جستاری در تئاتر مقاومت و دفاع مقدس

به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس، پس از پيروزی انقلاب اسلامی و شروع جنگ تحميلی، بسیاری از هنرمندان تئاتر کشور در زمینه مقاومت و دفاع مقدس به فعالیت پرداختند و ايثار، شجاعت و مقاومت دليرمردانی که برای دفاع از مرز و بوم خود به شهادت رسیدند را به نمایش گذاشتند.

 
فرهنگ مقاومت به مرور جايگاه ويژه ای در عرصه هنر باز کرد و ماندگاری اين تفکر تعالی و نهادينه شدن آن در نسل های بعدی، به عنوان يک دغدغه در ميان هنرمندان مطرح شد. بار اصلی اين انتقال فرهنگی بر عهده هنر نمايش بود. هنري که اجتماعی شدن و نهادينه کردن فرهنگ را به عنوان يک وظيفه ذاتی مدنظر دارد.

 

 
گروه هاي نمايشي از آغاز جنگ تحميلي فعاليت هاي خود را در مسير تحقق اين ايده نوظهور آغاز کردند و اگرچه در سالهاي ابتدايي، برنامه هاي اجرايي که عمدتاً در مسير ارتقاي روحيه حماسي و نمايش فداکاري ها، قهرماني ها و ايثارها صورت مي پذيرفت، مبتني بر زمانه خود آرماني بود اما با ورود جوانان خوش ذوق، خلق طرح هاي نو و ارتقاي کيفي و کمي نمايش ها سال به سال اين مسير منطقي تر و واقع گرايانه تر شد. هر چند که بايد گفت جشنواره هاي موازي در حوزه تئاتر مقاومت و دفاع مقدس در طي اين  سال ها کم نبوده اند، و اين لزوم يک برنامه ريزي و نگرش و آسيب شناسي جدي را گوشزد مي نمايد. ازسويي بايد توجه داشته باشيم که مانند ديگر برنامه ريزي هاي کلان تئاتر، حوزه دفاع مقدس، منوپول عده اي خاص يا گروه ها و افرادي خاص نشود و امکانات آن در اختيار همگان به طور مساوي و عادلانه قرار گرفته و فرصت ها به درستي بين همه متقاضيان تقسيم گردد. از بخش بازخواني متون و بازبيني و داوري آثار گرفته تا مراحل اجرايي توسط گروه هاي تئاتري و اختصاص بودجه و تالارهاي نمايشي و...
 
در سال 95 فعاليت هاي هنرمندان عرصه تئاتر در حوزه دفاع مقدس و فرهنگ مقاومت رشد قابل توجهي داشت و اقدامات ارزشمندي صورت گرفت. برگزاري 8 جشنواره و همايش اختصاصي تئاتر و اجراي عمومي 37 نمايش مهمترين دستاورد توجه مديريت کلان تئاتر کشور به اين موضوع ملي است. در زير به صورت مختصر به اهم فعاليت هاي نمايشي کشور در سال 95 و بهار سال 96 در حوزه دفاع مقدس و فرهنگ مقاومت مي پردازيم؛
 
هشت جشنواره، همايش و برنامه جمعي مختص تئاتر دفاع مقدس و فرهنگ مقاومت
 
 سال گذشته در کنار جشنواره هاي مختلفي که همگي به موضوع مقاومت توجه داشتند، هشت جشنواره، همايش و برنامه جمعي مختص تئاتر دفاع مقدس و فرهنگ مقاومت در کشور برگزار شد، رخدادهاي فرهنگي اي که با برنامه ريزي، مشارکت، همکاري و همراهي اداره کل هنرهاي نمايشي کشور انجام شد.
 
جشنواره لاله هاي سرخ انديشمک
 
بيست و دومين جشنواره تئاتر لاله هاي سرخ با حضور هنرمندان تئاتر 12 استان اصفهان، ايلام، بوشهر، چهار محال و بختياري، خوزستان، فارس، کردستان، کرمانشاه، کهگيلويه و بويراحمد، لرستان، مرکزي و همدان از 18 الي 21 بهمن ماه در شهرستان انديمشک برگزار شد. در اين جشنواره 93 اثر نمايشي (نمايش خياباني 20 اثر و در بخش صحنه‌اي 73 اثر) به دبيرخانه ارسال شد که پس از مرحله بازبيني در بخش صحنه‌اي 12 اثر و در بخش خياباني 4 اثر به بخش نهايي راه پيدا کردند.
 
