، برای خود هویت جعلی خواهند ساخت.
وزیر امور خارجه با تاکید براینکه موضوع اسناد تاریخ دیپلماسی تنها به انتشار آنها خلاصه نمی شود، گفت: اداره اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه به اتکای گنجینه ارزشمند اسنادی که در اختیار دارد، مجموعه ای از فعالیت های مرتبط با خدمات پژوهشی، همکاری‌های اسنادی، برگزاری همایش ها و میزگرد های بزرگداشت روابط، گرامیداشت شخصیت های فرهنگی و تاریخی و گفتگوهای تاریخی تمدنی با دیگر کشورها بویژه در حوزه تمدنی ایران را با هدف احیاء و تحکیم پیوندهای فرهنگی و تمدنی، کمک به ارتقاء روابط سیاسی، ترویج ادیبات تاریخ پژوهی در حوزه سیاست خارجی و کمک به دستگاه دیپلماسی در دستور کار قرار داده است.
ظریف اظهار کرد: از دیگر اقداماتی که با هدف بهره گیری از اسناد تاریخی برای معرفی ویژگیهای فرهنگی و تمدنی ایران در دستور کار قرار دارد، ثبت مجموعه های اسنادی وزارت امور خارجه در فهرست ملی و بین‌المللی حافظه جهانی یونسکو است. در این رابطه تاکنون مجموعه نفیس نقشه های تاریخی مربوط به عصر قاجار در فهرست بین المللی برنامه حافظه جهانی یونسکو و مجموعه اسناد و تصاویر کربلا در فهرست حافظه جهانی منطقه آسیا و اقیانوسیه یونسکو ثبت شده‌اند.
وی ادامه داد: دو مجموعه ارزشمند اسنادی «عکس های تاریخی» و «مکاتبات سران جهان با دولت ایران در دوره قاجار» نیز اخیرا در فهرست ملی برنامه حافظه جهانی به ثبت رسیده است.
وزیر امور خارجه در پایان تصریح کرد: امیدوارم با تلاش های حاضر، اسناد تاریخی کشور به خوبی پاس داشته شوند و به عنوان میراثی گرانبها در دسترس پژوهشگران حال و آینده قرار گیرند.
