سردار «غلامرضا علاماتی» رئیس سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس در گفتوگوی مشروح با خبرنگار دفاع پرس، به روزهای آزادی خرمشهر تا تبیین بیانات رهبری اشاره داشته است. در بخش نخست گفتوگو به روزهای پیش از آغاز رسمی جنگ پرداخته شد. جهت مطالعه بخش نخست گفتوگو اینجا کلیک کنید.
در ادامه بخش پایانی گفتوگو را میخوانید:
در همان روزهای آغازین جنگ، امام (ره) خط و ربط را مشخص کرد و گفت: «نگاه نکنید که آنها امروز در لباس یک مسلمان هستند. در میدان نبرد ما پیروی اسلام و آنها پیروی کفر هستند.» آن زمان هم این صحبتها بود که یک مسلمان نباید با مسلمان دیگری بجنگند، اما آنها همچون داعش تنها در ظاهر پیروی اسلام بودند.
در آن مقطع زمانی، ابرقدرتها تصمیم داشتند در دنیا اینگونه نشان دهند که مسلمانها افرادی خشن و بیعاطفه هستند. از آنجایی که شکست خوردند، امروز با گروهک تروریستی داعش سعی در مخدوش کردن چهره اسلام در دنیا هستند.
در 15 روز نخست جنگ، سعی در تثبیت دشمن و جلوگیری از پیشروی کردیم. این مقابله با نیروهای ارتش و سپاه مستقر در مرز و نیروهای مردمی صورت گرفت. عمده توان سپاه آن زمان صرف جریانات داخلی میشد. منافقین، چریکهای فدایی خلق، تودهایها و ... فعال بوده و هر کدام به دنبال تضعیف نظام جمهوری اسلامی بودند.
مقاومت مردم خرمشهر و نیروهای نظامی، دشمن را کلافه کرده بود. نیروهای بعثی در خرمشهر و آبادان بسیار فشار میآوردند. نیروهای مردمی با سلاحهای سبک و بدون پشتیبانی و تسلیحات، 35 روز مقاومت کردند. در نهایت عراق توانست خرمشهر و آبادان را تصرف کند و در همانجا متوقف شدند.
عراق پیش از آغاز جنگ، تحرکات و پاتکهای خود را آغاز کرده بود که منجر به تصرف 15 هزار کیلومتر از خاک کشور شد. رژیم بعث وحشیانه شهرها را تاراج و ویران کرد. شهر هویزه با خاک یکسان شده بود.
حضرت امام(ره) فرمودند که باید مناطق تصرف شده را از دشمن پس بگیریم. با وجود مشکلات داخلی و شرایط نیروهای مسلح، عملیاتهای متعدد آغاز شد. در همان روزهای آغازین، برای نشان دادن اقتدار جمهوری اسلامی نیروی هوایی با 140 فروند هواپیما مناطق حساس عراق را بمباران کرد و به عمق 80 کیلومتری عراق پیشروی کردند.
نخستین عملیات با نام «نصر» در هویزه با حضور دانشجویان پیروی خط امام (ره) آغاز شد. عملیات دیگری به نام «توکل» در شرق کارون برای خروج آبادان از حصر انجام شد. عملیاتها در دارخوئین، ارتفاعات بازی دراز، تنگه حاجیان و ... ادامه داشت.
آزادی 5 هزار و 400 کیلومتر از خاک کشور در عملیات بیت المقدس
مدتی بعد اختلافات جریانات سیاسی در کشور حادث شد. بنی صدر به جای این که تمام توان نظامی را در مناطق عملیاتی بگذارد، گفت که نیروهای مردمی اجازه نمیدهند که ارتش فعالیت داشته باشد و از سوی دیگر با منافقین متحد شد. نهایتا در سال 1360 مجلس شورای اسلامی، تصمیم به عزل بنی صدر به دلیل عدم کفایت سیاسی وی گرفت.
بعد از فرار بنی صدر، حضرت امام(ره) فرماندهی کل قوا را بر دست گرفتند و تغییری در فرماندهی کل جنگ به وجود آمد که باعث اتحاد و انسجام نیروهای مسلح و نیروهای مردمی شد. شور و حال دیگری به جبهه آمد و از تمام اقشار مردم برای حمایت و پشتیبانی آمدند. نخستین گام برای آزادی مناطق اشغالی برداشته شد. حضور نیروهای مردمی به صحنه جنگ، تمام محاسبات دشمن را برهم ریخت.
در این زمان امام (ره) فرمودند که حصر آبادان باید شکسته شود. 5 مهر 1360؛ عملیات ثامن الائمه آغاز و منجر به آزادی آبادان شد. با موفقیت رزمندگان و تشویق حضرت امام (ره) شور و شوق وصف ناپذیری در جبهه شکل گرفت که منجر به آزادی مناطق دیگر تحت اشغال شد.
دشمن قصد داشت از غرب دزفول و شوش وارد جاده اهواز – اندیمشک شده و سایتهای راداری را منهدم کند. رزمندگان در چهار جناح با دشمن مقابله کرده و عقبههای آنها را بستند. در این عملیات 15 هزار نفر اسیر گرفتیم. با موفقیت رزمندگان در عملیات، امام (ره) پیام داد که من دست و بازوی رزمندگان را میبوسم و به این بوسه افتخار میکنم.