جشنواره سراسري تئاتر کوتاه خلاق ايثار
 
اين جشنواره که اولين دوره آن در سال 1390 با هدف بيان ارزش هاي والاي انساني، ترويج فرهنگ ايثار و شهادت و همچنين ارائه تجربه هاي نو و بروز خلاقيت در حوزه تئاتر در گرگان برگزار شد، پس از 5 سال وقفه در 29 بهمن ماه سال 95 به مدت 4 روز به ميزباني استان گلستان و در گرگان برگزار شد. در اين جشنواره 250 اثر از 13 استان به دبيرخانه ارسال شد که در نهايت 15 نمايش صحنه‌اي و 6 نمايش خياباني به بخش پاياني راه يافتند.
 
جشنواره تئاتر بسيج
 
جشنواره تئاتر بسيج که از سال 1383 با هدف شناسايي و جذب هنرمندان بسيجي آغاز شد، در 26 بهمن ماه سال 95 دوزادهمين دوره خود را به مدت 4 روز در بندرعباس برگزار نمود. در دوازدهمين جشنواره تئاتر بسيج910 طرح (290 طرح خياباني و 620 طرح صحنه اي) از 20 استان کشور، به دبيرخانه ارسال شد که در نهايت پس از بازبيني نهايي 14اثر در بخش صحنه اي و 10 نمايش در بخش خياباني شرکت کردند. از نکات حائز اهميت در اين دوره از جشنواره تئاتر بسيج، حضور 5 گروه نمايشي تئاتر بچه هاي  مسجد براي اولين بار به اين جشنواره بود. همچنين 2 نمايش نيز به عنوان نمونه کار هنرمندان بسيجي در طول برگزاري جشنواره به نمايش در آمدند.
 
جشنواره منطقه‌اي تئاتر خياباني شرهاني
 
نخستين جشنواره منطقه اي تئاتر خياباني شرهاني با محوريت معرفي الگوهاي برجسته‌ ايثار و شهادت با الهام از سيره‌ شهيدان به ويژه شهداي عمليات محرم در منطقه‌ عملياتي شرهاني، ايثار و فداکاري پدران، مادران و همسران شهيدان و جانبازان، نقش ايستادگي و مقاومت مردم مناطق مرزي در توسعه و امنيت پايدار کشور، جلوه هاي ايثار و فداکاري در سبک زندگي ايراني و اسلام، ايثار و مقاومت مدافعان حرم در خارج از مرزهاي جغرافيايي و جلوه هاي مشابه آن در ساير کشورهاي تحت ستم و تاثير روحيه ايثار و مقاومت در تحقق اهداف سياست هاي اقتصاد مقاومتي از 16 تا 18 اسفندماه 1395 در شهر دهلران برگزار شد. در اين جشنواره 49 اثر از استان هاي آذربايجان غربي، کردستان، کرمانشاه، خوزستان، لرستان، همدان و ايلام به دبيرخانه ارسال شد که در نهايت 12 اثر به بخش نهايي راه يافتند.
 
همايش ملي تئاتر خياباني راهيان نور
 
نخستين همايش ملي تئاتر خياباني راهيان نور با هدف رونق‎بخشي به جريان راهيان نور از 20 اسفندماه 95 تا 10 فروردين 96 در يادمان‎هاي دفاع مقدس استان خوزستان برگزار شد. در اين همايش 12 گروه نمايشي برگزيده تئاتر خياباني دفاع مقدس کشور از استان‎هاي تهران، کرمان، ‌ايلام،‌ کردستان و خوزستان به مدت 4 روز در  خرمشهر (شلمچه، موزه دفاع مقدس خرمشهر، روبروي مسجد جامع خرمشهر) و آبادان (يادمان شهداي اروند‌ و ‌انتهاي بازار ته لنجي) به اجراي نمايش پرداختند.
 
