به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس، كارگاه آسیب شناسی داستان انقلاب در قالب نهمین جشنواره داستان انقلاب صبح امروز (یكشنبه ۲۰ فروردین ماه) در تالار امیرحسین فردی حوزه هنری برگزار شد.
فتاحی: توجه به دوران قبل و بعد از انقلاب مغفول مانده است
«حسین فتاحی» در ابتدای این كارگاه داستان نویس ایرانی درباره ویژگی های یك داستان انقلابی بیان كرد: وقتی صحبت از داستان انقلاب به میان می آید، باید با داستانی رو به رو باشیم كه همه عناصر انقلاب را بتوان در آن پیدا كرد. متاسفانه ما در این حوزه بیشتر به حوادث بین ۱۷ شهریور سال ۴۲ تا پیروزی انقلاب سال ۵۷ حركت كرده ایم. در حالی كه شكل گیری انقلاب از دوران مصدق و ملی شدن نفت آغاز شده و تا همین امروز هم ادامه دارد.
وی با تقسیم بندی دوران انقلاب و داستان نویسی درباره این رویداد به دوران مبارزه، پیروزی و استمرار پیروزی افزود: به نظر می رسد اهمیت دوران بعد از پیروزی و تاكید بر آن در داستان نویسی بیشتر از دوره های قبلی است و آنچه در داستان انقلاب مغفول مانده است، توجه به دوران قبل و بعد از پیروزی انقلاب است. در حالی كه در رمان های بزرگ جنگی دنیا مثل «جنگ و صلح» تولستوی از دوران آرامش و قبل از جنگ در مسكو قصه گویی آغاز شده و حتی به ۲۰ سال بعد ازجنگ می رسد.
فتاحی با مطلوب دانستن داستان های انقلابی مربوط به شهرها و استان های دیگر به سبب ایجاد تنوع ادامه داد: امسال در جشنواره سه اثر مربوط به شهرهای اهواز، یزد و شیراز بود كه همین منجر به ایجاد تنوع می شد. برخلاف دوره های گذشته جشنواره كه عمده آثار مربوط به تهران و ماجرای شكنجه گاه ها و زندان ها بود. در داستان انقلاب به تعداد آدم ها و حاضران در جنگ، قصه برای روایت كردن وجود دارد.
وی با اشاره به برخی رویدادهای مورد نظر برای داستان پردازی با محوریت انقلاب خاطر نشان كرد: دوران زندگی های مخفی، آگاهی بخشی درباره انقلاب، مسائل مربوط به خانواده، دانشگاه ها، سربازخانه ها، ساواك و درگیری های شخصی همگی می تواند سوژه های مورد توجه در داستان انقلاب باشد كه به ندرت به سراغ آن ها رفته ایم.
ایبد: نویسنده باید جهان بینی خود را داستان نویسی حفظ كند
«طاهر ایبد» داستان نویس انقلاب نیز در ادامه با اشاره به نگاه خاكستری داشتن در داستان پردازی انقلاب توضیح داد: نویسنده علیرغم این كه از كلیت انقلاب در داستان نویسی می تواند دفاع كند، باید نگاه شخصی خود را داشته باشد. او می تواند در بخش هایی منتقد هم باشد و جهان بینی خود را حفظ كند.
وی افزود: اساسا انقلاب برای شكل گیری نیازمند بستری اجتماعی است كه حتی می توان درباره انقلاب اسلامی ایران ریشه های آن را به دوران مشروطه نسبت داد. بنابراین توجه به این واقعیت نگاه نویسنده را از سیاستمدار متفاوت می كند.
این نویسنده با اشاره به یك خاطره از سفر به مناطق جنگی در سال های بعد از دفاع مقدس گفت: این شخصیت های داستان هستند كه تعیین می كند چقدر می توان سیاه و سفید به ماجرا نگریست. یادم است در فاصله كوتاهی بعد از جنگ به همراه برخی نویسندگان به آبادان سفر كردیم. یكی از فرماندهان جنگی آن منطقه به این كه تصویر ارائه شده در داستان ها از جنگ اصلا مطابق واقعیت نیست، انتقاد می كرد. در واقع می گفت نگاه مطلقی به ماجرا وجود دارد.
