به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس به نقل از تسنیم، ارزش و اهمیت دریانوردی در آبهای آزاد دریا به گونهای است که مقام معظم رهبری میفرمایند اقدامات نیروی دریایی مانند وزارت امورخارجه در دیپلماسی کشور و عمق دادن به دیپلماسی کشور مؤثر باشد. از سوی دیگر توان نظامی در عرصه دریانوردی نیز نمایش اقتدار جمهوری اسلامی با تکیه بر توان و ظرفیت داخلی است که امیر دریادار حبیبالله سیاری در این باره میگوید: "نهتنها در بحث تجهیزات، بلکه در بحث نیروی انسانیمان نیز توجه ما به توان داخلی بود".
وی همچنین معتقد است: "اساساً داشتن توان بازدارندگی و داشتن اقتدار باعث می شود که در هر عرصهای در جهان شما حرفی برای گفتن داشته باشید. اگر مسئولین هر کشوری در هر مجمع بین المللی در سر هر میز مذاکرهای وقتی حضور پیدا میکنند از پشتیبانی قوی برخوردار باشند، قطعا با اقتدار بیشتری حرف میزنند. اگر از اقتدار قوی برخودار نباشند و پشتیبان خالی باشد، مطمئناً ضعیفاند".
امیر دریادار حبیبالله سیاری با ۹۴ ماه حضور در مناطق عملیاتی، همواره برای دفاع از مرزهای ایران اسلامی در صحنه حضور داشت و از نوجوانی به خدمت ارتش جمهوری اسلامی ایران درآمد. فرمانده نیروی دریایی ارتش، پس از پایان تحصیلات دبیرستان، در ارتش استخدام شد و پس از طی دوره مقدماتی در رسته تکاوری در دانشکده افسری نیروی زمینی، مشغول به تحصیل و پس از پایان تحصیلات، در نیروی دریایی ارتش مشغول خدمت شد. دورههای کلاهسبزی، دافوس و علوم استراتژیک را در دانشگاه عالی دفاع ملی گذراند و "دریادار" شد. وی هماکنون دارای مدرک تحصیلی دکتراست و در دانشگاه عالی دفاع ملی نیز عضو هیئت علمی است.
برای گفتوگو با امیر دریادار سیاری به دفتر وی در نیروی دریایی ارتش رفتیم و بیش از یک ساعت پای صحبتهای فرمانده نیروی دریایی ارتش نشستیم؛ جدای از شخصیت شناخته شده نظامیاش، در مورد دیگر ابعاد شخصیتی و نظرات وی نیز سؤال پرسیدیم که امیر نیز سؤالات ما را بیپاسخ نگذاشت. ما در این گفتوگو تنها بهدنبال دستاوردهای نظامی نبودیم، هرچند امیر به دستاوردهای مهمی اشاره کرد که تاکنون رسانهای نشده است، اما گفت: "خیلی پروژه داریم، ولی عنوان نمیکنیم، باید پروژهها به جایی برسد که عنوان کنیم".
امیر سیاری از عبور نیروی دریایی ارتش از مدار ۱۰ درجه خبر داد و گفت: مدار ۱۰ درجه یعنی خطی که شاخ سومالی را به جنوب هندوستان وصل می کند که ۱۰ درجه بالاتر از خط استوا میشود. ما در مدار ۱۰ درجه بحث ناامنی دریایی و مبارزه با دزدان دریایی را انجام دادیم و مدار ۱۰ درجه را پشت سر گذاشتیم. ما به خط استوا رسیدیم و عبور کردیم و در اقیانوس هند جنوبی حضور پیدا کردیم یا به سمت سریلانکا که رفتیم همین اتفاق افتاده است. اقیانوس آرام هم همینطور رفتیم و از این طرف هم به مدیترانه و جبل اطارق رفتیم. این باعث شد که جایگاه نیروی دریایی در بین کشورهای دنیا بیشتر مطرح شود و بیشتر ما را قبول داشته باشند، به همین دلیل وقتی ما را قبول داشتند، ارتباط ما با کشورهای دنیا بیشتر و بیشتر میشود.
وی مهمترین دستاورد نیروی دریایی در منطقه، ارتقای جایگاه نیروی دریایی در ابعاد مختلف دانست و گفت: بزرگترین دستاوردی که نیروی دریایی ظرف چند سال گذشته به دست آورده است "ارتقای جایگاه نیروی دریایی در بین کشورهای منطقه و فرا منطقهای" است. ما یک نیروی دریایی ساحلی یا آبهای کم عمق بودیم که در محدوده خلیج فارس، تنگه هرمز و در شمال دریای عمان و جنوب چابهار رفتو آمد داشتیم. وقتی که فرمانده معظم کل قوا تدبیر نیروی دریایی راهبردی را در سال ۸۷ صادر فرمودند یک جهشی در نیروی دریایی اتفاق افتاد و ضمن تزریق اعتماد به نفس به نیروی دریایی، باعث شد که نیروی دریایی از محیط مأموریت خودش پا را فراتر بگذارد و در یک عرصه وسیع و گستردهای به نام دریای آزاد حضور پیدا کند و این اتفاق افتاد.
فرمانده نیروی دریایی ارتش همچنین در مورد ناوهای موشکانداز در دست تولید نیز گفت: از چند سال پیش ناوهای موشکانداز پیکان و جوشن و درفش ساخته شده و به نام همان ناوهایی که در دوران دفاع مقدس در عملیات های سلحشورانه دریایی در رویارویی با دشمن بعثی و آمریکا غرق شدند نامگذاری شده است که الان در خط عملیاتی دارند کار میکنند. ناو موشکانداز خیلی پیچیدگی دارد. شماره ۴ و ۵ و ۶ و ۷ و ۸ همه در دست تولید است که در خط تولید ناوشکنهای مختلف هم وارد شدیم.