همايش رهروان عشق
 
اين برنامه به کوشش دفتر تئاتر خياباني اداره کل هنرهاي نمايشي از اول تا هفتم فروردين ماه 1396 در 4 استان مرزي خوزستان، کردستان، ايلام و کرمانشاه برگزار شد. در برنامه رهروان عشق 13 نمايش (5نمايش روايت مرصاد کار هومن روح تافي، آب کار سعيد ذبيحي، آن مرد کار هاشم پورمحمد، فروشي کار مجتبي مرادي و کاغذ ها کار مرتضي اسدي در کرمانشاه، 2 نمايش شاداماد کار سعيد خيراللهي و حراجي کار علي اصغر اسماعيلي در ايلام، 4 نمايش کار بهنام کاوه، حکايتي از يک پيرمرد کار عبدالحسين جليل نسب، نمايش العماره کار فواد رابحي، کوچه هاي شهر کار احمد مسافري و 2 نمايش گمشده کار کژال راست بين، داد و بيداد کار عزيز زادسر در کردستان) به اجرا در آمد.
 
جشنواره منطقه اي تئاتر دفاع مقدس
 
اين جشنواره که از سال 1393 که به کوشش انجمن هنرهاي نمايشي و با محوريت دفاع مقدس، دفاع مقدس در آيينه عاشورا و ما و بازماندگان دفاع مقدس و با هدف تجليل و تکريم از مقام شامخ شهداي هشت سال دفاع مقدس، اشاعه و ترويج فرهنگ ايثار و شهادت، توجه به فعاليت هنرمندان متعهد و ترويج معنويت و فرهنگ مقاومت، تقويت و استمرار حرکت‌هاي هنري متعهد و منطبق با اهداف والاي فرهنگي و ايجاد فضاي همدلي و هم‌انديشي در حوزه تئاتر در ساوه برگزار شد، هفتمين دوره خود را در منطقه ويژه پارس جنوبي برگزار کرد. در هفتمين جشنواره منطقه اي تئاتر دفاع مقدس که با حضور استان‌هاي بوشهر، فارس،‌ کهگيلويه، کرمان، يزد، هرمزگان، خوزستان و سيستان و بلوچستان از 30 ارديبهشت تا 3 خردادماه 96 برگزار شد، 73 اثر نمايشي در بخش‌هاي صحنه‌اي و خياباني به دبيرخانه ارسال، که پس از بازبيني  15 اثر شامل 9 نمايش صحنه اي و شش نمايش خياباني از استانهاي کرمان، يزد، فارس، سيستان و بلوچستان، بوشهر و خوزستان انتخاب شدند.
 
جشنواره ملي تئاتر مقاومت فتح خرمشهر
 
جشنواره ملي تئاتر مقاومت فتح خرمشهر از سال 1377 به همت هنرمندان خرمشهري و با محوريت حماسه فتح خرمشهر و رخدادهاي هشت سال دفاع مقدس، شروع به کار کرد و امسال بيستمين دوره به مدت 4 روز در شهرهاي خرمشهر و آبادان برگزار مي شود. در بيستمين جشنواره تئاتر مقاومت که در سه بخش مسابقه تئاتر صحنه‌اي، مسابقه نمايش‌هاي ميداني، بخش ميهمان برگزار مي شود 186 طرح و نمايشنامه از 28 استان کشور به دبيرخانه رسيده، که پس از بررسي و بازبيني، 11 اثر در بخش صحنه اي و 9 اثر در بخش ميداني جواز حضور در رقابت ها را دريافت کردند. گفتني است در نوزدهمين جشنواره ملي تئاتر مقاومت فتح خرمشهر که از 28 ارديبهشت تا 2 خردادماه سال 95 برگزار شد، 265 اثر نمايشي از 28 استان کشور به دبيرخانه رسيد که از اين ميزان 17 اثر به بخش پاياني راه يافت.
 
