خبرگزاری دفاع مقدس: گسترش عملیات هاى تروریستى داعش در عراق، به آغاز دوران بیدارى اسلامى در خاورمیانه بازمى گردد تا در یک مأموریت از سوى آل سعود و آمریکا، این گروهک تروریستى عرصه را بر دولت شیعى نورى المالکى در عراق تنگ کند. لذا گسترش عملیات هاى تروریستى به اماکن محل تجمع شیعیان مانند زیارتگاه ها، مساجد، بانک ها، رستوران ها و...، و نیزیورش به زندان هاى ابوغریب و والحوت افزایش یافت و پس از ادغام این گروهک با جبهه النصره سوریه، داعش به یکى از مخرب ترین سازمان هاى تروریستى تبدیل شد.
داعش ها که به دنبال برپایى یک دولت اسلامى بر مبناى خلیفه گرى در بین مرزهاى سوریه و عراق یا شامات بوده و هستند، از اواخر دسامبر 2013 میلادى بر فلوجه عراق مسلط شدند تا با گسترش دامنه تهاجم خود، مقدمه یورش همه جانبه را از موصل فراهم نمایند.(روزنامه کیهان، 5تیر1393)
حمله به موصل در 20خرداد1393 به طور ناگهانى انجام شد و مرکز استان نینواى عراق به تصرف داعش درآمد. سلاح و مهمات کشف شده از عناصر داعش بیانگر این بود که این گروه ظرف چندسال گذشته به شدت از سوى برخى کشورهاى منطقه تجهیز مى شده است.
ترکیه و سیاست یک بام و دو هوا و گرفتارى هاى پیش رو این کشور در آینده
ترکیه پس از اشغال عراق در 2003 میلادى و حوادث جنگ داخلى سوریه در سال 2011، نگاه فرقه اى و مذهبى در خصوص این دو کشور دارد و نمى تواند تغییر معادلات سیاسى را در این کشور به نفع علویان و شیعیان ببیند. عقبه حزب عدالت و توسعه، اخوان المسلمینى است که ریشه در سلفى هاى جهادى دارد، لذا ترک ها به دنبال احیاى عثمانى گرى جدید با تشکیل دولت هاى سنى طرفدار خود مى باشند.
در آغاز جنگ داخلى سوریه در سال 2011 میلادى، ترکیه به یک پایگاه پشتیبانى رزمى براى ارتش آزاد و جبهه النصره شام تبدیل شده بود و مرزهاى مشترک ترکیه و سوریه معبرى براى ورود تروریست هاى تکفیرى و معاندین نظام بشار اسد به داخل کشور بود.
بى شک مهمترین اقدام ترک ها علیه دولت نورى المالکى در طول دو سال اخیر پناه دادن به طارق الهاشمى و عدم استرداد وى به عراق و اعطاى پناهندگى به او بوده تا اقدامات ترکیه متوجه شمال عراق و اقلیم کردستان شود.
ترکیه در راستاى میثاق ملى، شمال عراق و موصل را از آن خود مى داند واین منطقه را عمق راهبری براى ورود به خاورمیانه مى پندارد.
بى شک حرکت داعش از موصل به سمت پایتخت عراق یعنى بغداد و جدایى اقلیم شمال عراق از مرکز با رضایت ترک ها صورت گرفته تا ترکیه بتواند بیشتر بر این مناطق مسلط باشد.(روزنامه جمهورى اسلامى، 21خرداد1393)
ترکیه درطول یک دهه اخیر ارتباط خوبى با شیعیان و دولت نوری المالکى نداشته است. ترکیه به دنبال یک دولت سنى سلفى جهادى اخوانى در عراق است، همان نسخه اى که براى سوریه تجویز کرده بود. لذا یورش داعش به عراق مى تواند نورى المالکى را تحت فشار قرار دهد تا وى راضى شود یک دولت سنى سلفى میانه رو موافق با دولت آنکارا در عراق حکومت را در دست گیرد.
در این میان یک نکته مهم وجود دارد و آن اینکه ترکیه در سیاست هاى اعلامى خود سکوت مى کند، حتى در جریان اشغال کنسولگرى ترکیه و گروگان گیرى اتباع این کشور على رغم اظهارات تند و ظاهرى مقامات ترک، داوود اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، در ادامه مواضع تندى اتخاذ نکرد. حتى تلویحاً اشغال موصل و برخى نقاط دیگر در شمال عراق و اقلیم کردستان را تأیید نمود.(روزنامه جمهورى اسلامى، 21خرداد1393)
لذا حفظ تمامیت ارضى عراق دیگر خط قرمز ترک ها نخواهد بود و ظهور یک دولت مستقل سنى با مرکزیت موصل مى تواند مطلوب آنها باشد اما آنها غافل اند که این خطوط تجزیه کردستان ترکیه را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد و ترک ها دچار همین سناریو در عراق خواهند شد.