وی افزود: ما ناوشکن بالگردبر جماران را ساختیم و عملیاتی کردیم و خیلیها فکر میکردند این یک اقدام تبلیغاتی است و بعضی از فرماندهان نیروهای دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند در یک همایشی که ما نیز حضور داشتیم به ما میگفتند مثلا این ناوشکن جمارانِ شما توانایی دریانوردی دارد، یعنی رانش و تحرک دارد؟ باور نمیکردند ما به آنها گفتیم ما این را به شما ثابت کنیم، در عمل ثابت میکنیم و ما ناوشکن را به دریای سرخ میفرستیم تا شما به طرق مختلفی که در اختیار دارید این را کنترل کنید؛ باور نمیکردند. این کار را کردیم و دنیا را با این کار متحیر کردیم.
امیر سیاری در مورد لزوم توجه به توان داخلی نیز اظهار داشت: هر کشور برای اینکه جایگاه و حق خودش را در جهان بتواند بگیرد و حفظ کند نیاز به اقتدار دارد و اگر در هر بُعدی اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی شما اقتدار داشته باشید، آن وقت میتوانید در میز مذاکره و در برقراری ارتباط با اقتدار و قدرت بیشتری حضور داشته باشید و این امر طبیعی است. وقتی ما امروز در عرصه دریایی عنوان میکنیم که امنیت مدار۱۰ درجه به بالا را برقرار میکنیم، همه دنیا میداند که ناوهای ما سالم و عملیاتی است اما اگر این توان را نداشتیم، میتوانستیم این حرف را بزنیم؟ خیر! نمیتوانستیم.
فرمانده نیروی دریایی ارتش خاطرنشان کرد: من این را همیشه میگویم که باید با توجه به ظرفیتها و توانمندیهای درونی و داخلیمان حرف برای گفتن داشته باشیم. همین حضور ما در عرصه دریای آزاد که این بزرگترین دستاورد را برای ما داشته است، آیا کسی آمده به ما کمک کرده است؟ نه، خودمان رو پای خودمان بودیم. این میشود توجه به ظرفیتهای درونی. همان آموزشی که من عرض کردم، نوعی توجه به ظرفیت درونی بود.
وی همچنین در مورد تغییر رویکرد استکبار نسبت به ایران و اقتدار جمهوری اسلامی در عرصه آبهای آزاد در مواجهه با سایر کشورها نیز گفت: دریا تنها جایی است که فقط دریانوردان میتوانند به هم کمک کنند و هر کس درخواست کمک کرد سایر کشورها موظفند به او کمک کنند و این روابط را بین دریانوردان اینجا میکند اما دریانوردان با شناختی که از استکبار دارند و مواضع نظام جمهوری اسلامی ایران را دنبال می کنند، با کشورهایی که مورد تایید نظام نباشد ارتباط برقرار نمی کنند اما اینکه از نگاه هژمونی یا برتری طلبی کسی بتواند با شما صحبت کند ما چنین اجازهای به کسی نمیدهیم و اصلا چنین قانونی هم نداریم. ما هم با اقتدار خودمان در دریا دریانوردی میکنیم و گاهی ممکن است صدایمان هم بزنند ولی جواب ندهیم.
امیر سیاری همچنین در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا به سایر کشورها نیز مباحث مربوط به دریانوردی را آموزش میدهید، اظهار داشت: ما آمادگی داریم. ما الان نمیتوانیم اسم کشوری را ببریم. هفته گذشته هیئتی برای همین کار آمده بود. چون آموزشمان استاندارد جهانی دارد. دلیلش هم معلوم است چون اگر ما از استاندارد جهانی برخوردار نبودیم نمیتوانستیم در عرصه جهانی دریانوردی کنیم.
مشروح گفتوگوی با امیر دریادار حبیبالله سیاری را در زیر میخوانید:
- در دوران فرماندهی شما در نیروی دریایی ارتش اقدامات بسیار ارزشمندی صورت گرفت، در این دوره ناوشکن جمهوری اسلامی ایران جماران و پروژه ساخت ناوشکنهای کلاس موج و سایر شناورهای سطحی و زیر سطحی و حتی مبارزه با دزدان دریایی. این اتفاقاتی بود که نسبت به دوران گذشته نمود آن بیشتر بوده است. شما گفته بودید که در دورهای تجهیزات را از بیرون می خریدیم و تعمیر و نگهداری آن هم با خارجی ها بود و الان متخصصین داخلی ما تعمیر و نگهداری و تجهیز را انجام می دهند. این نگاه را در چه سطحی و با چه رویکردی ادامه دادید؟
در جای دیگر هم گفته بودید ما برای اینکه به این حد برسیم با دانشگاه های مختلف کشور ارتباط داریم. یعنی ارتباط بین صنعت و دانشگاه٬ را مؤثر دانستید. از این رویکرد و نگاهتان در نیروی دریایی ارتش بگویید که چه توفیقهایی داشته است؟ اگر خبری در این زمینه دارید که جوانان در این زمینه توانستهاند موفقیتی را کسب کنند، بفرمایید؟ پیرو این رویکرد جدیدترین دستاورد نیروی دریایی ارتش چیست؟
سیاری: همین سؤال شما هم به نوعی همان دستاورد با یک نگاه دیگری است، به نظر من بزرگترین دستاوردی که نیروی دریایی ظرف چند سال گذشته به دست آورده است "ارتقای جایگاه نیروی دریایی در بین کشورهای منطقه و فرا منطقهای" است. ارتقای جایگاه نیروی دریایی در بین کشورهای منطقه و فرا منطقه٬ به چه معناست؟ ببینید ما یک نیروی دریایی ساحلی یا آبهای کم عمق بودیم که در محدوده خلیج فارس، تنگه هرمز و در شمال دریای عمان و جنوب چابهار رفتو آمد داشتیم. وقتی که فرمانده معظم کل قوا تدبیر نیروی دریایی راهبردی را در سال ۸۷ صادر فرمودند یک جهشی در نیروی دریایی اتفاق افتاد و ضمن تزریق اعتماد به نفس به نیروی دریایی، باعث شد که نیروی دریایی از محیط مأموریت خودش پا را فراتر بگذارد و در یک عرصه وسیع و گستردهای به نام دریای آزاد حضور پیدا کند و این اتفاق افتاد.