جشنواره تئاتر فجر و ديگر جشنواره هايي که به موضوع مقاومت توجه کردند
 
در کنار اين جشنواره ها، در يک ساله اخير مسئولان حوزه نمايشي کشور تمام تلاش خود را در مسير ارتقاي فرهنگ مقاومت در کشور و آشنايي نسل جوان با هشت سال دفاع مقدس به کار بستند. يکي از مهمترين اين اقدامات حضور آثاري با محوريت دفاع مقدس و مقاومت در سي و پنجمين جشنواره بين المللي فجر بود. بر اساس آمار، هفت اثر نمايشي با موضوع دفاع مقدس و يک اثر کمدي با نگاهي به موضوع جنگ در اين جشنواره بين المللي حضور داشتند که سه اثر در بخش مروز آثار صحنه اي (جدا از نمايش آکواريوم کانگورو که با محور مصائب جنگ ساخته شده)، دو اثر در بخش محيطي، خياباني و... و دو اثر در بخش فجر استاني اجرا شدند. همچنين در عموم جشنواره هاي مطرح تئاتر کشور از جمله جشنواره تئاتر سوره، تئاتر کريمه قم، جشنواره تئاتر بچه هاي مسجد، جشنواره خمسه، جشنواره منطقه اي وتار، جشنواره تئاتر مونولوگهاي 15 دقيقه اي تهران، جشنواره تئاتر رضوان، جشنواره بين المللي تئاتر خياباني مريوان،  دهمين جشنواره سراسري «تئاتر هاي کوتاه» ارسباران، جشنواره بين المللي تئاتر دانشگاهي و ... نگاه جامعي به اين مقوله شد و آثار مختلفي را در اين حوزه در معرض ديد عموم قرار داد.

 

 
نمايش هايي که با مضمون دفاع مقدس و مقاومت به اجراي عموم در آمدند
 
در کنار برگزاري جشنواره ها، همايش ها و برنامه هاي مختلفي که مسئولان حوزه تئاتر کشور در سال گذشته به اجرا گذاردند و هر يک مجموعه اي از تئاترهاي اين حوزه را در دل خود جاي داده بود، 36 نمايش در حوزه تئاتر دفاع مقدس، فرهنگ مقاومت و جهاد و شهادت به اجراي عمومي رسيد، که 26 نمايش صحنه اي و 11 نمايش به صورت خياباني و محيطي برگزار شد که اين مسئله از يک سو نشان دهنده علاقه مندي گروههاي نمايشي به اين حوزه و از ديگر سو خالي نبودن سالنهاي تئاتر کشور از تئاتر دفاع مقدس در طول ماههاي سال بوده است. در زير به نمايشهايي که در سال گذشته در اين حوزه به نمايش درآمدند، براساس تاريخ اجرا اشاره مي شود:
 
الف - نمايش هاي صحنه اي

فصل بهارنارنج؛ سه بار اجرا در يک فرآيند يک ساله

فصل بهارنارنج را بايد از آثار موفق سال گذشته در حوزه دفاع مقدس بناميم. اين اثر که نوشته محمود ناظري است و توسط غلامرضا اعرابي و با هنرمندي بازيگران روشندل به روي صحنه رفت، کار خود را با 6 اجرايي که در روز يکم اسفند ماه 1394در پلاتوي اجراي تئاتر شهر داشت، آغاز کرد. پس از استقبال بي نظير مخاطبان، نمايش براي بار دوم از 16 فروردين تا 17 ارديبهشت 1395، در خانه نمايش اداره تئاتر به روي صحنه رفت. استقبال از اين نمايش باعث شد تا اعرابي براي بار سومين آنرا به پلاتوي اجراي مجموعه تئاتر شهر ببرد و از 10 تا 20 مهرماه يکبار ديگر به اجرا گذارد. نمايش «فصل بهارنارنج» مضموني مرتبط با دفاع مقدس داشت. اين اثر داستان دختري به نام گلي را روايت مي کرد که براي او خواستگار آمد، اما او در فکر حميد است که در بحبوحه جنگ به سربازي رفته و خبري از او نيست. در حين مراسم نامه‌اي از حميد به گلي مي‌رسد که در آن حقيقتي بيان مي شود و گلي بايد تصميم در اين خصوص بگيرد... ندا سليماني، علي بلبلي، مريم ديهيم‌بخت، حجت‌الله سنگانه، محسن رستمي، بابک محمدزاده، حميدرضا کياني‌خواه و شيما شوري در نمايش فصل بهارنارنج ايفاي نقش کردند.
 
دختر شينا؛ اقتباسي از يک رمان پرطرفدار
 
دختر شينا اقتباسي از رماني به همين نام است که با محوريت خاطرات همسر شهيد حاج ستار ابراهيمي هژير توسط بهناز ضرابي زاده به رشته تحرير در آمده و مورد توجه رهبر معظم انقلاب نيز قرار گرفته است. اين نمايش با حمايت انجمن تئاترانقلاب و دفاع مقدس و به نويسندگي وکارگرداني علي مست علي از 20 ارديبهشت 95 به مدت 20 روز در تماشاخانه سرو به روي صحنه رفت. اين نمايش يکي از هزاران روايت ناگفته از مردانگي زنان در جنگ است؛ زناني که جنگ به خانه‌هاي آنها رسيد، اما «زندگي» را حفظ کردند. نازنين بابايي، مريم اشوري و محمدرضا قلمبر دبازيگران اين نمايش بودند.

