این کتاب که به همت حجتالاسلام «محمد جواد حاج علیاکبری» گردآوری و تدوین شده است، پیش از این از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شد و با تغییر ناشر از سوی انتشارات انقلاب اسلامی وابسته به مؤسسه انقلاب اسلامی راهی کتابفروشیها شد. این کتاب که تاکنون بیست و سه بار تجدید چاپ شده، از یازده فصل تشکیل شده است. چهار فصل با عنوان «کلام» و هفت فصل با عنوان «رهنمود». چهار فصل اول این کتاب عبارتند از: کلام اول؛ ازدواج؛ ناموس طبیعت، دستور شریعت، کلام دوم؛ کانون گرم خانواده، کلام سوم؛ غروب عشق و قحطی عاطفه در غرب و کلام چهارم؛ حقوق متقابل زن و شوهر. این چهار فصل بیشتر به مباحث معرفتی میپردازند و فلسفه ازدواج و رفتارهای زوجین را تبیین میکند.
هفت فصل بعدی کتاب هم توصیهها و رهنمودهای رهبر انقلاب است به زوجهای جوان و خانوادههای آنها در باب چگونگی مراسم ازدواج، تقسیم کار در خانواده، حذف تشریفات زائد و همینطور آغاز زندگی مشترک و تداوم آن. عناوین این هفت فصل که بیشتر شامل توصیههای عملی رهبر انقلاب است عبارتند از: رهنمود اول؛ همسفر تا بهشت، رهنمود دوم؛ بالاتر از واقعیت، رهنمود سوم؛ هنر تقسیم کار، رهنمود چهارم؛ سازش و سازگاری، رهنمود پنجم؛ زندگی شیرین، رهنمود ششم؛ هشدارها و یادآوریها و رهنمود هفتم؛ آسانگیری.
در ابتدای این کتاب دستخط رهبر انقلاب در تبریک و توصیههایی به عروسها و دامادها آمده است.
در ادامه بخشهایی از بیانات رهبر معظم انقلاب دربارۀ خانواده و جامعۀ سالم در کتاب «مطلع عشق» منتشر میشود:
کلمه طیبه یا نهاد پاک
خانواده، کلمهای طیبه است. کلمه طیبه هم خاصیتش این است که وقتی یک جایی به وجود آمد، مرتب از خود برکت و نیکی میتراود و به پیرامون خودش نفوذ میدهد. کلمه طیبه همان چیزهایی است که خدای متعال آن را با همان اساس صحیح به بشر اهدا کرده. اینها همه کلمه طیبه است؛ چه معنویات و چه مادیات.(27)
سلول اصلی پیکره اجتماع
همچنان که بدن انسان از سلولها تشکیل شده که نابودی و فساد و بیماری سلولها به طور قهری و طبیعی، معنایش بیماری بدن است و اگر توسعه پیدا کند به جاهای خطرناکی برای کل بدن انسان منتهی میشود، همینطور جامعه هم از سلولهایی تشکیل شدهکه این سلولها خانوادهاند. هر خانوادهای یکی از سلولهای پیکره اجتماع و بدنه اجتماع است. وقتی اینها سالم بودند و رفتار درست داشتند، بدنه جامعه، یعنی آن پیکره جامعه سالم خواهد بود.(28)
خانواده سالم، جامعه سالم
اگر در جامعهای خانواده مستحکم شد و زن و شوهر حقوق یکدیگر را رعایت کردند، با یکدیگر اخلاق خوش داشته و سازگاری کردند، با همکاری هم مشکلات را برطرف و فرزندان را تربیت کردند، جامعهای که این طور خانوادهها را داشته باشد، به صلاح خواهد رسید و نجات پیدا خواهد کرد و اگر مصلحی در جامعه باشد میتواند این طور جوامع را اصلاح کند. اگر خانوادهای نبود، بزرگترین مصلحان هم بیایند نمیتوانند جامعه را اصلاح کنند.(29)
این پیوند ازدواج و زناشویی، یکی از نعمات بزرگ الهی و یکی از اسرار آفرینش است و یکی از موجبات بقا و ماندگاری و صحت و صلاح جوامع است.(31)
تشکیل خانواده اگر به شکل سالمی صورت بگیرد و اخلاق حاکم بر زوجین، صحیح و منطقی و منطبق با اصول شرع، با آنچه که از خداوند معین فرموده باشد، این پایه اصلاح جامعه و سعادت همه افراد جامعه است.(32)
تشکیل بنای خانواده، یک نیاز اجتماعی است، اگر چنانچه در یک جامعهای، خانوادهها درست بودند، سالم بودند، استحکام داشتند، تزلزل نداشتند، حدود و ثغور خانواده محفوظ بود، این جامعه میتواند به خوبی اصلاح بشود، افراد آن جامعه میتوانند رشد فکری پیدا کنند و از لحاظ روحی کاملاً سالم باشند، همچنین میتوانند انسانهایی بدون عقده باشند.(33)
جامعه بیخانواده، خاستگاه مشکلات روانی
جامعه بیخانواده جامعه آشفتهای و نامطمئنی است، جامعهای است که در آن مواریث فرهنگی و فکری و عقاید نسلها به یکدیگر آسان منتقل نمیشود و تربیت انسان به راحتی و روانی صورت نمیگیرد. اگر جامعهای خانواده نداشته باشد یا خانواده در آن متزلزل باشد، انسان در بهترین پرورشگاههای خود پرورش پیدا نخواهد کرد.(34)
خانواده که نبود، نوجوان نیست، کودک نیست، انسان نیست، مرد و زن صالح نیست، اخلاق نیست، انتقال تجربیات مثبت و خوب و با ارزش نسل گذشته به نسل بعد نیست.(35) خانواده که نبود، مرکز تولید ایمان و دینباوری دیگر نیست.(36)
جوامعی که در آن خانواه سست و بیبنیاد است یا خانوادهای اصلاً تشکیل نمیشود یا کم تشکیل میشود، یا اگر تشکیل شد متزلزل است و در معرض نابودی و فناست، در این جوامع مشکلات روانی و عصبی بسیار بیشتر از آن جوامعی است که در آنها خانوادههایی مستقر هستند و زن و مردم به یک نقطه و کانونی متصلند.(37)
نسلهای بیحفاظ
خانواده بنیاد بسیار مهم و حائز اهمیتی است. فایده خانواده در تربیت نسل بشر و ایجاد انسانهای سالم از لحاظ معنوی و فکری و روانی یک فایده منحصر به فردی است. هیچ چیز جای خانواده را نمیگیرد. (38)
27- خطبه عقد 79/12/15
28- خطبه عقد 81/3/8
29- خطبه عقد 72/6/14
30- خطبه عقد 76/9/2
31- خطبه عقد 79/12/23
32- خطبه عقد 81/3/8
33- خطبه عقد 74/5/11
34- خطبه عقد 77/10/29
35- خطبه عقد 79/3/30
36- خطبه عقد 72/11/12
37- خطبه عقد 79/12/21
38- خطبه عقد 81/10/4