نشانه‌های بصیرت و آمادگی در ارتش

به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس، ارتش مقتدر جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع‌ مقدس و جنگ تحمیلی ۴۸ هزار شهید را تقدیم دفاع از امنیت و حیثت ملت ایران کرده است. به مناسبت ۲۹ فروردین که «روز ارتش» نام گرفته است، به گوشه‌ای از نشانه‌های آمادگی یگان‌های ارتش اشاره خواهد شد.

ارتش مقتدر جمهوری اسلامی ایران در هریک از بازه‌های تاریخ معاصر کشورمان نیرویی توانمند، تصمیم‌ساز و سرنوشت آفرین بوده است. قهرمانان ارتشی در دوران شکوهمند مبارزات انقلابی ملت ایران اگرچه تحت مدیریت و فرماندهی سیستم پادشاهی بودند اما در میان آنها شخصیت‌های مذهبی و مبارزاتی متعددی حضور داشتند که با آغاز مخالفت‌های مردم به دلیل انحرافی که سیستم پادشاهی از نظام اسلامی و شرع داشت دوشادوش امت و در قالب هسته‌های سیاسی مذهبی به مخالفت با رژیم شاهنشاهی پرداخت.

نشانه‌های آمادگی ارتش برای دفاع از انقلاب

مرحوم سرلشکر محمد سلیمی از جمله فرماندهان ارتش بود که همواره از میهن و دین دفاع می‌کرد. او پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، یعنی سال 1345 ستوان‌یکم بود و در خیابان «زند» شیراز سخنرانی‌های تند و آتشین انجام می‌داد و همواره با شجاعت حرفش را می‌زد. یکی از کارهایی که بسیار مهم بود تشکیل و نقش هسته‌های مقاومت در ارتش بود که در انقلاب اسلامی نقش بسیار مهمی بر عهده این هسته‌ها بود؛ چرا که کاری کرد تا بدنه ارتش آگاهانه به دفاع از نهضت امام خمینی همراه با انقلابیون بپردازد. همین موضوع سبب شد که انقلاب زودتر به پیروزی برسد.

بی‌شک اگر ارتش قبل از پیروزی انقلاب عدم همکاری خود را با کودتاگران ثابت نمی‌کرد قطعا آن‌ها کار پلید خودشان برای براندازی و انحراف خط انقلاب را انجام می‌دادند اما افرادی مانند سلیمی و شهید علی صیاد شیرازی ثابت کردند که بدنه ارتش خیانت‌گر نیست و از آن‌ها حمایت نخواهد کرد.

تنها حدود ۱۹ ماه از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته بود که ارتش بعث عراق با رهبری صدام مرزهای ما را مورد هجوم نابرابر قرار داد. در این شرایط ارتش اگرچه بنا به دلایلی توانمندی پیشین خود را نداشت اما فرماندهان و رزمندگان ارتشی جانانه توانستند در مقابل ماشین جنگی صدام ایستادگی کنند.

 

یکی از نکاتی که در ارتباط با جنگ گاهی مطرح می‌شود آن است که گفته می‌شود: «ارتش ایران در آغاز جنگ غافلگیر شد.» در پاسخ باید گفت: غافلگیری زمان صورت می‌گیرد که از حمله و یا تدارک حمله نیروهای مقابل اطلاعاتی در دست نباشد در صورتی که مجموع اقدامات و جابجایی‌های نیروهای عراق از ماه‌ها قبل از تهاجم به وضوح از تصمیم آتی آنها مبنی بر عملیات وسیع حکایت داشت و این جابجایی‌ها از طریق لشکر ۹۲ زرهی اهواز و ژاندارمری به سلسله مراتب فرماندهی و مسئولان گزارش می‌شد. نیروی زمینی هم می‌دانست که جنگ شروع خواهد شد و به همین علت به سلسله مراتب خود گزارش کرده بود.

همچنین گزارشات روزانه تکاوران که یک گروهان از آن‌ها قبل از شروع جنگ به خرمشهر اعزام شده بود، به فرمانداری و منطقه سوم دریایی نیز همه حاکی از وجود یک جنگ ناخواسته بود. به همین علت فرماندهان نیروی دریایی تصمیم به تهیه طرح‌های عملیاتی گرفتند و حتی در اوایل سال ۱۳۵۹ یک مانور انجام دادند. حتی فرمانده پایگاه هشتم نیروی دریایی در اوایل شهریورماه یگان‌های آماده به رزم خود را از اروندرود، اسکله‌های آبادان و خرمشهر به دریا فرستاد و در موقعیت جنگی و رزم قرار داد و در دهه سوم شهریور،جانشین نیروی دریایی از تهران به بوشهر آمد و قرارگاه مقدم نیروی دریایی را در بوشهر تشکیل داد.