 

 
پچپچه‌ هاي پشت خط نبرد با نمايشنامه اي که معادلات تئاتر دفاع مقدس را به هم ريخت
 
پچپچه‌ هاي پشت خط نبرد از جمله نمايشنامه هاي جنجالي و در عين حال بي نقص حوزه دفاع مقدس است که توسط عليرضا نادري نوشته و يک بار در سال 1374 به اجرا در آمد. اين نمايش در سال 1391 نيز يک بار ديگر به کارگرداني افشين خيل نژاد در سالن بزرگ تالار مولوي در معرض ديد عموم قرار گرفت.
 
استقبال از اين نمايشنامه جنجالي که به عقيده برخي با ورودش در سال 1374معادلات تئاتر دفاع مقدس را به هم ريخت، باعث شد تا اين بار احمد ستاري براي به روي صحنه بردن آن ابراز تمايل کند و اين نمايش از 20 خرداد تا 24 تيرماه 95 با بازي محمدرضا ستاري، عباس خداورديان، افشين واعظي، حجت غلامي، رامين دلفان، مسعود عابد، مسعود شيراني فرد و کسري بنائي در سالن بزرگ تالار مولوي به اجرا در آمد.
 
پچپچه هاي پشت خط نبرد به بازسازي خاطره اي از يک دسته پياده نظام در رمضان سال 61 و دوران آتش بس موقت مي پردازد و 8 سرباز با ديدي خاص از زندگي، مورد تهاجم زباني يکديگر قرار گرفته و توسط شخصيت اصلي اين نمايش عليرضا به سخره گرفته مي‌شوند.
 
بهشت با طعم چاي تلخ، روايتي از يک خيانت
 
نمايش «بهشت با طعم چاي تلخ» از جمله نمايش‌هايي بود که در بيست و سومين دوره جشنواره تئا‌تر سوره ماه روي صحنه رفت. اين نمايش به ماجراي يک جوان بسيجي مي پرداخت که مدتي را در يک بيمارستاني در جوار بارگاه امام رضا عليه السلام جهت درمان مي‌گذراند. همزمان با بستري شدن او، برادر خلافکارش لباس و چفيه و کارت او را بر مي دارد و در مرز خراسان مواد مخدر جابجا مي کند و... اين نمايش به نويسندگي و کارگرداني خسرو اميري از 29 تير تا 29 مرداد 95 تماشاخانه ماه حوزه هنري اجرا شد. علي رجايي، کوروش شاهونه و بهار ارجمند بازيگران اين نمايش بودند.
 
جهان انزوا؛ رويکردي متفاوت به فرهنگ مقاومت
 
نمايش جهان انزوا بر اساس نمايشنامه اي از نائومي والاس نمايشنامه نويس امريکايي و به کارگرداني رضاکوچک زاده با حمايت انجمن تئاترانقلاب و دفاع مقدس و براي سيزدهم جشنواره تئاتر مقاومت تهيه و توليد شده بود. نمايش، نگاهي منتقدانه و ضد جنگ به رخداد هاي پيراموني منطقه خاورميانه داشت و از يکم تا 22 مرداد 95 در تالار استاد انتظامي خانه هنرمندان ايران بر روي صحنه بود. امير محمدي و محسن خدري در اين نمايش ايفاي نقش کردند.
 
فوبيا؛ تبديل صداها به يک چالش بزرگ
 
فوبيا نمايشي ضد جنگ درباره کودکي بود که مادرش او را از رعد و برق مي ترساند و کودک هر چه بزرگتر شده و به صداهاي خشن حساس تر مي شود تا جايي که رخدادهاي جنگ مثل صداي زنگ اخبار، آژير،  جيغ و... برايش به يک چالش بزرگ تبديل مي گردد. اين نمايش به نويسندگي و کارگرداني شيوا خسرومهر از سوم تا نوزدهم مرداد 95 در تماشاخانه مشايخي روي صحنه رفت و جلال تبريزي و فرشيد ابولحسني در آن بازي مي کردند.
 