حالا چه مؤلفههایی در این دستاورد اثر گذاشت، اگر فرصت شد برایتان میگویم، به هر حال ما در محیط دریای آزاد حضور پیدا کردیم، در شمال اقیانوس هند حضور پیدا کردیم و با پدیده تروریسم دریایی و یک ناامنی دریایی که چرخه اقتصادی کشور ما و دنیا را مورد حمله قرار داده بود، مواجه شدیم و البته هنوز هم وجود دارد و همین چند روز اخیر بود که اخبار سیما پخش می کرد و گفتند که در تنگه مالاکا، قبلها یک دزد دریایی بود و کنترل شده بود، اخیرا دوباره راه افتاده است و دزدی دریایی ظرف ۷-۸ سال گذشته حدود ۱۷ میلیار دلار به تجارت جهانی آسیب وارد کرده است.
ما در عرصه دریای آزاد با این پدیده شوم مواجه شدیم و در مبارزه با این تروریسم دریایی نیز موفق شدیم که منطقه خلیج عدن و باب المندب و دریای سرخ و حتی جنوب هندوستان به طرف تنگه مالاکا را برای کشتیهای تجاری خودمان و حتی کشتیهای تجاری بعضی از کشورهای دنیا امن کنیم، به طریقی که امروز نزدیک به ۲۴۰۰ فروند کشتی تجاری و نفتکش را به سلامت از این منطقه خطرناک عبور دادیم.
- منطقه خلیج عدن و باب المندب هم مناطقی هستند که بیشترین دزدان دریایی را دارند...
سیاری: در منطقه خلیج عدن از همه جا بیشتر است، زیرا در حاشیه این خلیج کشورهای فقیری وجود دارند و از طرفی بیشترین تردد تجارت دنیا در اینجاست، بنابراین وقتی تردد زیاد باشد و وقتی شاهراه یا بزرگراهی برای تردد کشتیها باشد قطعاً بیشتر مورد تهدید قرار میگیرد. ما با این پدیده شوم مواجه شدیم و مبارزه کردیم و توانمندیهای نیروی دریایی را در بُعد علمی، نظامی، صنعتی، سلحشوری و جنگاوری در تأثیر اهمیت آبراه ها به معرض نمایش گذاشتیم.
این مسئله باعث شد جایگاه نیروی دریایی با حضور در عرصه آبهای آزاد و این اتفاقی که در بحث تأمین امنیت افتاده است مورد توجه کشور خودمان قرار بگیرد و شما در هر جای جامعه ما رفتوآمد داشته باشید، بحث کنترل خلیج عدن در مقابل دزدان دریایی را میشناسند. کشورهای منطقه هم به این موضوع پی بردهاند که این توانمندی، توانمندی بالایی است که اتفاق افتاده است و کشورهای منطقه نیز همه میدانند که ما چه توانمندی داریم. کشورهای فرا منطقهای، مخصوصا کشورهایی که ما کشتیهایشان را نجات دادیم به این توانمندی پی بردند. پس این باعث شد که جایگاه نیروی دریایی در داخل کشور در بین کشورهای منطقه و در بین کشورهای فرا منطقهای بالا برود.
از نگاه من بزرگترین دستاورد نیروی دریایی در منطقه، ارتقای جایگاه نیروی دریایی در ابعاد مختلف است. این ارتقای جایگاه بازتابهایی را به همراه داشته است و امروز نیروی دریایی در بین کشورهای منطقه از احترام خاصی برخوردار است و مرتب ما در حال دید و بازدید هستیم و ناوهای آنها مهمان ما میشوند و ما از بنادر آنها بازدید میکنیم؛ این ارتباط برقرار شده است. کشورهای فرا منطقهای هم توجه خاصی به این مورد دارد، شما نگاه کنید مثلاً چین، هندوستان، سریلانکا، کشورهای آسیای جنوب شرق همه با ما ارتباط دارند.
*** پیشروی نیروی دریایی به بالاتر از مدار ۱۰ درجه
- اخیرا نیز گفته بودید که دستاوردهای دریایی جمهوری اسلامی ایران باعث شده که استکبار نوع نگاهش به ایران را تغییر بدهد...