پرویز: جای خالی داستان هایی درباره چرایی انقلاب احساس می شود
«محسن پرویز» نویسنده پیشكسوت داستان انقلاب نیز در این كارگاه گفت: درباره داستان انقلاب و تعریف آن بارها صحبت شده اما نتیجه هیچ وقت راهگشا نبوده است. تعریف زمانی از داستان انقلاب كار درستی نیست، بلكه باید به نوشتن داستان های سالم و تاثیرگذار در این باره توجه كنیم.
وی با اشاره به خلا داستان هایی درباره چرایی وقوع و شكل گیری انقلاب خاطر نشان كرد: جای خالی داستان هایی درباره چرایی شكل گیری انقلاب در ادبیات انقلاب احساس می شود. این اتفاق می تواند در داستان های بلند و رمان پردازش شود و ابعاد ماجرا را تشریح كند. چراكه در حال حاضر از زمان پیروزی انقلاب فاصله زیادی گرفته ایم و نیاز است تا برای نسل های جدید ماجرا تشریح شود.
معاون سابق امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد در ادامه تشریح كرد: خوشبختانه داستان انقلاب در حوزه های فنی نظیر سایر بخش های ادبیات داستانی قوی عمل كرده است. شاید زمانی شرح جزئیات و زاویه دیدها در داستان نویسی مغشوش بود. اما اكنون نویسندگان آشنایی خوبی با اصول كلی داستان نویسی دارند و آن را در آثار خود رعایت می كنند.
آرمین: نویسنده انقلاب نباید تاریخ اجتماعی را حذف كند
«منیژه آرمین» دیگر مدرس كارگاه آسیب شناسی داستان انقلاب نیز در این جلسه با اشاره به تعریفی از داستان انقلاب بیان كرد: داستان انقلاب عبارت است از شروع مبارزه انسان و این نگاهی ریشه ای به موضوع انقلاب است. ما در مقام یك نویسنده نمی توانیم و نباید هیچ واقعه ای از انقلاب را حذف كنیم.
وی با بیان این كه جهان برای یك نویسنده هم كوچك است هم بزرگ، ادامه داد: دنیا از این نظر برای نویسنده كوچك شده است كه می تواند اطلاعات مورد نظر خود را به راحتی به دست بیاورد و بزرگ از این نظر كه با سوژه های زیادی رو به روست. به نظر من ریشه های داستان نویسی درباره انقلاب حتی به دوران پیش از اسلام نیز بر می گردد. زمانی كه فردوسی درباره مظلومیت سیاوش می نوشت و بعد از اسلام نیز این گونه از ادبیات داستانی با وقایع دیگری گره خورد و ظهور یافت.
این نویسنده همچنین افزود: داستان انقلاب مانند شهری است كه با ورود به آن باید ناشناخته هایش را كشف كرد و نویسنده را محدود نمی كند. یك نویسنده داستان انقلاب نباید تاریخ اجتماعی را در روایت خود حذف كند. اگرچه داستان تاریخ نگاری نیست، اما نباید واقع گرا نباشد. هویت و سیالیت روح انسان مانع از این حذف می شود. چند بعدی بودن داستان نگاه سیاه و سفید را از آن می گیرد و نویسنده را هدایت می كند كه چه چیزی را بنویسد كه به نتیجه دلخواه خود برسد و در نهایت اصل تعادل در داستان نویسی مهم است. در واقع نویسنده متبحر كسی است كه نه تاریخ، نه انسان و نه داستان اجتماعی را حذف كند.
هفته هنر انقلاب به مناسبت فرارسیدن سالروز شهادت سید مرتضی آوینی تا ۲۵ فروردین ماه در حوزه هنری ادامه دارد.
انتهای پیام/ 121