نوبت يعني بعدي؛ به دنبال يافتن عضو پيوندي
 
نمايش «نوبت يعني بعدي» کاري از گروه نمايش ديدومک به سرپرستي ابراهيم گله‌دارزاده است که به کارگرداني و نويسندگي مرتضي شاه کرم پس از اجرا در دو استان البرز و يزد، از 10 مرداد 95 در مشهد به روي صحنه رفت. اين نمايش که در بخش مرور سي و چهارمين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر نيز حضور داشت، ماجراي پيرزني را روايت مي‌کند که به دنبال يافتن عضو براي پيوند زدن به پسر بيمارش است. او خانه‌اش را اجاره مي‌دهد و مستاجرش که قصد عمل جراحي دخترانش را دارد براي يافتن عضو، او را همراهي مي‌کند. نمايشنامه «نوبت يعني بعدي» در پنجمين جشنواره ملي تئاتر ايثار، نمايشنامه‌نويس برگزيده شناخته شده‌ بود.
 
پوتين هاي پايدار؛ قصه رنج هاي ماندگار
 
نمايش «پوتين هاي پايدار» به نويسندگي علي حاتمي نژاد و با کارگرداني يوسف دادجو از 23 تا 26 مرداد ماه 95 در دو شهرستان بيله سوار و اردبيل به نمايش در آمد. اين نمايش داستان رزمنده اي به نام رسول پايدار را روايت مي کند که با لو رفتن عمليات تنها فرد زنده مانده عمليات است. او پس از اين ماجرا دچار مشکلات رواني شده و حل اين مشکل جرياناتي را به دنبال دارد.
 
جهشه؛ نمايشي که سه بار تمديد شد
 
نمايش جهشه را بايد يکي از تاثيرگذارترين آثار سال 95 در حوزه دفاع مقدس بناميم، که به دليل استقبال، سه بار تمديد شد. داستان آن روايتگر افراد جامانده در يکي از محلات خرمشهر پس از اشغال اين شهر در سال 59 است و وضعيت اين لحظه بحراني را نشان مي دهد و توسط مرتضي شاه کرمي نوشته شده است.
 
اين نمايش که مورد حمايت انجمن تئاتر و دفاع مقدس بود، پس از اجرا در جشنواره سوگواره خمسه، از 21 مرداد تا 12 شهريور ماه در تماشاخانه سرو به اجراي عموم گذاشته شد و به دليل اسقبال، ابتدا تا 5 مهر و سپس تا 10 مهر 95 تمديد شد. علي برجي به عنوان کارگردان و محمدعلي حسينعلي پور، شيرين صنعتگر، بهناز پورفلاح، روزبه اختري، شادي اميري، اکبر مددي مهر، بهناز نجفي، امين مؤذن، پرستو آراسته، مهرناز احديان، بهرام کاظمي، سيروس سپهري، کيوان بدري، افشين واعظي، شيرين صنعتگر، الميرا معظمي، سمانه حبيب پور، نگار محمدي به عنوان بازيگر در اين نمايش حضور داشتند.
 
ديلان؛ گذرگاهي به سمت آسمان
 
نمايش ديلان به نويسندگي و کارگرداني ندا قربانيان از  8 شهريور تا 12 شهريور 1395در تماشاخانه ماه حوزه هنري به صحنه رفت. در اين نمايش که روايتگر داستان دو زن و يک دختر جوان در غسالخانه‌اي در يک شهر کردنشين مرزي در دوران دفاع مقدس است، ندا قربانيان، عليرضا يعقوبي، دنيا رحيمي و هانيه کريم ايفاي نقش کردند. ديلان پيش از اين از 30 بهمن تا 15 اسفند 93 در پلاتوي رودکي کرج روي صحنه رفته بود.
 
بهشت 50 درجه بالاي صفر؛ روايت يک چشم انتظاري تلخ
 
«بهشت 50 درجه بالاي صفر» به نويسندگي مشترک علي حيدري و طيبه نيک آزاد از 23 تا  31 شهريورماه 95 در تماشاخانه مهر حوزه هنري به روي صحنه رفت. اين نمايش که برگزيده انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس در سي‌و‌سومين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر بود و افتخار بهترين بازيگري زن از سي و سومين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر را در پرونده داشت، داستان زندگي زني رنج کشيده و داغديده آباداني را روايت مي‌کرد که در زمان جنگ مجبور شد از شهر خود به تهران برود اما در حقيقت روح و تمام وجود خود را در آبادان جا گذاشته و همواره چشم انتظار بازگشت پسرش از جنگ بود. مسعود زبيدي، طيبه نيک آزاد، طاهره نيک آزاد، زينب حقيقت، علي شيخ رباط و شهرام پور عسکر در اين نمايش ايفاي نقش مي‌کردند.
 
