«تاریخ شفاهی مبارزات سیاسی زنان مسلمان»

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس، نقش زنان در شکل گیری هر انقلابی مهم و تعیین کننده است. در همه ادوار تاریخی این نقش از چنان اهمیتی برخوردار است که سهم عمده پیروزی انقلاب را از آن خود کرده است. انقلاب اسلامی نیز بدون حضور زنان عملا ممکن نمی شد.

«تاریخ شفاهی مبارزات سیاسی زنان مسلمان» که به حضور مبارزاتی زنان بین سال های 1342 تا 1357 می پردازد موید همین ادعا است که چندان در آثار مکتوب انقلاب پرداخت نشده است. عدم چنین تحقیقاتی سبب شده تا مرکز اسناد انقلاب اسلامی دست به انتشار کتابی در این خصوص بزند.

«تاریخ شفاهی مبارزات سیاسی زنان مسلمان» پانصد و چهاردهمین کتاب از مجموعه آثار مرکز اسناد انقلاب اسلامی است. این کتاب که به شیوه تحقیقات میدانی، کتابخانه‌ای تحقیق شده است، شامل پنج فصل می باشد.

فصل اول و دوم مدخل و بستر تاریخی پژوهش حاضر را تشکیل می دهد و فصول سه، چهار و پنج نیز متن اصلی را تشکیل می دهد نگاهی دارد به چگونگی و نحوه ی ورود زنان به جریانات سیاسی کشور و چگونگی فعالیت ها و مشارکت آنان در روند انقلاب.

در فصل اول «سابقه‏ حضور جمعی زنان ایرانی در صحنه ‏های سیاسی ـ اجتماعی» و شامل‏ موضوعاتی با عنوان: نقش زنان در نهضت تنباکو، نهضت مشروطیت‏ و جریان کشف حجاب توسط رضا شاه، حوادث شهریور 1320 و آزادی‏ نسبی استفاده از حجاب، و حق آزادی زنان به بحث گذاشته شده است. در واقع این فصل مدخل ورود به بحث اصلی در فصول بعدی است.

فصل دوم به بررسی عوامل تأثیرگذار در جذب زنان به فعالیت‏های‏ سیاسی و مبارزاتی اختصاص دارد که شامل 2 دسته عوامل فرهنگی‏ و مذهبی و عوامل سیاسی و اجتماعی است. نقش مذهب در خانواده‏ ها، نقش گرایش‏های مذهبی همسر و تحصیلات از جمله عوامل دسته‏ اول هستند و عواملی چون نقش و گرایش‏های سیاسی همسر، مدرسه‏ و دانشگاه و ارتباط با گروه‏های مبارز در دسته دوم قرار می‏گیرد.

فصل سوم به موضوعات مهم و قابل توجه می‏ پردازد. نخست فعالیت‏های سیاسی زنان مسلمان در سطح جامعه که‏ شامل تشکیل کلاس‏های دینی و برگزاری جلسات مذهبی و سخنرانی‏ های زنان می‏ شود. دوم فعالیت در مدارس اسلامی، فعالیت در جامعه تعلیمات اسلامی، فعالیت‏های دانش ‏آموزان‏ دختر در مدرسه رفاه مورد توجه قرار گرفته است و در نهایت‏ فعالیت‏های انجام گرفته در مراکز فرهنگی و مذهبی از جمله‏ حسینیه ارشاد، دانشگاه‏ها و مساجد را دربرمی‏گیرد.

فصل چهارم از مهم‏ترین فصول کتاب تاریخ شفاهی مبارزات‏ زنان مسلمان است. این فصل به مبارزان زن مسلمان که به زندان‏های‏ مخوف رژیم پهلوی افتاده‏اند، با عنوان «از بازداشت تا زندان» اختصاص‏ دارد. در این فصل نخستین رویارویی زنان با بازداشت و زندان و رفتن‏ به ملاقات همسران زندانی از زبان زنان مبارز بازگو گردیده است.

در قسمت بعدی این فصل: بازداشت و بازجویی‏ های زنان مبارز، نحوه‏ بازجویی و بازجویان، وضعیت بازداشتگاه‏ ها و زندان‏ ها، مقاومت زنان‏ در زندان‏ ها و هم‏بندی‏ ها ارائه شده است.

قسمت پنجم‏ حضور زنان در صحنه‏ های مختلف انقلاب‏ اسلامی پرداخته است.

نویسنده کتاب در پیشگفتار کتاب نوشته است:

«... اهمیت نقش سیاسی مبارزاتی زنان ایرانی در پیروزی انقلاب اسلامی از سویی و کم‌رنگ بودن این نقش در نوشته‌ها و آثار منتشر شده در بعد از انقلاب و ضرورت جبران این کاستی موجب شد تا تدوین یک اثر پژوهشی در راستای شناساندن فعالیت‌ها و مشارکت سیاسی زنان در طی سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی صورت گیرد...»

«تاریخ شفاهی مبارزات سیاسی زنان مسلمان» به کوشش «اعظم مراد حاصلی خامنه» 323 صفحه مصور و توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی در یک هزار و 500 نسخه منتشر شده است.