عربستان سعودى و کارت داعش در عراق
بى شک مهمترین بازیگر منطقه اى در عراق پس از جمهورى اسلامى ایران، عربستان سعودى است که پس از حوادث 11 سپتامبر 2001 و اشغال عراق در 2003 با رویکرد فرقه اى مذهبى، به دنبال نفوذ در مناطق سنى نشین عراق و جلوگیرى از تسلط شیعیان این کشور بود.
حمایت از تکفیرى هاى سلفى در منطقه خاورمیانه توسط عربستان سعودى، به دوران دهه 1980 و اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ شوروى برمى گردد به طورى که تمایلات سیاسى عربستان سعودى در بهره گیرى از این جریان افراط گراى مذهبى در پاکستان و افغانستان براى توسعه اندیشه تکفیرى ـ وهابى و جلوگیرى از انقلاب شیعى ایران شکل گرفت.
احداث مدارس مذهبى در شمال پاکستان و اعزام مبلغان وهابى جهت آموزش، از اقدامات مهم عربستان سعودى در دهه 1980 براى توسعه اندیشه هاى سلفى ـ تکفیرى در پاکستان و افغانستان بود که بعدها با تشکیل حکومت طالبان در افغانستان، سازمان القاعده نیز توانست به توسعه منطقه اى در خاورمیانه بیندیشد.
درپى حوادث 11 سپتامبر 2001 و اشغال عراق در 2003 میلادى، و قدرت گیرى شیعیان در عراق، عربستان سعودى که اصل مقابله با تشییع را از آغاز انقلاب اسلامى در ایران بنیان نهاده بود، شاخه القاعده در عراق را با کمک سرکردگان این سازمان ایجاد کرد تا با عملیات هاى تروریستى و خشونت بار در عراق که بیشتر به کشته شدن شیعیان این کشور منجر مى شد، دولت شیعى ابراهیم جعفرى و نورى المالکى را در این کشور ناکارآمد و به اختلاف افکنى فرقه اى و مذهبى علیه حکومت مرکزى عراق دامن بزند.
با آغاز جنگ داخلى سوریه در اوایل سال 2011 میلادى، عربستان سعودى مأموریت یافت تا همراه قطر و ترکیه از معاندین نظام بشاراسد و گروه هاى تروریستى تکفیرى موسوم به جبهه النصره شام و دولت اسلامى عراق که هر دو یکدیگر را در جبهه سوریه کمک مى کردند، حمایت نماید تا هزینه این حمایت سقوط بشاراسد در سوریه باشد.
انتخابات قانونى و مردمى در سوریه در ژوئن 2014 و پیروزى مجدد بشار اسد در این کشور، عربستان سعودى را از سقوط اسد از اریکه قدرت سوریه ناامید کرد تا توجه آنان به سوى عراق و پیروزى مجدد نورى المالکى در انتخابات پارلمانى این کشور شود.
نتایج انتخابات و تحکیم دوباره حضور نورى المالکى بر قدرت در عراق براى 5 سال دیگر، سبب شد تا گروه هاى اهل سنت افراطى این کشور به تکاپو بیفتند تا با حمایت سعودى ها زمینه یورش ناگهانى داعش فراهم شود تا جبهه سوریه را در عراق مجدداً تکرار نمایند.
یکى از دلایل این یورش را باید در عدم حل اختلافات نورى المالکى با کردستان و اپوزیسیون سنى ها جستجو کرد که سعودى ها با راه اندازى اختلافات فرقه اى و مذهبى به دنبال سیاست انگلیسى "اختلاف بینداز و حکومت کن" در عراق هستند تا دولت شیعه را در این کشور نزد افکار عمومى منطقه ناکارآمد جلوه نمایند.