اجرای  چنین طرح‌هایی بیانگر آن است که ارتش نه تنها در آغاز جنگ غافلگیر نشد بلکه با رصد تحرکات منطقه، شناخت تهدید و دشمن، طرح و برنامه عملیاتی نیز داشته است. به گونه‌ای که تنها چند ساعت پس از آغاز رسمی جنگ تحمیلی و بمباران فرودگاه‌های کشورمان در روز ۳۱ شهریور ماه ۱۳۵۹ عملیات انجام داد.

نشانه‌های آمادگی ارتش در هوا

سرلشکر خلبان خالد حیدری و سرلشکر خلبان محمد صالحی از شهدای پایگاه سوم شکاری شهید نوژه همدان در ساعت ۵ بعد از ظهر سی و یکم شهریور ماه سال ۱۳۵۹ در قالب گروه پروازی «آلفارد» از این پایگاه به پرواز درآمده و در عملیاتی پیروزمندانه و غرور آفرین پایگاه هوایی «کوت» عراق را بمباران کردند و در روز اول جنگ تحمیلی، دشمن بعثی را در بهت و حیرت فرو بردند. در این عملیات پروازی هواپیمای «فانتوم» حامل خلبان حیدری و خلبان محمد صالحی مورد هدف قرار گرفت و منجر به شهادت آنها شد.

البته این تنها عملیات هوایی تیزپروازان کشورمان در روزهای نخست جنگ تحمیلی نبود چراکه عملیات «کمان ۹۹» در دومین روز از حمله وحشیانه رژیم بعث به کشور موجب تغییر استرانژی جنگی عراق  شد. این عملیات رویای پیاده‌روی یک هفته‌ای صدام در ایران و سخنرانی‌اش در تهران را نابود کرد و موجب شد صدام و همپیمانانش واقع بینانه‌تر و بر اساس منطق به جنگ با رزمندگان ایران بپردازند.

 

در عملیات مهمی چون کمان ۹۹ بیش از ۲۰۰ هواپیما با بهره‌مندی از دانش خلبانان و کارکنان فنی نیروی هوایی ارتش ایفای نقش کردند. عملیات کمان ۹۹ با نام «عملیات ۱۴۰ فرورندی» نیز شناخته شده است، در این عملیات بزرگ که در یکم مهرماه ۵۹ یعنی در دومین روز از شروع جنگ تحمیلی صورت گرفت ۱۴۰ فروند هواپیمای جنگنده ایران به مواضع عراق در عمق خاک این کشور متجاوز حمله کردند و خسارات زیادی را به ماشین جنگی دولت بعثی عراق وارد کردند.

نشان‌های آمادگی ارتش در زمین

همچنین دفاع لشکر ۹۲ باعث شد تا در روز ششم مهرماه سال ۵۹ ، قطعنامه ۴۷۹ مبنی بر برقراری «آتش بس» توسط سازمان ملل صادر شود. در واقع این قطعنامه به سود عراق بود چرا که نتوانسته بودند به اهداف از پیش تعیین شده خود دست یابند. بعد از روز ششم، عراق غیر از اشغال خرمشهر بعد از ۳۴ روز و عبور از کارون یک متر هم به خاک ایران پیشروی نکرد. این مقاومت‌ها از طرف یک لشکر در مقابل ۴ لشکر عراق انجام شد.

نقش لشکر ۹۲ زرهی خوزستان با یگان‌هایی مانند گردان۲۸۳، گردان ۱۳۸ و گردان ۱۴۴ پیاده و تیپ ۳۷ زرهی شیراز و «لشکر ۱ پیاده» که در ماه‌های اول وارد خوزستان شدند بسیار مهم بود. ارتش تا ۱۵ روز قبل از جنگ‌ قصد داشت تا دو لشکر را در هم ادغام و از آمار نیروی زمینی حذف کند اما این لشکر روز نهم مهرماه سال ۱۳۵۹ در کنار دیگر یگان‌ها وارد عمل شد.

نشانه‌های آمادگی ارتش در آب

عملیات «مروارید» تنها ۶۷ روز پس از آغاز رسمی جنگ در آب‌های خلیج فارس انجام شد. این عملیات پنج نتیجه مهم داشت که هر کدامش یک کتاب است. انهدام نیروی دریایی ارتش عراق در شصت‌وهفتمین روز جنگ تحمیلی، از کار انداختن اسکله‌های «البکر» و «الامیه» و قطع صادرات نفت این کشور، محاصره دریایی عراق، اثبات سیادت جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و نشان دادن توانمندی نیروی دریایی کشور به سایر کشورها پنج نتیجه مهم عملیات مروارید بودند. این فعالیت‌ها باعث شد که ما در دوران دفاع مقدس هیچگاه به اقتصادمان صدمه وارد نشود.

همچنین ۱۵۰ علملیات اسکورت، انجام عملیات اشکان و جنگ نفت‌کش‌ها بخشی از فعالیت‌هایی بودند که نیروی دریایی ارتش آنها را انجام داد. با این وجود عملیات مروارید و سایر عملیات‌های‌ مشابه در تاریخ جنگ‌های معاصر نمونه نداشته و ندارد، این در حالی است که نیروی دریایی ارتش در زمان بعد از انقلاب، در فضای بازسازی خود به سر می‌برد.