سیاری: امروز استکبار جهانی توانمندی نیروی دریایی را میداند. عرض کردم که حضور در عرصه دریاهای آزاد، همین کلمه حضور، به تنهایی اتفاق نمیافتد و خیلی مؤلفهها وجود دارد تا شما بتوانید در عرصه دریاهای آزاد حضور داشته باشید. اینها همه پای کار آمده و آنهایی که توانمندی ما را زیر ذرهبین میبرند شاخصها را کنترل میکنند، یکییکی کنترل میکنند و متوجه این موضوع میشوند که ما از یک توانمندی بالایی برخوردار هستیم، بنابراین باعث شد که جایگاه نیروی دریایی در کشور و در بین کشورهای منطقه و فرامنطقهای با این اقداماتی که در شمال اقیانوس هند، خلیج عدن، باب المندب، دریای سرخ و جنوب هندوستان، سریلانکا تا نزدیکی تنگه مالاکا اتفاق افتاد، بالا برود.
اما یک اقدام دیگری انجام شد که باز در ارتقای جایگاه نیروی دریایی در کشورهای فرا منطقهای بیشتر خودش را نشان داد آن هم عبور از کانال سوئز، حضور در دریای مدیترانه، حضور در نزدیکی تنگه جبل الطارق، عبور از تنگه مالاکا، حضور در دریای چین و حضور در اقیانوس آرام بود و اخیرا عبور از خط استوا و حضور در اقیانوس هند جنوبی که در همین هفته پیش اتفاق افتاد که دیدید ناوگروه ۳۰ام ما در بندر دارالسلام تانزانیا پهلو گرفت. این حرکت جدیدی بود و این گستردگی حرکت هم باعث شد که کشورها بیشتر به توانمندی نیروی دریایی پی ببرند.
- از مدار ۱۰ درجه عبور کردید؟
سیاری: مدار ۱۰ درجه یعنی خطی که شاخ سومالی را به جنوب هندوستان وصل میکند که ۱۰ درجه بالاتر از خط استوا میشود. ما در مدار ۱۰ درجه بحث ناامنی دریایی و مبارزه با دزدان دریایی را انجام دادیم و مدار ۱۰ درجه را پشت سر گذاشتیم. ما به خط استوا رسیدیم و عبور کردیم و در اقیانوس هند جنوبی حضور پیدا کردیم یا به سمت سریلانکا که رفتیم همین اتفاق افتاده است. اقیانوس آرام هم همینطور رفتیم و از این طرف هم به مدیترانه و جبل اطارق رفتیم. این باعث شد که جایگاه نیروی دریایی در بین کشورهای دنیا بیشتر مطرح شود و بیشتر ما را قبول داشته باشند، به همین دلیل وقتی ما را قبول داشتند، ارتباط ما با کشورهای دنیا بیشتر و بیشتر میشود؛ حالا اثرات این دستاوردها چیست؟
اثراتش این است که فرمانده معظم کل قوا میفرمایند نیروی دریایی یک نیروی راهبردی، نظامی، علمی سیاسی و بین الملی است. همه این ویژگیها را نمی شود با هم در یک نیرو جمع کرد و در هیچ نیرویی تعریف کرد مگر نیروی دریایی. فرمانده معظم کل قوا میفرمایند نیروی دریایی یک نیروی نظامی است به دلیل اینکه خط دفاعی ما در دریا به عهده نیروی دریایی است، به ویژه در دریای آزاد که نیروی دیگری نمیتواند آنجا باشد و ویژگی خاص نیروی دریایی است.
*** توصیه رهبر معظم انقلاب به نیروی دریایی
نیروی دریایی علمی است به خاطر اینکه بالاترین سطح فناوری را ما در نیروی دریایی داریم و چون سطح فناوری موجود در ناوشکنها و ناوهای موشکانداز و به ویژه زیر دریاییها بسیار بالا است. میفرمایند نیروی دریایی بینالملی است به دلیل اینکه ما به محض اینکه ۵۰کیلومتر از ساحلمان دور میشویم عرصهمان عرصه دریای آزاد و بینالمللی است و آنجا با کشتیهای کشورهای دنیا که برخورد میکنیم همه قوانین و مقررات بین المللی حاکم است، عرصهعرصه بین المللی است.
میفرمایند نیروی دریایی سیاسی است, به علت اینکه ما با ارتباطی که با کشورها داریم و با حضور در بنادر مختلف کشورهای دنیا رابطه سیاسی داریم و این حضور باعث تحکیم روابط می شود. مقام معظم رهبری میفرمایند که نیروی دریایی مثل وزارت امور خارجه میتواند در دیپلماسی کشور مؤثر باشد و این اتفاق الان افتاده است، به این دلایل هم تاثیر زیادتری در شناساندن جایگاه نیروی دریایی اتفاق افتاده است، پس برمیگردیم به حرف اولمان که بزرگترین دستاوردی که داشتیم ارتقای جایگاه نیروی دریایی در بین کشورهای منطقه و فرا منطقهای است و امروز نیروی دریایی را به عنوان نیروی دریایی راهبردی که خواسته فرمانده معظم کل قوا بود، همه جا میشناسند.
از حدود سال ۸۶ تا به حال روزی نبوده است که عرصه دریایی آزاد را ترک کرده باشیم و حضور مستمر داشتیم، همین الان ناوگروه ۳۰ام ما در نزدیکی خط استوا در حال گشت است. حرکت به سمت اقیانوس اطلس هم در برنامه داریم، منتهی ما اجرای برنامههایمان بستگی به وضعی دارد که از طرق ستادهای بالاتر باید به ما ابلاغ کنند و آنها با توجه به شرایط جهانی ابلاغ میکنند. ما که الان اقیانوس آرام میرویم پس رفتن به اقیانوس اطلس کار سختی برای ما نیست، زیرا میگویند "چون صد آید، نود هم پیش ماست"، ما این را انجام میدهیم اما اینکه چه زمانی باشد باید حتما به ما ابلاغ شود.