یورش داعش به موصل عراق و تصرف مناطق شمالى این کشور، بخشى از سناریوى عربستان سعودى است تا آخرین بار از کارت داعش براى براندازى یک دولت شیعى و طرفدار جمهورى اسلامى ایران استفاده نماید. اما به فرموده مقام معظم رهبرى در دیدار با امیر کویت در 12خرداد1393 "برخى از کشورهاى منطقه اکنون با کمک به گروه هاى تروریستى در سوریه از آنها حمایت مى کنند اما در آینده نه چندان دور، این گروه ها بلاى جان کشورهاى حامى خواهند شد در نهایت مجبور خواهند بود تا با هزینه زیاد آنها را از بین ببرند."(بیانات خرداد 1393)
اخیراً نیز نیروهاى امنیتى عربستان سعودى در مرزهاى خود با عراق به حالت آماده باش قرار گرفته اند چرا که سرکردگان داعش، فتح مکه و بیت المقدس یعنى متحدان امروزى خود، عربستان و رژیم صهیونیستی را در آینده نشانه خواهند رفت. این سیاست نابخردانه سعودى ها که جز از روى تعصب بیجا و افراط گرایى است ضربه ای بزرگ به جهان اسلام خواهد زد.
سوریه و منافع مشترک با دولت نورى المالکى
هسته اولیه داعش در سوریه یعنى النصره شام بسته شد و در ابتدا ایمن الظواهرى در جنگ داخلى سوریه ادغام جبهه النصره و داعش را اعلام کرد اما پس از اختلافات فراوان ابوبکر البغدادى جبهه خود را در عراق انتخاب کرد و از همانجا دولت اسلامى در عراق و شام در آوریل 2013 اعلام موجودیت نمود.
لذا این گروهک تروریستى از همان ابتدا جنگ را علیه دولت بشار اسد در سوریه آغاز و تداوم بخشید تا پایه هاى دولت به اصطلاح اسلامى را از سوریه بنیان نهد و سپس وارد عراق شود.در واقع داعش دشمن راهبردى سوریه و عراق محسوب مى شود که مى تواند منجر به بى ثباتى و ناامنى دو کشور شود.
وجود مرزهاى مشترک که محلى براى تجمع تروریست هاى داعش شده است، شرایط را مى تواند براى دو کشور سخت نماید و سورى ها در این ارتباط با همکارى با عراقى ها مى توانند علیه داعش اقدامات نظامى و امنیتى را صورت دهند. استفاده از فضاى هوایى و زمینى جهت اقدامات نظامى علیه گروهک تروریستى داعش از طرف مرزهاى دو کشور میسر است.
داعش و خطر احتمالی براى مرزهاى غربى و شمال غرب ایران
داعش با اشغال موصل و حرکت به سوى شهرهاى تکریت و الرمادى در استان هاى نینوا و صلاح الدین به فاصله حدود 200 کیلومترى مرزهاى شمال غرب و غرب جمهورى اسلامى ایران خواهد رسید، مانند طالبان دهه 1990 و ناامن شدن مرزهاى شرقى، این سناریو مرزهاى مشترک شمال عراق با جمهورى اسلامى ایران را ناامن خواهد کرد.
گسترش اندیشه هاى وهابیت ـ تکفیرى که مناطق جنوب شرقى ایران را تهدید مى کرد مى تواند از داخل مرزهاى غربى و شمال غربى به یک تهدید جدى تبدیل شود.
داعش به دنبال برهم زدن مرزهاى سیاسى خود در بین کشورهاى سوریه، عراق، ایران و حتى ترکیه است که در ماهیت این نوع تفکر، تجزیه طلبى کشورهاى مذکور را به همراه دارد.(روزنامه عصر ایران، 22خرداد1393)
مهمترین دلیل قدرت گرفتن داعش و القاعده در عراق، ادامه بی ثباتى، ناامنى و جنگ داخلى در سوریه و در نتیجه تضعیف قدرت دولت مرکزى این کشور است.
بخش هاى زیادى از سرزمین هاى غرب عراق و شرق سوریه به لحاظ جغرافیایى و انسانى مناطق یکپارچه اى هستند که انتقال نیروهاى داعش را میان دو کشور آسان مى کند و ادامه این ناامنى ها مى تواند مرزهاى شمال غرب و غرب کشور ما را نیز تهدید نماید.(روزنامه عصر ایران، 22خرداد1393)
در واقع جغرافیاى به هم پیوسته مناطق اشغالى که توسط داعش مورد یورش قرار گرفته ایران را به مانند سوریه و عراق تهدید مى کند و این تهدید فقط در حوزه نظامى و دفاعى نخواهد بود بلکه صدور اندیشه هاى انحرافى تکفیرى وهابى که ضدیت جدى با شیعیان را دارد، دربرخواهد داشت.
