تلاش‌های نواب صفوی زمینه‌ساز انقلاب اسلامی بود

نواب صفوی و تعداد دیگری از اعضای این گروه پس از ترور ناموفق حسین علاء در سال 1334 دستگیر شد. در پی برگزاری جلسه دادگاه، نواب صفوی و سه تن از یارانش به نام‌های خلیل طهماسبی، سیدمحمد واحدی و مظفرعلی ذوالقدر به اعدام محکوم شدند. دادگاه تجدیدنظر هم همان روز برگزار شد. به دنبال تثبیت حکم اعدام برای هر چهار نفر، سحرگاه روز 27 دی‌ماه 1334، سیدمجتبی نواب صفوی رهبر فداییان اسلام بعد از 10 سال مبارزۀ بی‌وقفه، در سن 31 سالگی به همراه سه یار دیگرش در میدان تیر لشکر 2 زرهی تهران تیرباران شدند. در سالروز شهادت نواب صفوی و یارانش با محمدمهدی عبدخدایی دبیرکل جمعیت فداییان اسلام در این باره گفت‌وگویی شده است که در متن زیر تقدیم می شود.

وی در خصوص آغاز مسیر مبارزاتی خود، گفت: من حدودا 10 ساله بودم که عکس شهید نواب صفوی را در روزنامه مردم کردان حزب توده دیدم که نوشته بود «نواب صفوی و هوچی‌گری‌های او در پایتخت». در آن سال‌ها در تهران شور عظیمی به پا بود. مسئله ملی شدن نفت بود و آیت‌الله‌کاشانی و دکتر مصدق هم که رهبری مذهبی و رهبری سیاسی آن زمان را در دست داشتند هم در صحنه بودند. روزنامه‌های زیادی هم در آن دوران جنجال می‌کردند. روزنامه نبرد ملت، روزنامه‌های جبهه ملی و کیهان و اطلاعات هم که روزنامه‌های خبری بودند. من در آن دوران مرتب روزنامه می‌خواندم و برای مدتی در ناصرخسرو دستفروشی می‌کردم. در همان دوران رزم‌آرا نخست‎وزیر وقت در مسجد شاه به وسیله شخصی به نام عبدالله موحد رستگار کشته شد. شب که رادیو را باز کردیم گفت که اسم واقعی قاتل خلیل طهماسبی است. ازش می پرسند که چرا گفتی عبدالله موحد رستگار می‌گوید که من بنده خدا هستم موحد هم هستم و با این کار در بستر شهادت رستگار شدم. این برای من جالب بود که یک نفر نخست‌وزیر را می‌زند و با شهامت می‌گوید من این کار را کردم و می‌خواهم به بستر شهادت بروم. رزم‌آرا که کشته شد فضا تقریبا باز شد.

عبدخدایی در ادامه با اشاره به ترور رزم‌آرا و خدمتی که جمعیت فداییان‌اسلام به کشور کردند، گفت: در 24 اسفند 1329 دکتر مصدق ماده تک واحده‌ای به مجلس داد و به خاطر سعادت ملت ایران نفت ملی اعلام شد. در 29 اسفند مجلس سنا آن را تصویب کرد و این قانون شد. در حقیقت عاملی که نمی‌گذاشت نفت ملی شود توسط داعیان اسلام از بین رفت. این حرفی است که آیت‌الله طالقانی می‌زد. ایشان این موضوع را  سر قبر مصدق گفتند که فداییان اسلام یک فعالیت انقلابی کردند. رزم‌آرا که کشته شد همه جامعه از هم پاشید و واقعا «و قاتلوا ائمه الکفر» خود را در این جا نشان داد.

دبیرکل جمعیت فداییان اسلام درخصوص آشنایی خود با شهید نواب‌صفوی هم اظهار داشت: رابطه من با شهید نواب صفوی از مشهد شکل گرفت. من در مشهد به ملاقات نواب صفوی رفتم. روزی به دنبالم آمدند و مرا به همان منزلی که جلسه مخفی فداییان اسلام در آن برگزار می‌شد بردند. آنجا سید عبدالحسین واحدی بود. گفت دیدی چه کردند. حاضری شهید شوی و مردانه به میدان بروی؟ گفتم بله. گفت رابط بین دکتر مصدق و دربار دکتر فاطمی است. او قصد جان نواب صفوی را کرده است. کلت را آورد و به من گفت همین ماشه را بچکانی جریان تمام می‌شود. من چون نوجوان بودم نمی‌توانستم کلت را در جیب کتم بگذارم. همان روز اسلحه را لای نان سنگک گذاشتم و در میدان بهارستان آمدم. همان شب در روزنامه خواندم که شب جمعه دکتر فاطمی سر قبر مسعود فاطمی سخنرانی می‌کند. اسلحه را در جیبم گذاشتم و سر قبر رفتم. بین من و دکتر فاطمی یک قبر فاصله بود. او آمد صحبت کرد و من ماشه را چکاندم. شلوغ شد و من اسلحه را روی قبر انداختم. شخصی به نام عباس گودرزی بود که آمد اسلحه را بردارد. همه سر او ریختند و من هم فریاد می‌زدم الله اکبر. پاسبان‌ها من را از دست مردم که مرا می‌زدند بیرون کشیدند و مرا به شهربانی آوردند.