- پیش از آنکه ناوگروه سیام نداجا بندر دارالسلام را ترک کند گفته شده بود احتمال دارد به سمت اقیانوس اطلس برود اما اینگونه نشد، آیا رفتن نداجا به اقیانوس اطلس با توجه به حساسیتهای بینالمللی که در این باره صورت گرفته در برنامه است یا خیر؟
سیاری: اقیانوس اطلس رفتن برای ما کاری ندارد و خیلی راحت است اما هنوز به ما ابلاغ نشده که برویم، ولی "شدنی" است و در برنامه هم داریم و ان شاءالله در فرصت مناسب انجام خواهیم داد.
- پس مسیر ناوگروه۳۰ام مشخص شده است؟
سیاری: ناوگروه ۳۰ام بندر دارالسلام در تانزانیا و بنادر کشور عمان را بازدید کرد و سپس به خلیج عدن و باب المندب و دریای سرخ تا نزدیک کانال سوئز پیش می رود و بحث برقراری امنیت را دنبال میکند؛ بنابراین دستاورد مهم این است که بُعد جهانی داشته باشد، شما اگر به تحلیلهای مراکز مطالعات و تحقیقاتی کشورهای فرا منطقهای رجوع کنید میبینید که چقدر این مراکز تحقیقاتی در ارتباط با وضع توانمندی نیروی دریایی و حضورش در دریای آزاد و این راهبردی که دارد دنبال میکند پرداختهاند.
اگر شما اخبار شبکههای خارجی را دنبال کنید، وقتی ما یک اقدامی انجام میدهیم و در یک بندری پهلو میگیریم مرتب به این موضوع میپردازند مثلا عبور از کانال سوئز معنا و مفهومش چیست؟ خیلی مهم است که اولین بار از کانال سوئز عبور کردیم و دشمن ما بهترین تبلیغات ما را انجام داد، میگویند "عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد."
اینکه وقتی دشمن ما عنوان میکند که ایران در مدیترانه آمده است معنا و مفهومش این است که اعتماد به نفس خودش را نشان میدهد یعنی چه، بنابراین این مسئله خیلی ارزش دارد که متاسفانه تا به حال کسی به آن نپرداخته است. من توصیه میکنم که بروید تحلیل های مراکز تحقیقات کشورهای خارجی و اخبارهای خارجی که در ابعاد مختلف به این موضوع میپردازند را نگاه کنید که چقدر این حضور در عرصه آبهای آزاد در ارتقای جایگاه جهانی یک کشور مهم است.
بحث، پیرامون مؤلفههایی است که در جایگاه نیروی دریایی تاثیرگذار بوده است؛ یکی از مهمترین مولفهها صدور این تدبیر از طرف فرمانده معظم کل قوا بود، یکی بحث اجازه دادن برای توسعه حوزه ماموریت است، یکی بحث بهروز کردن تجهیزات موجود در نیروی دریایی است که ما تا این تجهیزات را بهروز نکنیم نمیتوانیم حرکت بزرگی انجام بدهیم، ما تا توانمندی حضور در آبهای آزاد دنیا و توان ماندگاریمان را با شرایط جوی نامناسب اقیانوسها تطبیق ندهیم، نمیتوانیم در آبهای آزاد حضور داشته باشیم، یکی هم بحث اعتماد به نفس کارکنان است، یک بحث دیگر هم اجرای آموزشهای خوب برای کارکنان است، یک بحث دیگر رسیدن به حد استاندارد آموزشهای دریانوردی در سطح جهانی است.اینها همه دستبهدست هم داده است تا این اتفاق افتاده است، بنابر این مسئله از جمیع جهات حائز اهمیت است.
- برای رسیدن به این دستاوردها چقدر قدرت توان داخلی تأثیرگذار بود و توانست نیروی دریایی را به این درجه برساند؟
سیاری: بحثی که شما مطرح کردید بحث ساختوسازهایی که من عرض کردم، ما نه تنها در بحث تجهیزات بلکه در بحث نیروی انسانیمان توجه به توان داخلی بود، شما ببینید ما تا قبل از انقلاب دانشگاه دریایی نداشتیم، همه فرماندهان و مدیران نیروی دریایی به کشورهای خارجی مثل آمریکا، انگلیس، فرانسه، ایتالیا، حتی هندوستان، پاکستان و ترکیه اعزام می شدند و آموزشهای لازم را میدیدند و بر میگشتند.
مقطع پایینتر از فرماندهان و مدیران که بدنه نیرو را تشکیل میدهند هم برای کسب تخصص لازم باز به کشورهای خارجی مراجعه میکردند اما ما الان بعد از گذشت ۳۵ سال از انقلاب امروز در بحث پرورش و آموزش نیروی انسانی مورد نیاز نیروی دریایی و حتی تأمین نیروی انسانی مورد نیاز دیگر ارگانهای دریایی کشور٬ آن هم با ویژگیهای خاص خودمان مشکلی نداریم. این مهم است، اینکه یک انسانی آموزش میبیند اما یک ویژگیهای خاص خود آن کشور را آنجا ندارند تا به او آموزش بدهند، با ویژگیهای خاص خودمان آموزش ببیند. برای مثال ما میگوییم نیروی انسانی ما باید مؤمن باشد، آنها که به مؤمن بودن کار ندارند، متعهد و متخصص باشند؛ بله آنها به تخصصش کار دارند ولی برای ما علاوه بر تخصص، ایمان، ولایتمداری و شهادتطلبی و ایثارگری هم مهم است.