تقدیم 6 هزار شهید و 12 هزار مجروح در عملیات آزادسازی خرمشهر
عملیات بیت المقدس 40 روز بعد از عملیات فتح المبین در تاریخ 10 اردیبهشت 61 آغاز شد. طی این عملیات از غرب هویزه، طلاییه، کوشک، حسینیه تا جنوب خرمشهر آزاد شد که یکی از عملیاتهای غرورآفرین هشت سال دفاع مقدس محسوب میشود.
16 هزار نیروی عراق کشته شد و ایران به مرزهای بینالمللی خودمان در منطقه جنوب رسید. در عملیات بیت المقدس 5 هزار و 400 کیلومتر از خاک کشورمان آزاد شد. گفتنی است دشمن 15 هزار کیلومتر از خاک کشور ما را تصرف کرده بود که طی نه ماه، 10 کیلومتر آزاد شد.
پس از آزادی خرمشهر، ملت ایران به خیابانها آمدند و شیرینی پخش کردند و سرمست از این پیروزی بودند. از سوی دیگر شعارهایی همچون «ارتشی و سپاهی یک لشکر الهی» باعث اتحاد نیروهای مسلح شد.
یکی از نقاط عطف تاریخ جمهوری اسلامی فتح خرمشهر در سوم خرداد سال 1361 رقم خورد. در عملیات بیت المقدس، 6 هزار شهید و 12 هزار مجروح تقدیم اسلام شد.
آیا هدف از عملیات بیت المقدس آزادی خرمشهر بود؟!
هدف اصلی عملیات بیت المقدس، بیرون کردن دشمن و دستیابی به مرزهای بین المللی بود. این هدف کلان بود و آزادی خرمشهر در درون این هدف قرار داشت. باید اقداماتی صورت میگرفت تا ما به آن هدف برسیم.
پیش از آغاز این عملیات، عراق جنگ روانی را آغاز کرده بود و میگفت اگر رزمندگان خرمشهر را آزاد کنند، کلید بصره را به آنها میدهم. با وجود دژ مستحکم بعثیها در خرمشهر، هرگز گمان نمیکردند که رزمندگان بتوانند وارد شهر شوند. رزمندگان با بستن عقبه دشمن، نهرخین و شلمچه را آزاد کردند. نیروهای بعثی برای جلوگیری از اسارت به سمت رودخانه اروند رفتند. سرنوشت کسانی که خود را به آن انداختند، مشخص نشد.
ممکن است یک یگانی بگوید که آزادی خرمشهر در اهداف ما نبوده، اما در سطح کلان، رسیدن به مرزهای دفاع مقدس یکی از اهداف ما بوده است که به آن رسیدیم.
فرار از بیمارستان جهت حضور در کنار رزمندگان
در آن مقطع زمانی از سوی سپاه در عملیات فتح المبین شرکت کردم و مجروح شدم. در آن عملیات، تعدادی از دوستانم شهید شدند و من از ناحیه پا تیر خوردم. زمانی که میخواستند من را از بیمارستان فیروزآبادی به بیمارستان تجریش منتقل کنند، گفتم که دوستان شهید شدند ابتدا به آنها سرمیزنم، سپس به بیمارستان میآیم. با دو عصا از بیمارستان خارج شده و مستقیم به جبهه رفتم. افتخار نداشتم که در این عملیات غرورآفرین شرکت کنم اما در شادی رزمندگان شریک بودم.
امروز ماهیت جنگ، در جبهههای نظامی و خط مقدم نیست
این پیام رهبرمعظم انقلاب نشان دهنده دغدغه حضرت آقا در خصوص کلیت نظام است. تهدیدات و جنگ، تمام نشده بلکه تغییر شکل داده یعنی ماهیت جنگ تغییر کرده است. آن زمان ماهیت جنگ این بود با دشمنی بجنگیم که سرزمین ما را با موشک مورد تهاجم قرار داده است. امروز این دشمن افکار، خانواده های ما را مورد تهاجم قرار داده است.
حضرت آقا از سال ها پیش این جمله را فرمودند چرا که می دانند رمز ایستادگی در مقابل دشمنان، اتحاد، یگانگی، فهم مردم و پیوستگی در اجزاست. منظور رهبر معظم انقلاب از خرمشهرها، جبهه های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و نظامی است که نباید اجازه بدهند به دست دشمن بیافتد. اگر کوتاه بیاییم دچار مشکل می شویم. کلی باید زحمت بکشیم تا آزادسازی صورت گیرد.
امروز ماهیت جنگ، در جبهه های نظامی و خط مقدم نیست. ماهیت جنگ امروز در فضای مجازی و در بین خانواده ها ورود پیدا کرده است. همچنین این ماهیت در نظام آموزشی ما رسوخ کرده است. دشمن این هدف ها را شناسایی کرده و ما باید مراقب باشیم.
خوشبختانه مقام معظم رهبری به خوبی متوجه این موضوع هستند و مردم نیز آگاهی دارند. حضرت آقا در تمامی زمینهها هوشیار هستند. به عنوان مثال مقام معظم رهبری فرمودند مردم در انتخابات حضور حداکثری داشته باشند. این مشارکت بالای 70 درصد برای کشوری که همه می گویند حقوق بشر در آن پایمال می شود آمار عجیبی است. این نگاه همان نگاه خرمشهر است، اینکه بتوانیم وحدت را حفظ کنیم.
انتهای پیام/ 131