سردار؛ روايتي از زندگي با يک فرمانده
 
نمايش سردار ساخته نادر برهاني مرند از آثار پرمخاطب يازدهمين جشنواره رضوي بود که از 4 مهر تا 20 آبان 95 در سالن اصلي تئاتر شهر به روي صحنه رفت. اين نمايش که به دنبال ارائه يک تصوير درست، واقعي و ملموس از  فرماندهان جنگ بود، از زوايه اي شاعرانه و نو به زندگي آنها پرداخت و روايتي از سال‌هاي نه چندان دور جنگ است که تا امروز امتداد دارند. داستان سربازان پاکباخته‌اي که گمنام، به خاک وطن پيوسته‌اند و نبودشان ديني بر ذهن و گرده تاريخ معاصر اين سرزمين شده است.
 
در مراسم افتتاح اين نمايش که با حضور سردار علي فضلي جانشين رئيس سازمان بسيج مستضعفين و فرمانده قرارگاه راهيان نور سپاه و بسيج، سردارحسن حميدزاده معاون پارلماني سازمان پدافند غيرعامل، علي مرادخاني معاون هنري وزير وقت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سعيد الفتي مشاور امور ايثارگران وزير وقت فرهنگ و ارشاد اسلامي، مهدي شفيعي مديرکل هنرهاي نمايشي، سيد حميدرضا طيبي رئيس جهاد دانشگاهي، برزين ضرغامي مديرکل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان تهران، مجيد رجبي معمار مديرعامل خانه هنرمندان ايران و... برگزار شد، سردار فضلي در خصوص اين نمايش گفت: امشب شاهد اجراي بسيار ارزشمندي بوديم که براي من يادآور رشادت ها و دلاوري هاي شهيدان والا مقامي چون شهيد همت و شهيد باقري بود. هدايت هاشمي، نسيم ادبي، احمد کاوري، ميرطاهر مظلومي، فريدون محرابي، ناهيد مسلمي و حسين پاکدل بازيگران اين نمايش بودند.
 
آخرين انار دنيا؛ تقابل جنگ و عشق
 
نمايش «آخرين انار دنيا» اثر ابراهيم پشت‌کوهي از 12 مهر تا 12 آبان ماه 1395، اجراي خود را در سالن سايه مجموعه تئاتر شهر آغاز کرد. ابراهيم پشت‌کوهي اين نمايشنامه را از رمان معروف «آخرين انار دنيا» نوشته بختيار علي، نويسنده معروف کردزبان اقتباس کرده بود و با اين اثر در دو بخش تازه‌هاي تئاتر و بين‌الملل سي‌وچهارمين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر حضور داشت. نمايش «آخرين انار دنيا» در يک فضاي رئاليسم جادويي، به بررسي تقابل جنگ و عشق پرداخت. محمد سايباني، حسين اصيلي، الهام اسکندري، بهنام پانيزه، سارا شاهي، ميراث پري‌دار، سعيد عيسايي، وحيد فراهاني، الناز اميني و فاطمه احسان‌فر، بازيگران اين نمايش 65 دقيقه‌اي هستند.
 
قرارمان فصل خرما؛ راوي دو زندگي در جنگ
 
اين نمايش که از 23 مهر تا 8 آبان 95 در تماشاخانه سرو به روي صحنه رفت، روايتگر داستان دو خانواده در بحبوحه جنگ تحميلي است که قتل ناخواسته ذبيح، زندگي و دوستي اين دو خانواده را دچار چالش مي کند. نمايش به کارگرداني «رضا رمضاني» و بر اساس نمايشنامه اي از فرح ازاديان به روي صحنه رفت و هدي نوري زاده، ناديا فرجي، سعيد مقبري، ميثم جهانگيري، سارا عابدي، رضا رمضاني به عنوان بازيگر در آن ايفاي نقش کردند.
 