ما میگوییم امروز در بحث تربیت و آموزش نیروی انسانی مورد نیاز نیروی دریایی و حتی ارگانهای دریایی کشور با ویژگیهای خاص جمهوری اسلامی ایران و سطح آموزش در سطح استاندارد جهانی به اینجا رسیدیم، این تحول بزرگی است و به همین راحتی هم به دست نیامده است و امروز در بحث ساخت تمام تجهیزات در نیروی دریایی ساخته و پرداخته داخل کشور هستند، قبلا اشاره کردهام حالا هم میگویم قبل از انقلاب، تمامی ناوهای ما ساخت کشور خارجی بودند؛ اروپایی یا آمریکایی بودند، ناو میآمد و بعد نگهداری آن را ما یعنی کارکنان نیروی دریایی انجام میدادند اما تعمیرات اساسی و به ویژه دسترسی و دستیابی به بحث نرمافزاری مطلقا در اختیار نیروی دریایی نبود و همه سازندگان خارجی این فن آوری را وابسته به خودشان نگه میداشتهاند اما از بعد از انقلاب ما که تا آن زمان به هیچ عنوان تخصص و قدرت تعمیر نداشتیم، امروز تعمیرات از جزئی تا تعمیرات اساسی را پشت سر گذاشتیم و سختترین فناوریهایمان را تعمیر کردیم، اضافه بر آن وارد مرحله ساخت و نوسازی هم شدیم، مثلا ما ناوهای موشکاندازمان یا ناوشکن های کلاس موجمان الان در خط تولید است.
*** ۵ ناو موشکانداز در خط تولید
- مصداقاً میتوانید بگویید چه ناوهای موشکاندازی در خط تولید هستند؟
سیاری: بله! از چند سال پیش ناوهای موشکانداز پیکان و جوشن و درفش ساخته شده و به نام همان ناوهایی که در دوران دفاع مقدس در عملیات های سلحشورانه دریایی در رویارویی با دشمن بعثی و آمریکا غرق شدند نامگذاری شده است که الان در خط عملیاتی دارند کار میکنند. ناو موشکانداز خیلی پیچیدگی دارد. شماره ۴ و ۵ و ۶ و ۷ و ۸ همه در دست تولید است که در خط تولید ناوشکنهای مختلف هم وارد شدیم. خب شما دیدید که ما ناوشکن بالگردبر جماران را ساختیم و عملیاتی کردیم و خیلیها فکر میکردند این یک اقدام تبلیغاتی است و بعضی از فرماندهان نیروهای دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند در یک همایشی که ما نیز حضور داشتیم به ما میگفتند مثلا این ناوشکن جمارانِ شما توانایی دریانوردی دارد، یعنی رانش و تحرک دارد؟ باور نمیکردند ما به آنها گفتیم ما این را به شما ثابت کنیم، در عمل ثابت میکنیم و ما ناوشکن را به دریای سرخ میفرستیم تا شما به طرق مختلفی که در اختیار دارید این را کنترل کنید؛ باور نمیکردند. این کار را کردیم و دنیا را با این کار متحیر کردیم.
اینها به دلیل اینکه تحت عنوان پروژه موج جلو میروند - موج ۲، موج ۳، موج ۴ و ... - در حال ساختوساز هستند که به مرور زمان به خط عملیاتی میپیوندند. اضافه بر این نیروی دریایی که از زیردریایی علمی نداشت و تا سال ۷۱ اصلاً زیر دریایی نمیشناختیم؛ یقین ما قبل از انقلاب و در دوران دفاع مقدس تا سال ۷۱ اصلاً زیر دریایی نداشتیم، ۲۰ سال است که به زیر دریایی دسترسی پیدا کردیم ولی در همین ۲۰ سال ببینید چه رشدی داشتیم و توانستیم تعمیرات اساسی را انجام بدهیم و توانستیم در ساخت زیر دریایی در تناژ مختلف اقدام کنیم، یکی از دلایل یا مؤلفههای اثرگذار در این موفقیتها همین تلاش همگانی بوده است که در این نیرو و در این کشور انجام شده است.
نیروی دریایی با صنایع وزارت دفاع ارتباط و تعامل دوطرفه کامل و صددرصد دارد. نیروی دریایی با دانشگاههای صنعتی کشور تعامل صددرصد دارد، ما با دانشگاه شریف٬ علم و صنعت٬ تهران، امیرکبیر و مالک اشتر ارتباط موثری داریم. به نظرم نیروی دریایی از معدود سازمان هایی است که به خوبی توانسته است تعامل بین صنعت و دانشگاه را برقرار کند.
- در حال حاضر پروژهای را برای نیروی دریایی به دانشگاه سفارش دادید؟
سیاری: فراوان. پروژه زیاد است. پروژهای است که به اساتید دانشگاه و دانشجویان در مقطع دکترا ارائه میدهیم یا خودشان ارائه میدهند و مورد تأیید قرار میگیرد و در ابعاد مختلف از جمله رانش، بهبود وضعیت رانش، راداری، سوناری، ارتباطی، تجهیزات و در حوزه بدنه کار میکنند، زیرا ما اگر به آنچه که الان داریم بسنده کنیم عقب میافتیم، بنابراین همین طور مستمر این اقدامات در حال انجام است.
ما ارتباط بسیار خوب و نزدیکی با دانشگاهها داریم که عرض کردم یکی از رموز موفقیت همین است و از توانمندی موجود در کشور و به ویژه در بحث دانشگاهها و جوانانی که در این خط هستند و پیگیری میکنند، استفاده شده است مگرنه من اگر بخواهم عنوان کنم که هر اتفاقی افتاده در خود نیروی دریایی اتفاق افتاده، قطعا اینطور نیست و حتما کارکنان نیرو، وزارت دفاع، دانشگاههای کشور و دیگر جاها همه دست به دست هم دادهاند و این کار جلو رفته است. این پروژه ها، کار تیمی می خواهد و لازم است از ده ها و صدها تخصص و فناوری بهره برد.