آمریکا، سیاست یک بام و دو هوا و گسترش تروریسم در منطقه
سناریوى تشکیل حکومت طالبان در سال 1996 و حوادث 11 سپتامبر 2001 میلادى در حال رقم خوردن است و ایالات متحده آمریکا به عنوان بزرگترین حامى تروریسم، خود سبب بروز این حوادث و بحرانها در خاورمیانه شده است.
میدان دادن به سرویس هاى امنیتى عربستان سعودى و ترکیه در بازگذاشتن دست قطر با دلارهاى خود جهت تجهیز تروریست هاى تکفیرى داعش در جبهه سوریه سبب شد تا این گروهک تروریستى با تجهیز و سازماندهى خود در حال حاضربه یکى از مخوف ترین گروه هاى تروریستى در خاورمیانه به مانند طالبان دهه 1990 تبدیل شود.
پس از یورش ناگهانى تکفیرى هاى داعش به موصل، مقامات آمریکایى نگران پدیده القاعده جدید با عنوان داعش و شعارهاى افراطى و رادیکال آنان هستند که به مانند آنچه که در ISI پاکستان از طالبان و القاعده در دهه 1990 حمایت کرده، سرویس هاى امنیتى عربستان سعودى نیز داعش را تجهیز و تقویت کردند، حرکتى که به مانند قبل با چراغ سبز آمریکا صورت گرفت.(روزنامه جمهورى اسلامى،4تیر1393)
امنیت رژیم صهیونیستى، جلوگیرى از نفوذ قدرت ایران در منطقه و در سطح راهبردى، تخریب وجهه جهان اسلام از عواملى بود که سبب حمایت آمریکا از گروهک تروریستى داعش در سوریه و عراق گردید تا این گروه تروریستى آزادانه بتواند حشیانه ترین اعمال غیرانسانى را در این دو کشور رقم بزند.
آمریکا اشتباه راهبردى خود را ابتدا در سال 2003 مرتکب شد و به عراق حمله کرد و تا زمانى که باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، نیروهاى خود را از عراق بیرون کشید دستاورد آن رشد و تکثیر تروریسم و افراط گرایى مذهبى در عراق بود تا ابومصعب زرقاوى و ابوبکر البغدادى رهبران القاعده عراق به مهره ها و عاملین اجرایى سیاست هاى تروریستى آمریکا در عراق تبدیل شوند.
تقسیم بندى عراق به اقلیم کردستان، مرکز و جنوب که حاکمیت اکراد سنى ها و شیعیان را دربر دارد از قدیم الایام و از زمان استقلال این کشور در سال 1921 تحت قیمومت بریتانیا وجود داشته است اما طرح تجزیه عراق و تقسیم آن به سه اقلیم و ناحیه از زمان پس از دوران جورج بوش پسر و اشغال عراق مطرح بوده است چرا که برخى از کشورهاى منطقه از جمله آمریکا از این تقسیم بندى و تجزیه طلبى نفع خواهند برد.
تسلط بر نفت شمال عراق، تضعیف این کشور مسلمان منطقه و کنترل بیشتر بر بخش هاى مرکزى و جنوب که قدرت کمترى دارند مى تواند ایده آل آمریکایى ها در این طرح باشد، ضمن اینکه رژیم صهیونیستى متحد راهبردى آمریکا در منطقه از طرح جدایى اقلیم کردستان از عراق استقبال مى کند و این طرح را داعش به عنوان عامل اجرایى این سیاست ها، در حال انجام آن است.
بى شک اشغال شمال عراق توسط داعش مى تواند با تشدید درگیرى ها و خشونت ها سبب براندازى مالکى و تضعیف خط مقاومت باشد.
اما در حالت راهبردى، داعش مى تواند در خود عراق به یک خطر امنیتى براى آمریکا تبدیل شود و حامیان دیروز به دشمنان امروز براى داعش به وجود آید. آمریکا تضعیف محور مقاومت و ایران را در منطقه در اولویت قرار داده است تا بدین وسیله مانع از قدرت گیرى ایران در منطقه شود، غافل از این که داعش میراث شوم غرب در آینده خواهد بود.
بدو تردید، تضعیف و تخریب وجهه اسلام، امنیت رژیم صهیونیستى، تجزیه عراق و جدا شدن اقلیم کردستان، دامن زدن به جنگ هاى فرقه اى و مذهبى شیعه و سنى در منطقه پیامدهاى منطقه اى یورش داعش به عراق است.