وی ادامه داد: زمانی که دوران زندانی من در زندان کاخ دادگستری به پایان رسید پیش من آمد و گفت آزادی. من دیدم که او با نواب صفوی تماس گرفته تا من را پیش او ببرد. من را سوار تاکسی کرد و به نواب تحویل داد. نواب صفوی چهره کاریزمایی داشت و همه به او نگاه می‌کردند هنگامی که من از ماشین پیاده شدم او آمد و با من روبوسی کرد. دیگر از این زمان از اعضای شورای مرکزی فداییان اسلام شده بودم و هر کاری می‌شد من در جریان بودم. عبدخدایی تأکید کرد: از میزان ارادتم به شهید نواب صفوی نمی‌توانم بگویم. من هنوز هم عاشق او هستم. وی درخصوص ادامه مسیر نهضت توسط امام خمینی(ره) گفت: امام یک پروژکتور بود. امام همان حرف‌های نواب را می‌زد. ایشان می‌گفت جمهوری اسلامی نه یک کلمه کمتر و نه یک کلمه بیشتر. نواب صفوی هم می‌گفت اجرای احکام اسلامی مو به مو. امام مرجع تقلید، فقیه و فیلسوف بود و نواب طلبه بود اما شعارها هماهنگ بود.

دبیرکل جمعیت فداییان اسلام درباره بر قراری ارتباط فداییان اسلام با امام خمینی(ره) هم گفت: مهدی عراقی از جمله کسانی بود که باعث برقراری این ارتباط بود و او باعث شد تا این رابطه شکل بگیرد. من بعد از سال 42 دیگر امام را ندیدم چرا که ایشان تبعید شد. من بعد از پیروزی انقلاب در قم به دیدار ایشان رفتم. وی درباره تاثیر اقدامات شهید نواب صفوی در پیروزی انقلاب اسلامی هم اظهار داشت: تلاش های جهادی نواب صفوی زمینه ساز تشکیل حکومت اسلامی شد.

عبد خدایی در پاسخ به این که چرا بعد از انقلاب هیچ مسئولیتی نگرفتید؟، گفت: مرحوم آیت‌الله مهدوی کنی وزیر کشور شد و به من گفت که استاندار گیلان شوم. اما من گفتم که من تاکنون کار اجرایی انجام نداده‌ام و بلد نیستم. من هیچ پستی را قبول نکردم.

وی درخصوص دیدگاه جمعیت فداییان اسلام به دولت‌های پس از انقلاب و عملکرد آنها، تأکید دارد: از نظر اقتصادی باید گفت آن چیزی که نظر ما مبنی بر از بین رفتن فاصله فقیر و غنی در جامعه بود از سوی دولت‌ها اتفاق نیفتاده است. باید به این موضوع هم اشاره کرد که ایران یک کشور خرابه بود و امروز به این جایگاه رسیده است.

عبدخدایی با بیان در دولت اصلاحات به توان داخلی جفا شد، گفت: مهم‌ترین انتقاد من از دولت اصلاحات تعلیق جریان هسته‌ای بود. به نظر من نباید تعلیق می‌شد. همیشه انتقادات ما در دوران بعد از انقلاب به همه بوده است و چون پستی هم نداشتیم انتقاد می‌کردیم. وی همچنین درباره مذاکرات هسته‌ای گفت : با مذاکرات مخالف نیستم اما با کولی دادن به استعمار مخالف هستم. من معتقدم باید حرف رهبری گوش داده شود و باید نظر رهبری تامین شود. خارج از نظر رهبری نباید چیزی باشد.

وی در پاسخ به این سوال که اگر اکنون شهید نواب صفوی در قید حیات بود، اولویت او با چه بود؟ اظهار داشت: اکنون 60 سال از این قضیه می‌گذرد نمی‌توانم بگویم در طول این 60 سال چه تحولاتی در روح او به وجود آمده است. شاید او هم با آمریکا مذاکره می‌کرد و شاید می‌گفت نفی‌اش می‌کنیم. من خودم معتقدم که ما در هر شرایطی می‌توانیم مقاومت کنیم و این اقتصاد مقاومتی رهبری عالی است. ما باید هزینه‌های دولتمان را از نفت جدا کنیم. امیدواریم که این اتفاق بیافتد.

منبع: حمایت