گروه دفاعی امنیتی
دفاع پرس، انقلاب اسلامی که در ایران به
پیروزری رسید به دلیل نوع و ماهیت این انقلاب با سایر
انقلاب‌ها که تا پیش از آن
شکل گرفته بود تفاوت داشت که
عمده‌ترین تفاوت
آن هم در رهبری این انقلاب بود؛ رهبری که
ولی فقیه است و
می‌کوشد تا
ارزش‌های اسلامی را در جامعه پیاده و اجرا کند.
حال با توجه به این موضوع که با پیروزی انقلاب اسلامی انواع توطئه‌ها از جمله توطئه جدایی طلب‌ها و جنگ داخلی و جنگ تحمیلی نیز شکل می‌گیرد، ادبیاتی جدید مانند «دفاع مقدس» بر گرفته از ارزش‌های اسلامی در جامعه رایج می‌شود.
در چنین شرایطی است که امام خمینی (ره) به عنوان رهبر و بنیانگذار انقلاب اسلامی با استفاده از آیات و احادیث در دیدار با فرماندهان نظامی در قبل از عملیات والفجر هشت می‌فرمایند: «آن که به همه ما فرمان داده، خداست. فرمانده همه خداست. اوست (که) دفاع را واجب کرده و برای رفع فتنه مقاتله را واجب کرده است، امر کرده و اوست که فرمانده کل قواست»؛ یعنی مردمی که در دفاع و جهاد حضور دارند، تحت فرماندهی خداوند هستند.
این نشان می‌دهد که اندیشه‌های دفاعی امام با استناد به ارزش‌های اسلامی شکل گرفته به نحوی که در مورد جنگ تحمیلی می گویند: «مسئله، مسئله‌ای نیست که ما می‌خواهیم جنگ کنیم؛ ما دفاع مقدس می‌خواهیم بکنیم. یعنی ما می‌خواهیم از آبروی اسلام، از آبروی کشور اسلامی دفاع کنیم. این یک دفاعی است که عقل و اسلام هر دو با آن موافقند.»
در واقع اندیشه‌های دفاعی امام دارای یک چارچوب، نظام و یا کلیت جامع است. محور این اندیشه‌ها همان «حفظ اسلام» و «حفظ نظام جمهوری اسلامی» بر مبنای تبیین و ترسیمی است که امام از نظام بین الملل و نظام جهانی داشتند.
به عبارت دیگر با مرور اندیشه دفاعی امام مشخص می‌شود که امام خمینی(ره) با مبنای اسلامی خود، نگاهی امنیت محور به همه مقوله‌های زندگی انسان در دو بعد دنیوی و اخروی دارد و از درون فرد و یا فرد فرد اعضای جامعه شروع شده و سپس به سطح اجتماع کشیده می‌شود و در مرحله نهایی خویش به امنیت جهانی می‌رسد.
راهبرد کلان امام برای اسلام و نظام جمهوری اسلامی ایران راهبرد دفاع همه جانبه است. استدلال این راهبرد این است که از آنجا که تهدیدها به حوزه‌ای خاص محدود نمی‌شوند، بنابراین دفاع نیز محدود به حوزه خاصی نمی‌شود.
شاید به همین دلیل باشد که ایشان در سال 67 در پیامی برائت از مشرکین دفاع را واجب همگانی قلمداد می‌کنند و می‌فرمایند: «جهاد فی سبیل ا... در رأس تمام احکام است؛ که در صورت قعود از جهاد، منتظر عواقب آن باشید. از ذلت و اسارت و بر باد رفتن ارزش‌های اسلامی و انسانی و نیز از همان چیزها که خوف آن را داشتید؛ از قتل عام صغیر و کبیر و اسارت ازواج و عشیره و بدیهی است که همه این‌ها پیامد ترک جهاد، به خصوص جهاد دفاعی است».