پس از ناکامی نیروی‌های دشمن بعثی در روز دهم آذرماه ۱۳۵۹، صدام در جلسه‌ای با حضور فرماندهان جنگی در دفتر کارش به مسئولان حمله کننده‌اش در بخش شمال خلیج فارس گفته بود که شنیدن خبر واقعه هفتم آذر و عملیات مروارید و کسب پیروزی قاطع ایرانی‌ها در این عملیات، بدترین خبر در طول زندگی وی بوده است.

نشانه‌های آمادگی پدافندهوایی در مقابله با منافقین

امیرسرتیپ «علی غلامی» از پیشکسوتان عرصه پدافند هوایی ایران به شمار می‌آید که از نخستین روزهای جنگ تحمیلی تا پایان آن در جبهه حضور داشته است و هم اکنون نیز از مشاوران نظامی مقام معظم رهبری است. او روایت می‌کند: «آنقدر فعالیت‌های ما برای احداث و عملیاتی کردن سیستم «هاگ» در عملیات «مرصاد» مخفیانه بود که عراقی‌ها و منافقان نتوانستند بفهمند ما چه کاری انجام داده‌ایم. صبح روز بعد از این ماجرا ما به سایت‌هایمان اعلام آماده باش دادیم. دشت ایلام پس از چند دقیقه از گذشت این آماده‌باش پر از هواپیماهای عراقی شد که در دسته‌های پروازی 15 تا 20 تایی بر سر منافقین پرواز می‌کردند تا آن‌ها را پوشش هوایی دهند.

با آغاز پرواز این دسته‌ها، سایت‌های ما شروع به انهدام هواپیماها کردند و تا ساعت 10 توانستیم حدود 16 هواپیمای دشمن را منهدم کنیم. دشمن که احساس می‌کرد توان مقابله ما بیشتر از آن‌ها است پوشش هوایی از منافقان را قطع کرد و هواپیماهای «f4» پایگاه شکاری همدان، «f5» پایگاه دزفول و هلی‌کوپترهای هوانیروز با آزادی کامل آنچه را که باید، بر سر منافقان و خیانت‌کاران به وطن، آوردند. این در حالی بود که منافقان توانسته بودند پایین تپه‌ای که ما در آنجا موضع گرفته بودیم را محاصره کنند اما نمی‌دانستند که ما بالا هستیم. به دلیل همین حلقه محاصره مهمات به ما نمی‌رسید و اگر دشمن ادامه می‌داد قطعا عملیات مرصاد جور دیگری رقم می‌خورد.»

منافقین در طرح حمله خود یک برنامه زمانبندی شده ۳۳ ساعته را برای رسیدن به تهران طرح‌ریزی کرده بودند و قصد داشتند طی پنج مرحله خود را به تهران برسانند. این پنج مرحله عبارت بودند از «سرپل ذهاب- اسلام آباد»،«اسلام آباد- باختران»، «باختران- همدان»، «همدان- قزوین»، «قزوین- تهران». در این عملیات مسعود رجوی فرمانده و همسرش[مریم  رجوی] معاون او بود. آنها یک مسئول ستاد ارتش و یک مسئول قرارگاه داشتند و بعضی از اعضای کادر مرکزی در شورای این ستاد و بقیه آنها در تیپ و لشکرها به کار گرفته شده بودند. حدود ۲۵ تیپ در قالب ۷ لشکر زیر نظر قرارگاه مرکزی کار می‌کردند. در هر تیپ حدود 200 نفره، 50 دختر وجود داشت و بقیه پسر بودند. هر لشکر تا تهران مأموریت خاصی را در مراحل مختلف عملیات به عهده داشت و برای هر محور به تناسب اهمیت مأموریت دو یا چند تیپ در نظر گرفته شده بود.

با تدبیر و فرماندهی قاطع و مدبرانه شهید سپهبد علی صیاد شیرازی، بالگردهای هوانیروز و نیروی هوائی ارتش جمهوری اسلامی ایران ستون چندین کیلومتری خودروئی منافقین را در جاده اسلام آباد به طرف کرمانشاه در تنگه چهارزبر(مرصاد) مورد هجوم قرار داده و تقریباً نابود ساختند و یگان‌های زمینی متشکل از نیروهای بسیج، سپاه و ارتش از طرف ایلام و کرمانشاه به منافقین هجوم آورده و آنان را محاصره کرده و هزاران نفر را کشته و زخمی کردند و تعداد قابل توجهی را به اسارت درآوردند. بدین ترتیب آخرین عملیات گسترده نظامی در 8 سال دفاع مقدس با پیروزی کامل رزمندگان ایرانی پایان یافت.

اکنون با گذشت حدود سه دهه از پایان جنگ، ارتش مقتدر جمهوری اسلامی ایران در سطح بالایی از آمادگی برای دفاع از مرزهای کشور قرار دارد.

 

منبع: ایسنا