خروج شورای امنیت از کما در فلسطین

تصویب قطعنامه جدید در شورای امنیت سازمان ملل ضد شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی در کرانه باختری و شرق بیت‌المقدس از ابعاد مختلف قابل بررسی و تأمل است. شاید مهم‌ترین نکته‌ای که در تصویب این قطعنامه وجود دارد این است که امریکا برای اولین بار در 37 سال گذشته تا حدودی از سنگ‌اندازی در مسیر تلاش‌های بین‌المللی برای مقابله با توسعه‌طلبی‌های رژیم صهیونیستی در اراضی اشغالی فلسطین دست کشید و با دادن رأی ممتنع و با خودداری از روال قبلی به حق وتو موجب شد قطعنامه ضدشهرک‌سازی به تصویب برسد. این بدین مفهوم است که اگر امریکا دست از حمایت‌های بی‌دلیل خود از این رژیم برمی‌داشت تاکنون صدها قطعنامه مشابه به تصویب می‌رسید و از این مهم‌تر زمینه اجرای این قطعنامه‌ها فراهم می‌شد و تنها روی کاغذ باقی نمی‌ماند. اجرای این قطعنامه‌ها (که در برخی از آنها مانند قطعنامه‌های 242 و 338 بر عقب‌نشینی بدون قید و شرط رژیم صهیونیستی از اراضی اشغالی سال 1967 شامل کرانه باختری و نوار غزه در فلسطین، جولان در سوریه و در برخی دیگر مانند قطعنامه 194بر حق بازگشت آوارگان فلسطینی تأکید و تصریح شده است) می‌توانست به حل بحران فلسطین بینجامد و از استمرار این بحران و دیگر بحران‌ها و جنگ‌های خونین ناشی از آن جلوگیری کند. بر این اساس تردیدی نیست که امریکا با استمرار حمایت‌های خود از رژیم صهیونیستی در قبال ظهور و بروز این بحران‌ها و جنگ‌ها و تلفات و خسارات ناشی از آن مسئولیت اخلاقی و حقوقی بر دوش دارد.

در حال حاضر هم هر چند دولت اوباما به این قطعنامه رأی ممتنع داد اما امید چندانی به تأثیر عملی آن نمی‌رود زیرا این رأی بیش از آنکه نشانگر تغییر رویکرد امریکا در قبال بحران فلسطین باشد، ناشی از یک نوع تسویه‌حسابی است که دولت اوباما با راستگرایان صهیونیستی به رهبری نتانیاهو کرده است زیرا با وجود اینکه دولت اوباما از حدود دو سال پیش فعالیت‌های خود را در قبال بحران فلسطین متوقف کرد و برای راضی کردن این رژیم در قبال توافق هسته‌ای با ایران حمایت‌های مالی و تسلیحاتی خود را از این رژیم افزایش داد (به گونه‌ای که کمک‌های سالانه را به حدود 4 میلیارد دلار افزایش داد که از محل آن هواپیماهای فوق‌پیشرفته اف ـ 35 در اختیار این رژیم قرار داده می‌شود) اما با این‌حال همچنانکه از قرائن موجود بر می‌آید راستگرایان اسرائیلی با کمک لابی‌های ذی‌نفوذ خود در امریکا نقش اساسی در پیروزی ترامپ و شکست خانم کلینتون نامزد حزب حاکم دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری اخیر داشته‌اند و از هم اکنون برای بهره‌برداری از ساختار جدید قدرت در امریکا خیز برداشته‌اند. در این میان واکنش خشمگینانه دولت نتانیاهو به قطعنامه شورای امنیت و دستور قطع کمک‌های این رژیم به نهادهای مختلف سازمان ملل نشان می‌دهد کمک‌های این رژیم نیز همانند امریکا و عربستان بیشتر برای خرید مواضع این سازمان و منفعل کردن آن صورت می‌گیرد و اگر چه دوره هشت ساله بان کی مون تجارب تلخی را در کارنامه این سازمان به ثبت رساند اما به نظر می‌رسد با آغاز دوره دبیرکل جدید سازمان ملل فصلی جدید در فعالیت این سازمان شروع شود و از این دید چالشی جدید در روابط میان این رژیم و دولت جدید امریکا با جامعه جهانی و سازمان ملل پیش‌بینی می‌شود.