سیری در تاثیر تفکر اسلامی بر تعلیم و تربیت غربی
محمد شفیعی و فرحناز نظری در کتاب «تاثیر تفکر اسلامی بر تعلیم و تربیت غرب» با ارائه تاریخچه‌ای از تعلیم و تربیت در اسلام و غرب، کیفیت تاثیرگذاری تفکر اسلامی بر غرب را تحلیل می‌کنند.
به گزارش گروه فرهنگ و هنر
دفاع پرس، تاثیرپذیری و تاثیرگذاری تفکرات و فرهنگ‌های مختلف در دوره‌های تاریخی در
همه دنیا چه امروز و چه در دوره‌های گذشته وجود داشته و همچنان ادامه خواهد
داشت. فرهنگ‌های پویا همیشه موجب تحولات بوده‌اند و فرهنگ و تفکر اسلامی،
قادر بوده تحولات شگرفی ایجاد کند. آراء و اندیشه‌های مسلمانان در همه
زمینه‌ها به‌ویژه در زمینه تعلیم و تربیت مانند نوری روشنگر و الهام گرفته
از قرآن و فرامین امامان معصوم (ع) در قلب تاریکی‌های دوره رنسانس، دوره‌ای
که اروپا در جهل و تاریکی مطلق بسر می‌برد، تابیده شد.
کتاب «تاثیر تفکر اسلامی بر تعلیم و تربیت غرب» در قالب دو فصل، روند و کیفیت این تاثیرگذاری را بررسی کرده است.
بخش نخست با عنوان «تایخچه تعلیم و تربیت» در 9 بخش مباحث تعلیم و تربیت در
اسلام، مبانی تعلیم و تربیت، تعلیم و تربیت از دیدگاه برخی از دانشمندان
مسلمان، شالوده کهن آموزش و پرورش اسلامی، تاثیرات آثار اسلامی از
دیدگاه‌های مختلف بر غرب، تاثیر تفکر اسلامی برغرب مدرن (از دکارت تا کانت)
تاثیر اسلام بر اروپای قرون وسطی، مقایسه شخصیت‌ها و دیدگاه‌های امام محمد
غزالی و آگوستین قدیس و بیداری اسلامی در غرب را واکاوی کرده است.
قسمتی از متن کتاب:
«وی نخستین دانشمند اسلامی ایرانی است که راجع به تعلیم و تربیت صریحا
اظهارنظر کرده است. نظرات تربیتی وی در تدابیرالمنازل، قانون (درخصوص
بهداشت کودکان و ورزش) و شفا (انواع تعلیم) آمده است. او همچنین پرورش کودک
را در 5 چیز می‌داند: ایمان، اخلاق نیکو، تندرستی، سواد، پیشه و هنر. وی
در ادامه نظریاتش متذکر می‌شود که طفل را باید از شش سالگی به مکتب فرستاد و
در ضمن تحصیل از ورزش که برای سلامتی بدن لازم است نباید غفلت کرد. معلم
باید به روش تربیت طفل آشنا باشد و استعدادها و قریحه طفل را درک کند و ذوق
تو را در انتخاب و آموختن هنر و پیشه رعایت کند. (مصاحب، ج اول، ص 34) وی
همچنین معتقد است که کودک را تا حدی باید آزاد گذاشت، تشویق را مقدم بر
تنبیه می‌داند. اعتدال و شناخت کودک را برای مربی لازم دانسته و تاکید دارد
که در انتخاب شغل باید ذوق کودک درنظر گرفته شود.»
«تاثیر اسلام بر اروپای قرون
وسطی» به نقل از دکتر هونکه می‌خوانیم: «تمدن اسلامی که بوسیله مسلمانان
آغاز شد، نه تنها میراث یونان را از انهدام و فراموشی نجات داده و آن‌را
اسلوب و نظم بخشید و به اروپا داد، بلکه آنان پایه‌گذار شیمی آزمایشی،
فیزیک، جبر، علم حساب به مفهوم امروزی و مثلثات فضایی، زمین‌شناسی و
جامعه‌شناسی هستند. تمدن اسلامی تعداد زیادی کشفیات گرانبها و اختراعاتی در
همه بخش‌های علوم تجربی - که اکثر آنها را بعدها، نویسندگان اروپایی
دزدانه به حساب خودشان گذاشته‌اند - به مغرب زمین هدیه کرده است؛ ولی شاید
گرانبهاترین آنها، اسلوب تحقیقات علم طبیعی باشد که این پیشقدمی مسلمانان
بود که جای پا را برای اروپا باز کرد و منجر به شناخت قوانین طبیعت و تفوق
کنترل آن گردیدند.»
«تاثیر تفکر اسلامی بر تعلیم و تربیت غرب» در 199 صفحه به قلم «محمد شفیعی» و «فرحناز نظری» در هزار نسخه توسط انتشارات «پرتوک» منتشر
شده است.
