خبرگزاری دفاع مقدس- سرویس فرهنگی؛ در روز ۲۶ مرداد ۱۳۶۹ اولین گروه آزادگان ایرانی پس از سال ها اسارت در زندان های رژیم بعث عراق با ورود به کشور به جمع خانواده های خود بازگشتند. این رویداد دو هفته بعد از اشغال نظامی کویت توسط ارتش صدام و دو روز پس از آن صورت گرفت که صدام در نامه ای به هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور وقت ایران بار دیگر عهدنامه ۱۹۷۵ الجزیره و شرایط ایران برای پایان جنگ را پذیرفت.
همچنین در این نامه قول عقب نشینی از مرزهای ایران و آزادسازی اسیران ایرانی را داد. این روزها مصادف با همان روزهای پیروزمندانه برای رزمندگان ماست، یاد آوری خاطرات آن روزها و بازخوانی آن روایت ها خالی از لطف نیست.
همین بهانه برای معرفی کتاب "پایی که جا ماند" کافی است. کتابی که از مجموعه یادداشتهای آزادهای به نام سید ناصر حسینی پور است. یادداشتهایی که در بازداشتگاهها و اسارتگاههای بعثی ها به رشته تحریر درآمده. اینکه او چگونه توانسته خاطراتش را ثبت و نگه داری کند برای خودش نکته جالبی است: «یادداشت های روزانه را هم در کاغذهای سیمانی می نوشتم که با رفتن بچه ها به بیگاری بدست می آمد. همچنین خاطرات را روی زرورق سیگار و حاشیه روزنامه های عراقی می نوشتم... بیش از 300 اسیر ایرانی در این اردوگاه ها بر اثر بیماری یا عفونت شهید شدند و این موضوع اصلاً برای عراقیها مهم نبود. زمانی که اعلام شد قرار است اسرای قطع عضوی آزاد بشوند، اسم 750 اسیر از اسرای مخفی را نوشتم و در یک لنگه عصایم مخفی کردم. در لنگه دیگر هم خاطراتم را مخفی می کردم».
سید ناصر حسینی پور در 16 سالگی به جبهه میرود و با ازدست دادن یک پایش و پس از سالها اسارت به کشور بازمی گردد. کتاب پایی که جاماند، 15 فصل دارد و پایان کتاب به اسناد و عکسها و فهرست اعلام اختصاص دارد.
اصولا کتاب هایی که توسط رهبر معظم انقلاب بر آن ها تقریظ نوشته می شود، آثاری هستند که قابلیتها و اثرگذاریهای خاصی برای خود دارند که کتاب پایی که جاماند یکی از همین کتابها است.
یکی از نکات قابل تامل در مورد این کتاب نحوه اسارت راوی و همچنین نوع برخورد عراقی ها با او است. شرح مکالمه و حتی مجادله های صورت گرفته میان وی و بازجوهای عراقی یکی دیگر از امتیازهای این کتاب است، که شاید تقریبا در بقیه آثار از این دست وجود ندارد.
برخی معتقدند که این کتاب در حقیقت تصویری است از سرگذشت نامه یک نیروی اطلاعات و عملیات که لو رفته است. علاوه بر محاسنی که در مورد این کتاب گفته شد، بیراه نیست اگر بگوییم که تقریظ رهبری بر این کتاب نقش بسزایی در دیده شدن بیش از پیش آن داشته است: «تاکنون هیچ کتابی نخوانده و هیچ سخنی نشنیدهام که صحنههای اسارت مردان ما در چنگال نامردمان بعثی عراق را، آن چنان که در این کتاب است به تصویر کشیده باشد. این یک روایت استثنایی از حوادث تکان دهندهای است که از سویی صبر و پایداری و عظمت روحی جوانمردان ما را، و از سویی دیگر پستی و خباثت و قساوت نظامیان و گماشتگان صدام را، جزء به جزء و کلمه به کلمه در برابر چشم و دل خواننده میگذارد و او را مبهوت میکند. احساس خواننده از یک سو شگفتی و تحسین و احساس عزت است، و از سویی دیگر: غم و خشم و نفرت. ۱۳۹۱/۶/۲».
یادآور می شود، این کتاب توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده و تاکنون بیش از چهل بار تجدید چاپ شده است.
نویسنده: سید مجتبی مومنی