البته یک اتفاق دیگری هم که افتاده این است که واقعا ورود به عرصه دریاها که خیلی ناشناخته بود، الحمدلله الان خیلی رواج پیدا کرده است، یعنی دانشگاهها میشناسند. البته ما هم تلاش کردیم و در هر دانشگاهی رفتیم و ارائه دادیم، و برابر اوامر مقام معظم رهبری بحث فرهنگسازی و گفتمانسازی دریایی را دنبال کردیم و تلاش کردیم که این موضوع را پیش ببریم که دانشجویان و اساتید و جامعه ما، نیروی دریایی را بشناسند که چرا ما باید در دریا حضور داشته باشیم و منافعمان را بشناسیم، خب این اتفاق افتاده است.
مثال؛ ما اگر رشتههای تحصیلی دانشگاهها را با چند سال گذشته در بحثهای مربوط به دریا مقایسه کنیم، تفاوت کرده است که البته این سطح تفاوت هنوز قابل قبول نیست و ما میتوانیم رشتههای زیادتری و گرایشهای جدیدتری را در عرصه دریا در دانشگاه ها وارد کنیم که همه هم جنبه کاربردی داشته باشد و با ایجاد صنایعی که میشود در ساحل درست کرد با همان وارد بازار کار شوند و ما شاهد پیشرفتشان باشیم.
*** اقتدار نظامی پشتیبان مذاکرات
- امیر شما قبلاً هم گفته بودید که با این اقتدار است که نیروهای مذاکره کننده محکم و قوی پای میز مذاکره میروند یا اینکه بعد از ورود ایران به اقیانوس آرام و نمایش دستاوردها و تجهیزات دفاعی و نظامی ایران، رویکرد استکبار جهانی به ایران تغییر کرد و به نوعی نگاه آنها از آن حالت هژمونی کاهش پیدا کرد. با توجه به این نگاه و تغییر رویکردی که در استکبار جهانی پیش آمده است، شما چقدر این دستاوردها را وابسته به اتکاء توان داخلی و ظرفیتهای درونی میدانید؟
سیاری: ببینید اساساً داشتن توان بازدارندگی و داشتن اقتدار باعث می شود که در هر عرصهای در جهان شما حرفی برای گفتن داشته باشید. اگر مسئولین هر کشوری در هر مجمع بین المللی در سر هر میز مذاکرهای وقتی حضور پیدا میکنند از پشتیبانی قوی برخوردار باشند، قطعا با اقتدار بیشتری حرف میزنند. اگر از اقتدار قوی برخودار نباشند و پشتیبان خالی باشد، مطمئنا از دریچه ضعف وارد خواهند شد و طبیعی است در هر مذاکره و صحبتی و معاملهای شما اگر پشتتان قوی باشد حرف حقتان را خواهید زد و پای آن خواهید ایستاد، در ضربالمثل هم میگوییم طرف پشتش قوی است٬ پشتیبانی خوبی دارد که اینطور جلو میآید و این امر طبیعی است.
- به همین دلیل است که مقام معظم رهبری بر توجه به ظرفیت داخلی تأکید دارند و نمونهای از این دیدگاه موفق را میتوان در نیروی دریایی مشاهده کرد...
سیاری: بله! همه اینها تدابیر مقام معظم رهبری است در هر جایی که کشورمان میخواهد حضور داشته باشد اگر مسئولین پشتیبان قوی باشد حرف بهتر و قویتر و با نفوذتر میزنند.
حالا چون بازار بازار فوتبال است مثالی بزنم. مثلا در مورد فوتبال برزیل میگویند، به خاطر اینکه پشتشان قوی است و میگویند در نیمکتشان ۱۰ تا ستاره نشسته است و یک مورد و دو مورد هم نیست اینها را در سرزمین خودش پرورش میدهد، بنابراین ببینید در بازار فوتبال به عنوان چهره اول هم شناخته می شود. خب همین را در سیاست و اقتصاد ببینید، شما برای خرید به بازار میروید، چطور خرید میکنید؟ باید جیبت پر باشد، باید پشتوانه مالی داشته باشید، باید حسابهای بانکیتان پر باشد ولی اگر فقیر باشید چه کار میتوانید بکنید؟ نمیتوانید کاری بکنید.
بنابراین هر کشور برای اینکه جایگاه و حق خودش را در جهان بتواند بگیرد و حفظ کند نیاز به اقتدار دارد و اگر در هر بُعدی اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی شما اقتدار داشته باشید، آن وقت میتوانید در میز مذاکره و در برقراری ارتباط با اقتدار و قدرت بیشتری حضور داشته باشید و این امر طبیعی است. وقتی ما امروز در عرصه دریایی عنوان میکنیم که امنیت مدار۱۰ درجه به بالا را برقرار میکنیم، همه دنیا میداند که ناوهای ما سالم و عملیاتی است اما اگر این توان را نداشتیم، میتوانستیم این حرف را بزنیم؟ خیر! نمی توانستیم.
