دختری که شعرهایش دل جهانیان را شیدا کرد

علاقه بی اندازه امام حسین(ع) به حضرت سکینه

امام حسین(ع) علاقه بی اندازه ای به دخترش سکینه(س) داشتند، به اندازه ای که در رثای ایشان و مادرشان حضرت رباب(س) شعری سرودند.

متن آن شعر چنین است:

لعمرک اننّی لأحب دارا
تکون بها سکینة و الرباب
احبّهما و ابذل جلّ مالی
و لیس لعاتب عندی عتاب

مفاد این دو بیت این است که «به جان تو سوگند من خانه ای را دوست دارم که در آن سکینه و رباب باشند. آن دو را دوست دارم و همه مالم را برای آنان بذل می کنم و هیچ ملامتگری نیز حق سرزنش مرا ندارد.»

روحی بزرگ از عبادتی عمیق

عبادت و توکل والای حضرت سکینه(س) ایشان را به عابدی وارسته و چهره ای مذهبی در زمانه خود کرد. از فرط عبادت و مقام عرفانی اش در روایتی آمده است که امام حسین(ع) در خصوص ایشان فرمودند: «و اما سکینة فغالب علیها الاستغراق مع اللّه فلا تصلح لرجل» «اما سکینه آن چیزی که بر او غلبه دارد اشتغال کامل با خداوند است لذا مناسب هیچ مردی نیست.»

 

تبحر والای ادبی سکینه(س)

بر اساس روایت‌های بسیار شاعران معاصر حضرت سکینه(س) برای ارزش گذاری اشعار خود نزد آن حضرت (س) می‌آمدند و ایشان را به عنوان ادیبی توانا و داوری منصف می‌شناختند.  حتی روایت شده است که شاعران توانمند و مشهور معاصر حضرت سکینه(س) برای ملاقات آن حضرت(س) چند روز در مدینه توقف کردند تا به آن ها اجازه ورود داده شود. حضرت سکینه(س) نیز با حیاء سرشاری که از خانواده خود به ارث برده بود، اشعار شاعران را بررسی و در خصوص آن ها اظهار نظر می کردند.

علاوه بر این سکینه(س) تمامی شعر ها و آثار ادبی زمان خود را دنبال می کردند.

همچنین حضرت سکینه(س) خود شاعر بودند و با سرودن اشعاری، واقعه عاشورا، احادیث امامان معصوم(ع)، پیامبر اکرم(ص)، ائمه اطهار(ع) و مسائل مذهبی را بیان می‌کردند.

پدر بزرگوار حضرت سکینه(س) امام حسین(ع) و مادر گرامیشان حضرت رباب(س) دختر امری القیس از نخستین شاعران عرب است.

جالب اینجاست که امری القیس پدر حضرت رباب(س)، خود حضرت رباب(س) و دختر ایشان سکینه(س) همگی شاعران بر جسته زمان خود بودند. به نظر می رسد که استعداد شاعری در سینه این خاندان بوده و نسل به نسل منتقل شده است. علاوه بر این اشعاری هم از امام حسین(ع) نسبت به همسرشان رباب(س) در دست است. این نشان از عاطفه بی حد خانواده امام حسین(ع) دارد.

ازدواجی که در هاله ای از ابهام است

روایت بالایی که از امام حسین(ع) نقل شده است، این شبهه تاریخی را نیز ایجاد می کند که حضرت سکینه(س) تا آخر عمر ازدواج نکرده اند. البته در برخی منابع همسرانی را برای ایشان ذکر کردند. برخی نقل ها می گویند که قرار بود سکینه(س) با قاسم بن الحسن(ع) ازدواج کند که قاسم(ع) در کربلا به شهادت رسید.

از عبد الله بن الحسن(ع) نیز به عنوان همسر ایشان یاد شده که البته عبد الله هم در کربلا به شهادت رسید. برخی نخستین ازدواج وی را با مصعب بن زبیر بن عوام می دانند که احتمالاً از سر ناچاری و اجبار پذیرفته است.البته گفته شده است که سکینه(س) برای او دختری به نام فاطمه یا رباب آورد. مصعب نیز در یکی از جنگ هایی که به راه انداخت کشته شد. آنچه از نظر برخی پژوهشگران شیعه مورد پذیرش است فقط ازدواج سکینه(س) با پسر عمویش، عبداللّه بن حسن(ع) است. البته ازدواج با مصعب بن زبیر نیز در نگاه بنت الشاطی از نظر برخی شیعیان پذیرفته شده است. البته بنت الشاطی خود از محققان اهل سنت است.

محل دفن حضرت سکینه(س)

بعضی بر این باورند که حرم حضرت سکینه (س) در کشور سوریه شهر شام(دمشق) است، مرحوم علامه سید محسن امین عالم بزرگ شیعه، بر این باور بودند که حرم سکینه ای که در دمشق است، هیچ ارتباطی به حضرت سکینه(س) دختر امام حسین(ع) ندارد و تنها تشابه اسمی میان این دو، شبه ی دفن دختر امام حسین(ع) در شام را به وجود آورده است. این حرم مربوط به سکینه دختر یکی از ملوک شام است، زیرا بر صندوقی که بر قبر نهاده‌اند به خط کوفی مشجر عنوان سکینه لقب الملک نوشته شده است. مرحوم حاج شیخ عباس قمی نیز نظر مرحوم سید محسن امینی را تصدیق نموده است.

بنابر این آن گونه که مورخان نوشته‌اند، حضرت سکینه(س) در مدینه مقیم بوده و در آنجا رحلت نموده است.

پی نوشت:

1ـ اعلام النساء المؤمنات، محمد حسون و ام علی مشکور، ص429 ـ 445.
2ـ تاریخ طبری، محمد بن جریر طبری، ج2، ص475 ـ 476 و ج5، ص439.
3ـ اعیان الشیعه، سیدمحسن امین، ج3، ص491 ـ 494. و ج6، ص449.
4ـ تذکرة الخواص، سبط ابن جوزی، ص249 ـ 251.
5ـ الاعلام، خیرالدین زرکلی، ج3، ص106.
6ـ مجله پیام زن، سال اول، شماره 4.
7ـ زینب الکبری(س)، شیخ جعفر نقدی، ص109.
8ـ فی رحاب ائمة اهل البیت، سیدمحسن امین، ج3، ص49 است.
9ـ سکینه بنت الحسین(ع)، علی دخیل.
10ـ الآغانی، ابوالفرج اصفهانی، ج16.
11ـ مقاتل الطالبیین، ابوالفرج اصفهانی، ص89 ـ 90.
12ـ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، ج2، ص343 و ج5، ص195.
13ـ انساب الاشراف، احمد بن یحیی بلاذری، ج2، ص194 ـ 195.
14ـ وفیات الاعیان، ابن خلکان، ج1، ص211.
15ـ جنة المأوی، شیخ محمدحسین کاشف الغطاء، ص164 ـ 169.

 

منبع: باشگاه خبرنگاران