سردار دریادار "مرتضی صفاری" فرمانده دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع) و جانشین قرارگاه مشترک فجر در دوران دفاع مقدس در گفتوگو با خبرگزاری دفاع مقدس، با اشاره به دلایل ناکامی عملیات رمضان اظهار کرد: ما پس از پیروزیهای متعدد در عملیاتهای ثامنالائمه، طریقالقدس، فتحالمبین و بیتالمقدس تجربیات خوبی بهدست آورده بودیم. پس از فتح خرمشهر احساس کردیم به دلیل انجام این عملیاتهای موفق و اسرای زیادی که از عراق گرفتهایم، سازمان رژیم بعث به هم ریخته است. ضمن اینکه حضرت امام هم فرموده بودند دشمن را تعقیب کنید.
وی افزود: برای انجام عملیات جدید میخواستیم جایی عمل کنیم که به لحاظ سیاسی و جمعیتی اهمیت داشته باشد. روی مناطق مختلفی بحث شد. ما در عملیات فتحالمبین نتوانسته بودیم به «فکه» برسیم و در آنجا ارتفاعاتی به نام «همرین» بود که «العماره» در پشت آن قرار داشت. این شهر به دلیل دارا بودن چاههای نفتی، پس از بصره بهعنوان یکی از مهمترین مناطق عراق محسوب میشد. در جمعبندی به این نتیجه رسیدیم که ما خود را به بصره ـ که دومین شهر مهم عراق بود ـ نزدیک کنیم.
جانشین قرارگاه فجر در دوران دفاع مقدس، با بیان اینکه عملیات جدید به دلیل همزمانی با ماه رمضان، نام «رمضان» به خود گرفت، تصریح کرد: با توجه به تجربههایی که در عملیاتهای قبلی بهدست آورده بودیم، این عملیات به نحوی طراحی شد که بتوانیم از «کوشک» تا «حسینیه» و از آنجا تا نزدیکی شلمچه عملیات کنیم. آن زمان هنوز بخشی از شلمچه در اختیار صدامیان بود. پس از آن هم قرار بود تا نزدیکی بصره پیشروی کنیم. البته چون شهر بصره در غرب دجله قرار داشت، قصد ما این نبود که بصره را اشغال کنیم؛ بلکه تنها میخواستیم به آن نزدیک شویم و آتش توپخانه ما به آن شهر برسد.
وی در ادامه تأکید کرد: ما در طراحی این عملیات ۲ نکته را پیشبینی نکردیم؛ اول تعصب نیروهای عراقی برای دفاع از خاک خود و دیگری مسلح کردن زمین و استفاده از تجهیزات جدید توسط رژیم بعث.
سردار صفاری افزود: پس از عملیات فتح خرمشهر، تا آغاز عملیات رمضان بحثهای مختلف سیاسی و بینالمللی در کشور در جریان بود. ازجمله موضوع حمله اسرائیل به جنوب لبنان که حتی نیروهایی نیز به سوریه اعزام شدند. این مسائل قدری زمانبر شد و عراق در این مدت اقدامی ماندگار برای خود انجام داد.
فرمانده دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع) ادامه داد: دشمن وقتی در خاک ما بود انگیزهای برای ماندن نداشت. آنها میدانستند در خاک جمهوری اسلامی حضور دارند و برای همین هرچند با سختگیریهای فرماندهان متعصب، مقاومت میکردند، ولی اراده جدی بر ماندن نداشتند. اما رژیم بعث در این مدت نیروهای خود را بازسازی کرد و در درون نیروهای خود تعصبی را شکل داد که اینجا خاک خود ماست و باید تا آخرین قطره خون ایستادگی شود.
وی اضافه کرد: نکتهی بعدی این است دشمن با تمام توان وزارتخانههای مسکن و شهرسازی و راه و ترابری خود را بهکار گرفت و دژهای مختلف سه مرحلهای و نونیشکل را در منطقه ایجاد کرد. دشمن با کار شبانهروزی هرآنچه توان داشت را برای مسلح کردن زمین به میدان آورد؛ چون میدانست کار ما برای رسیدن به دومین شهر مهم عراق آسان شده است و همه قوای ما نیز پس از عملیات بیتالمقدس در آن منطقه متمرکز شدهاند.
جانشین قرارگاه فجر در دوران دفاع مقدس ادامه داد: ما در عملیات رمضان برای شکستن خط دشمن و فتح این دژها به مشکل برخوردیم؛ چون این حجم موانع و میدانهای مین را پیشبینی نمیکردیم. ما در خاکریزهای نونیشکل از روبهرو، پهلوها و از بالا (بهوسیله خمپاره) مورد هدف قرار میگرفتیم و تلفاتمان بالا بود. منطقه نیز هموار بود و دشمن تمام توان زرهی خود را در آنجا بهصف کرده و کاملاً آماده بود.
صفاری خاطرنشان کرد: با وجود تمام این مشکلات، بچههای ما خوب عمل کردند و نیروهای لشکر ۲۵ کربلا تا نزدیکیهای کانال ماهی که به شمال بصره و نزدیکیهای دجله میخورد نفوذ کردند، اما شکستن خطها زمانبر و عملیات به روز کشیده شد. آنوقت پاتک تانکها و نفربرها شروع شد و دشمن بچهها را درو میکرد. منطقه نیز هموار بود و با خاکریزهای کوتاه هم نمیشد در برابر حجم سنگین ادوات زرهی دشمن مقاومت کرد.
وی در ادامه به بیان خاطرهای از آن عملیات پرداخت و گفت: به خاطر دارم تعدادی از نیروهای خودی در این عملیات عقب کشیده بودند. آنها میگفتند اصلاً اسلحههای معمولی و تیربار کارساز نیست. نیروهای دشمن به نفربر و خودروهای زرهی مجهز هستند و ما کمتر نیروی پیاده مشاهده میکردیم. پس از آن ما دستههایی تشکیل دادیم که فقط آرپیجی زن بودند و فقط شب این دستهها را جلو فرستادیم که این گروهها خوب عمل کردند؛ ولی آنقدر تانک و نفربر زیاد بود که این اقدام ما برای مواجهه با صدامیان کافی نبود.
جانشین قرارگاه فجر در دوران دفاع مقدس خاطرنشان کرد: در مجموع باید گفت دشمن بعد از عملیات بیتالمقدس با اینکه به لحاظ روحی به هم ریخته بود، توانست با فکر مهندسی و مسلح کردن زمین جلوی پیشروی ما را بگیرد. ضمن اینکه بازسازی روحی نیروهای عراقی توسط فرماندهان ارتش بعث بعد از اسارت تعداد زیادی از عراقیها در عملیات فتح خرمشهر هم عجیب بود.
وی در پایان گفت: دلیل اینکه میگوییم ما در عملیات رمضان موفقیت چندانی نداشتیم این است که به این دو نکته توجه نکردیم. همین موضوع برای دشمن موفقیت و برای ما آسیبپذیری را به همراه داشت و ما تنها توانستیم بخش کوچکی از مناطق پیشبینی شده را تصرف کنیم.