خب اگر این قدرت دریایی را نداشتیم قطعا کشتیهای تجاری ما را میدزدیدند و ما باید میرفتیم التماس میکردیم که کشتی ما را بدهند، نه تنها التماس بلکه باید باج هم میدادیم و برای هر کشتی که بردند باید چندین میلیار تومان پول بدهید و یک سال هم التماس کنید تا کشتی را بگیرید، حالا با صدماتی که به آن وارد میشود اما وقتی ما میگوییم در خلیج عدن کشتیهایمان را حفظ میکنیم یعنی اقتدار و قدرت داریم و همه هم میدانند.
فرض بفرمایید در ارتباط با بحث اینکه مثلا ما در عرصه آبهای آزاد در شمال اقیانوس هند حضور داریم، در تنگه هرمز و در آبهای بین المللی حضور داریم، خب! این را هر کسی میداند که این حضور یک پشتوانه قوی دارد و وقتی ادعا میکنیم که ما امنیت آبهای خودمان و آنجایی که مربوط به ما میشود و حتی امنیت خلیج عدن را حفظ میکنیم مطمئناً هر کسی باید رویکردش را نسبت به ما عوض کند. ما وقتی اقتدار دریایی داریم میتوانیم از مناطق مربوط به خودمان در دریاها تا آنجایی که منافعمان هست حضور پیداکنیم و از منافعمان صیانت و حراست کنیم، نگاه نسبت به ما عوض شود.
- جدا از اینکه شما یک چهره رسانهای در بین اصحاب رسانه هستید، یک چهره ولایی فوقالعاده هم محسوب میشوید و هیچگاه نشده است که شما صحبت و یا سخنرانی داشته باشید و تعبیری از حضرت آقا نداشته باشید. دیدارهای مختلفی به مناسبتهای مختلفی هم با حضرت آقا داشتهاید. آیا تاکنون پیش آمده که بر حسب ضرورت حضرت آقا شما را بخواهند یا یک نکتهای را تاکید کنند که تا به حال رسانهای نشده است یا اینکه به یک موردی اشاره کنند که مثلا نیروی دریایی در این بخش قویتر عمل کند و در این بخش ضعیفتر بوده و باید یا بیشتر تلاش کند تاکنون چنین بحث و موردی شده که حضرت آقا یک مطالبه ویژهای داشته باشند از نیروی دریایی؟
سیاری: قطعا اینطور است، ولی تمام تدابیر نظامی فرماندهی معظم کل قوا را نمیشود رسانهای کرد، چون بالاخره اگر بعضی مسائل نظامی رسانهای شود به چشم و گوش دشمن ما هم میرسد و باعث سوء استفاده و زیان میشود، به همین دلیل برخی از مسائل نظامی را ما مطرح و فاش نمیکنیم.
البته که ایشان با نگاه خاص و ویژه و عمیقی و اشرافی که نسبت به بحث به ویژه دریا و اقتدار دریایی دارند تاکیدات خاصی دارند و تذکرات خاصی میدهند پیگیریهایی که شما باور نمیکنید که چقدر پیگیری میکنند برای اینکه کشور ما بتواند از این نعمتی که خدا در دریا به ما داده استفاده بکنیم و تا به حال هم همینطور که خودشان میفرمایند غفلت کردهایم و این یک واقعیتی است.
ما افتخارمان این است که سرباز این ملت و ولایت باشیم در دنیای سربازی بیشترین افتخار همین است چون سربازی به معنای واقعی برای ملت و کشور و ولایت بودن است و حضرت علی (ع) هم می فرمایند سربازان دژهای ملت و کشورند و معمولا خود حضرت آقا میفرمایند که اگر کسی دنبال مال و ثروت و امکانات باشد نظامی نمیشود کسی باید دراین خطه بیاید قرار بگیرد که اولویتهایش اولویتهای دیگری باشد.
سرباز باید اولویتش حفظ کشورش باشد، حفظ ارزشهایش باشد، حفظ ناموس باشد، اقتدار کشور باشد. این یک عشق و علاقه خاصی میطلبد وگرنه اگر قرار است که فرض بفرمایید آدم به دنبال ثروت و مال اندوزی و امکانات و رفاه و اینها باشد جایش در نیروهای مسلح نیست، واقعا نیست.
- بحث دیگری که قبلا گفته اید درباره ساخت ناوشکن ها بوده است گفتید که به کمک دولت نیاز دارید برای اینکه بتوانیم ناوشکنهای سنگین را بسازیم و این دستاوردها و پیشرفتهاییکه دارید مستمر باشد به حمایت دولت نیاز دارد. چقدر تعامل داشتید با دولت؟ آیا اتفاقی افتاده است؟ جلساتی داشتید؟ یا اینکه کمکی از سوی دولت انجام شده یا نه؟
سیاری: ببینید بالاخره نیروهای مسلح مثل بقیه ارگانهای کشور باید از طریق دولت پشتیبانی شود و هر چه قدر که دولت بیشتر پشتیبانی کند رشد بیشتری بوجود میآید طبیعی است همه سازمان ها همین طور است حالا نیروهای مسلح باشد یا وزارتخانهها و هر سازمان دیگری فرقی نمیکند، کارها و زیر ساختها مربوط به دولت جمهوری اسلامی ایران است و با پشتیبانی دولت ما میتوانیم کارهای بیشتری را انجام دهیم.
اما یک بحث ویژهای که مطرح شده است شاید بحث توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی بوده است که این تدبیر فرمانده معظم کل قوا است که مهمترین ساحل کشور ما سواحل مکران است، یعنی از بندر عباس تا چابهار و پسابندر که از ویژگی خاص ارتباط مستقیم با اقیانوس برخوردار است، بر خلاف کشورهای دنیا که مهمترین شهرهایشان در بهترین سواحل&zwnj
