به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس، نشست معرفی و بررسی کتاب جلد چهارهم «دایره‌المعارف قرآن» با حضور «آذرتاش آذرنوش»، «مجید معارف» ناظر محتوایی و «امیر مازیار» ویراستار این کتاب، روز چهارشنبه ۳۱ خرداد در سرای اهل قلم برگزار شد.
مجید معارف ناظر محتوایی «دایره‌المعارف قرآن» در این نشست با اشاره به ضرورت ترجمه «دایره‌المعارف قرآن» اظهار داشت: ابتدا قرار بود این کتاب در هزار مدخل منتشر شود که کاهش پیدا کرد و در ابتدا مخالفت جدی از ناحیه کسانی روبرو شد که معتقد بودند ممکن است با فرهنگ اسلامی مغایر باشد و نباید ترجمه عینی شود. من به دلیل تجربه در این زمینه سعی کردم با ترجمه آن موافقت کنم. البته بعد از انتشار کامل این مجموعه نقدنامه آن منتشر خواهد شد.
وی درباره نوع همکاری خود توضیح داد: من از ابتدا مکلف شدم که قبل از انتشار، از لحاظ محتوایی یه آن نظارت کنم و نظراتم را هم دادم که تقریبا برای هر جلد حدود ۵۰ صفحه شامل نقد محتوایی و مبانی اعتقادی می‌شود. خاور شناسان با سه انگیزه به این کار اقدام می کنند. یک انگیزه دین تبشیری که در آن سعی می‌کنند اسلام را رد کنند و باطل بودن آن را ثابت کنند. انگیزه دوم این است که خاورشناسان نیاتی برای سلطه استکباری داشتند. در دوران معاصر انگیزه‌ها علمی و تبدیل به یک رشته دانشگاهی شده است. برای آنها اسلام یک پدیده حقیقی تبدیل شده است که همین اسلام سبب انقلاب اسلامی شده و برای همین قصد دارند که اسلام را همه جانبه بشناسند. که سعی دارند در انگیزه سوم بدون غرض ورزی کار کنند.
معارف در ادامه افزود: ما در پژوهش‌های قرآنی نباید جانبدارانه کار کنیم و باید شاخص‌های علمی را لحاظ کنیم تا بتوانیم با آن گفتگو کنیم. «دایره‌المعارف قرآن» نیز به همین منظور نوشته و منتشر شد تا باب نقد و گفتگو را باز کند. به طور خلاصه امتیازات این اثر شامل ما به این اثر به چشم یک کتاب با ساز و کار علمی روبه‌رو هستیم که مولفان آن با مراجعه به اسناد آن را نوشته‌اند.
این استاد دانشگاه درباره شیوه تحقیقی دایره‌المعارف قرآنی توضیح داد: دیگر اینکه در زمان تالیف کتاب نسبت به اسلام و شیعیان ظلم می‌شد اما این کتاب از منابع اهل تشیع و تسنن نوشته شده است مثلا در مدخل عایشه هم از منابع سنی و شیعی استفاده شد و گاهی آن را تطبیق کرده‌اند. نکته سوم این است که این کتاب بدون آنکه رسالتی برای تطبیق قرآن و کتاب‌های دیگر داشته باشد، بسیاری از مداخل آن، بررسی قرآن و عهدین است، مثل نوع نگاه به حضرت موسی (ع). نکته چهارم این است که این اثر صرف گزارش و توصیف نیست و نگاه تحلیلی دارد برای همین دشوار و پیچیده است.
آذرتاش آذرنوش قرآن پژوه و استاد دانشگاه ضمن تاکید بر تقسیم‌بندی خاورشناسان بیان داشت: عده‌ای نویسنده غربی هستند که یک تئوری جدی دارند. آنها بحث وحی قرآن را قبول ندارد. الان دوران آشتی با خاور شناسان غربی کاملا مهیا نیست و نمی‌توان گفت آنها عاشقان اسلام هستند.
این قرآن پژوه معاصر افزود: اما نفس کتاب خوب است و من اولین نفر بودم که با این کتاب آشنا شدم. قصد نویسنده این بود که قرآن شناسی را از خاورشناسان صرفا غربی خارج کند و خاورشناسان شرقی را نیز وارد کند. تاکید دیگر سرویراستار این بوده که شدیدا از تخیلات استعماری پرهیز کند. این کتاب وجه تماتیک دارد و اولین بار نیست که با چنین رویکردی منتشر شده است. در این کتاب با برخی از ابهامات روبه‌رو هستیم. مثلا محراب را به کلمه قبله ارجاع داده است. یعنی کاملا آن را توضیح نداده است.
وی در ادامه بیان داشت: خیلی از مطالب تخصصی بود و تیم چهار نفره‌ای به همراه مترجمین تشکیل شد. برای مدل نویسی این کار سخت بود و به دلیل اینکه اصل متن انگلیسی بود سختی‌های خود را داشت. از سال ۹۱ تاکنون که به طور مرتب منتشر شد تقریبا با هر جلد ۱۴۰ جلد مقاله منتشر شد. ما پیشینه فربهی در مطالعات قرآنی داشتیم که برای ادامه نیازمند شیوه‌های جدید هستیم. سعی کردیم با دقت امانت این دایره‌المعارف را ترجمه کنیم.
انتهای پیام/ 161