شراره؛ خاطراتي از عشق مانده در جنگ
 
شراره روايتگر داستان زني است که در روزهاي آغازين جنگ نامزد خود را از دست مي‌دهد و در طول ساليان سال با خاطرات او زندگي مي‌کند. جنگ و تبعات آن مانند بسياري از افراد ديگر همچنان براي اين شخصيت وجود دارد و بر زندگي‌شان سايه انداخته است. نمايش چند مقطع از زندگي اين زن را به صورت رئاليستي به تصوير مي‌کشد، تصويري که براي اين زن با وجود کيلومترها فاصله از جنگ برايش ايجاد مي‌شود. اين نمايش که کاري از محمد مهد خاتمي است که پس از سالها دوري از اين حوزه به روي صحنه برد و توانست در يازدهمين جشنواره تئاتر رضوي 5 جايزه را از آن خود کند. شراره از 27 مهرماه تا 15 آبان ماه 95 در خانه موزه استا انتظامي تماشاخانه انتظامي به روي صحنه رفت.  الهه پژوهي، سحر شفيعي، علي رجايي، مهري شمس، محمود کريمي، امير احسان اميري‌پور، فهيمه نوروزي، غلامرضا عارف‌نژاد بازيگراني بودند که در اين نمايش ايفاي نقش کردند.

 

 
شافع محشر؛ روايتي از حماسه کربلا تا دفاع مقدس
 
نمايش شافع محشر به نويسندگي و کارگرداني مرتضي کهن، روايتي تلفيقي از هشت سال دفاع مقدس و واقعه کربلا و شهادت حضرت اباالفضل عليه السلام است و در نگارش آن از کتاب هايي همچون لهوف نوشته ابن طاووس و در کربلا چه گذشت؟ نوشته شيخ عباس قمي استفاده شده بود. اين روضه نمايشي که در سال 95 دوره ششم اجراي خود را سپري مي کرد و در فرهنگسراهاي مختلف تهران نيز به اجرا درآمده بود، از 12 تا 26 آبان ماه در سالن نغمه فرهنگسراي بهمن به روي صحنه رفت. فرهاد  پاک نهاد، کيوان  عمو زاده، سيد احمد  حسيني مهر، رضا رهنوردي، سيد جلال حسيني، محمد محمدي، مهدي راستي، حميدرضا راضي، داوود  اميرخاني، عظيم علمي، جمال غفاري، رويا محرابي،هانيه حاجي جعفر، ريحانه ورودي، سپيده خان داشپور، فهيمه وطن خواه، فاطمه بادره، آرزو صادق زاده فاطمه  هنرمند، ايليا جعفر بيگ لو، مبينا  شيشه گر در اين نمايش ايفاي نقش مي کردند. در خلاصه اين نمايش آمده است: در مقر تفحص، رزمنده اي که بيش از سي سال درگير با درد کمر است به روز عاشورا و شهادت حضرت ابالفضل العباس عليه السلام مي رسد و در ادامه ماجراي روز محشر و شفاعت حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها روايت مي شود. در انتها نيز مخاطبان به تشييع پيکر نمادين يک شهيد گمنام  مي پردازند.
 
خوب، بد، زشت
 
نمايش خوب، بد، زشت نوشته ابوالفضل حاج علي خاني است که شقايق فتحي آن را در دو نوبت به روي صحنه برد. اين نمايش که از آثار منتخب جشنواره سوگواره خمسه محسوب مي شد و مورد حمايت انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس قرار داشت، از 18 آبان تا 2 آذرماه در پلاتوي نمايش روايت و از 4 آذرماه تا 30 آذرماه در تماشاخانه ماه حوزه هنري به روي صحنه رفت. نمايش روايتگر زندگي دو نفر از اهالي جنوب ايران است که وانتي را در پمپ بنزين مي دزدند و از قضا بار وانت محموله اي است که حال و هواي آنها را عوض مي کند. اين نمايش که با محوريت شهداي حرم اجرا شد تلاش داشت موضوع تئاتر مقاومت را دنبال کند. نمايش خوب، بد، زشت به عنوان تنها اثر مرتبط با مدافعان حرم، در جشنواره بين المللي فجر نيز در دو بخش مرور تئاتر ايران و تئاتر جوان شرکت کرد.

منبع: روزنامه رسالت