یادداشت/ سیدرضا قزوینی غرابی
جنگ قدرت امارات و عربستان در جنوب یمن
امارات و عربستان که به اهمیت ژئواستراتژیک مناطق نفت‌خیز جنوبی یمن واقفند حاضر به برتری همدیگر نیستند و امارات نیز در تلاش است نقش مستقل‌تری در منطقه ایفا کند و عملا توان و قدرت خود را جهت جلب توجه واشنگتن به خود معطوف نماید.
به گزارش گروه سایر رسانه های
دفاع پرس، سیدرضا قزوینی غرابی در یادداشتی نوشت:
اوضاع سه روز اخیر در جنوب یمن در سایه تنش چند ماهه میان امارات و عربستان قرار گرفته و به هیچ وجه برای مردم و آینده این کشور نوید بخش نیست. چند روز قبل عبدربه منصور هادی رئیس جمهور مستعفی و فراری یمن با صدور دستوری از محل اقامت خود در عربستان، عیدروس الزبیدی استاندار عدن و هانی بن بریک معاون او را برکنار کرد تا علاوه بر خشم امارات از این اقدام، باعث نارضایتی گسترده جنوبی ها از هادی و عربستان شود.
واقعیت این است که اماراتی ها از مدتها قبل رفتارهای خودسرانه و مستقلی از عربستان سعودی، نه تنها در یمن بلکه در شاخ آفریقا اتخاذ کرده اند و همین موضوع باعث نارضایتی پدرخوانده، یعنی ریاض شده است. برگزاری «نشست جامع حضرموت» بدون موافقت عربستان و صدور بیانیه و دستوراتی مخالف با رویکرد ریاض، به ویژه در موضوع تمایل امارات به تشکیل اقلیم های شش گانه در یمن(فدرالیسم)، درخواست امارات از شرکت های فرانسوی و... برای سرمایه گذاری در نفت حضرموت، حضور امارات در شاخ آفریقا خصوصا در سومالی، جیبوتی و اریتره و کنترل بنادر یمنی عدن و المکلا، امارات را به عصیانگری در چشم سعودی ها بدل کرده است. علاوه بر اینها باید به موضوع مشارکت مستقیم ابوظبی با واشنگتن در عملیات نظامی مستقیم علیه القاعده یمن اشاره کرد در حالی که ریاض در جریان این موضوع توسط امارات قرار نگرفته بود.
همچنان که حملات لفظی امارات و وابستگان به آن به دولت هادی و تک روی های اخیر امارات در جنوب یمن به ویژه عدن، در کنار مخالفت این کشور با هرگونه نزدیکی به حزب اخوانی الاصلاح که مورد حمایت سعودی هاست از جمله تنش های ماه های اخیر دو کشور است که باعث خشم ریاض از ابوظبی و تلاش برای تأدیب این امیرنشین که از قضا بزرگ ترین متحد نظامی عربستان در جنگ با یمن است، شده است.
بنابراین عربستان برای نشان دادن ضرب شست به اماراتی ها اقدام به صدور حکم برکناری دو مقام پرقدرت وابسته به امارات کرد و همین موضوع نیز قابل پیش بینی بود که با واکنش جنوبی ها مواجه خواهد شد. تا اینکه روز جمعه الزبیدی استاندار عدن با عصبانیت از عربستان و هادی، تشکیل شورای انتقالی جنوب را اعلام کرد تا عملا به گسترش انشقاق میان جنوبی ها و افزایش شکاف میان ابوظبی و ریاض کمک کرده باشد.
در این بین شورای همکاری خلیج فارس که منافع خود را در خطر می دید در تناقضی آشکار و بدون توجه به اینکه حمایت آنها از جنگ یمن، خود منجر به بروز اختلافات شده، این اقدام را محکوم کرده و خواستار حفظ تمامیت ارضی یمن شدند. همچنان که انصارالله یمن نیز این حرکت را بازی امارات در پازل آمریکا و کمک به اهداف اشغالگرانه واشنگتن و اجرای طرح های آن دانست. رویداد اخیر نشان می دهد که امارات و عربستان که به اهمیت ژئواستراتژیک مناطق نفت خیز جنوبی مانند عدن و حضرموت واقفند حاضر به برتری همدیگر نیستند و امارات نیز در تلاش است تا با اینکه همیشه در سایه عربستان بوده است نقش مستقل تری در منطقه ایفا کند و عملا توان و قدرت خود را جهت جلب توجه واشنگتن به خود معطوف نماید.
موضوعی که برای سعودی ها به هیچ وجه خوشایند نیست زیرا، ریاض همیشه به دنبال آن بوده است که مناسبات کشورهای حوزه خلیج فارس با واشنگتن از کانال ریاض تعریف شود. هرچند که سکوت رسمی امارات پس از برکناری مقامات وابسته به خود نشان می دهد ابوظبی در حال حاضر از افزایش تنش با ریاض واهمه دارد و از تعمیق کشمکش جنوبی ها و تبدیل آن به جنگی علنی با سعودی اجتناب می کند اما نمی توان پذیرفت که امارات نیز به راحتی عرصه را به همتایان سعودی خود واگذار کند، به خصوص آنکه می داند در نهایت سعودی ها مجبورند به هر شکلی که شده به جنگ خود در یمن پایان دهند و امارات پس از جنگ باید جایگاهی در پروژه های نفتی جنوب یمن برای خود دست و پا کند.
به نظر می رسد سفر قریب الوقوع ترامپ به منطقه که باید آن را به مثابه ترسیم خطوط جدید سیاست های کشورهای عرب منطقه دانست، می تواند تا حدود زیادی به ترسیم یک نقشه واضح تر از رویدادها کمک کند به خصوص آنکه هر یک از این کشورها تلاش می کنند تا عملا ترامپ را تشویق و تطمیع به حمایت از سیاست های خود کنند و دور از انتظار نیست که امارات، با امتیاز دهی به آمریکا، ترامپ را وادار به دادن امتیازهایی به امارات در یمن از طریق فشار بر ریاض نماید.
زیاده خواهی های امارات و عربستان در یمن اکنون منجر به اختلافات گسترده ای در میان ساکنان یمن جنوبی نیز شده است و عملا مردم این منطقه را به دو طیف هوادار مستقل شدن از دولت هادی و ائتلاف نظامی عربی حامی او و هواداران ادامه حمایت از هادی تقسیم کرده است.
ادامه این روند در کنار حضور جدی القاعده و داعش در مناطق جنوبی، احتمال درگیری های قبیله ای میان حامیان و مخالفان شورای جدید و ادامه بمباران یمن توسط ائتلاف به رهبری عربستان و شیوع بیماری های جدیدی مانند وبا و کمبود غذا، عملا نه تنها هرگونه خوش بینی کوتاه مدت را نسبت به آینده این کشور از بین می برد بلکه هرگونه اندیشیدن درباره مذاکرات میان طرف ها و مأموریت نماینده سازمان ملل را نیز باید به فراموشی سپرد.