دفاع همه جانبه به عنوان چکیده اندیشه دفاعی امام به معنای دفاع هماهنگ در همه حوزه‌ها، همه راه‌ها و وسایل و با همه امکانات و توان است؛ این راهبرد براساس این دیدگاه چنانچه هر یک
از ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی، اعتقادی و غیره در اسلام به خطر
بیفتد باید دفاع همگانی را در آنها بکار بست البته این موضوع را هم نباید
نادیده گرفت که امام خمینی(ره) همواره بر جنبه‌هایی از قدرت که غیر مادی و بالقوه بوده، تاکید داشتند؛ یعنی قدرتی که برگرفته از قدرت ایمان ملت ایران است.
از سوی دیگر در اندیشه دفاعی ایشان، افزون بر دفاع از نظام جمهوری اسلامی به عنوان نماد اسلام در عصر کنونی، دفاع از مکتب اسلام و سرزمین‌های اسلامی و حتی دفاع از تمامی مستضعفان جهان، نیز به عنوان بخشی از رسالت نظام جمهوری اسلامی معرفی می‌شود.
لذا چنانچه بخواهیم به بخش‌های عمده استراتژی دفاعی اندیشه‌های امام بپردازیم به مواردی هم چون: طولانی کردن جنگ با هدف پشیمان ساختن متجاوز از عمل خود، اضمحلال نیروهای دشمن و نیز به‌کارگیری نیروهای عظیم مردمی در جبهه‌ها در نقش نیروهای رزمی، پشتبانی رزمی و پشتیبانی خدمات رزمی اشاره کرد که البته منابع این استراتژی همواره مردم، روحانیت و نیروهای مسلح هستند.
حال اگر بپذیریم که امام نگرش ویژه‌ای به جهان خارج داشتند و نسبت به نوع زندگی مسلمانان معترض بودند و راه حل را نیز در اسلام جستجو می‌کردند، برای ورود به این راه حل در صحنه عمل، استراتژی دفاع همه جانبه را ترسیم کردند.
به عبارت دیگر
باید گفت که اندیشه‌های دفاعی امام(ره) محصور در مرزها نیست؛ زیرا آنچه
که برای ایشان در بالاترین درجه اهمیت قرار داشت، دفاع از منافع جهانی
اسلام است؛ تأکید ایشان بر این بود که اگر در آفریقا یا آمریکا مسلمانی از
ما کمک بخواهد ولو آن که هر پیامدی داشته باشد، وظیفه اسلامی ما است که او را یاری کنیم. برای ما کشور مطرح نیست آنچه مطرح است، اسلام است.
از این روی دفاع در اندیشه امام خمینی(ره) ماهیتی الهی و انسانی دارد زیرا ایشان در اندیشه دفاعی خود رویکرد کاملاً دینی را برگزیده و روح مبارزه و حفظ انگیزهٔ دفاعی را تبلور آرمان‌های دین و دینداری
می‌داند. در دیدگاه امام (ره)، دفاع؛ واکنش مشروع انسان برای تضمین حیات
مادی و معنوی حفظ کرامت و شرف انسانی خویش در برابر عوامل مهاجم است.
پس
به طور کلی می‌توان گفت که دفاع در
اندیشه امام
خمینی(ره) ماهیتی الهی و انسانی دارد و
بدین جهت است
که به تعبیر ایشان «حضور توده
مردم در صحنه جهاد و دفاع در جهت اطاعت خدا» مطرح است؛ در راستای چنین برداشتی از ماهیت دفاع است
که امام پیروزی‌های
به دست آمده در میدان نبرد با دشمن طی
هشت سال دفاع مقدس را از جانب خدای سبحان دانسته و می‌گوید:
«بار الها جوانان رزمنده ایران فتح را از تو می‌دانند و
به قدرت خویش مغرور نیستند و اگر غرور و سرفرازی هست، تو نازل فرمودی و رعب و وحشت را در قلوب دشمنان آنان
که دشمنان اسلامند، انداختی (
امام‌خمینی،
1368،
ج 16:
100).
بنابراین مقوله دفاع، در فضای کلی اندیشه فقهی حضرت امام
خمینی(ره) جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده
به نحوی که در مجموع 35 مورد از فتاوای ایشان بر محور
مسأله دفاع،
9 مورد به «دفاع جمعی» و الباقی به «دفاع خودی
» پرداخته است.
انتهای پیام/
231
