به گزارش خبرنگار بین الملل دفاع پرس، وقتی مردم لیبی در 17 فوریه 2011 میلادی علیه دیکتاتوری چهار دههای سرهنگ قذافی قیام کردند، هرگز تصور نمیکردند که انقلاب آنها اینگونه طعمه بیگانگان و سودجویان شود.
هنوز انقلاب به پیروزی نرسیده بود که پای ناتو برای تامین اهداف غرب و در پوشش حمایت از انقلاب مردم لیبی در برابر کشتارهای رژیم به این کشور باز شد تا پس از پیروزی آن، انقلاب در دام گروههای شبه نظامی لیبیایی گرفتار آید که هریک توسط یکی از طرفهای منطقهای و بین المللی از جمله ناتو و قطر حمایت شود و هدف تمام این دخالتها برای همه روشن آشکار بود، بهره برداری از منابع و ثروتهای بکر و دست نخورده لیبی مانند نفت و گاز که برای هر کشوری میتواند، منبع درآمد هنگفت و کلانی باشد.
شاید دخالت بسیاری از طرفهای بین المللی و منطقهای با توجه به اوضاع امنیتی حاکم بر لیبی امری عادی و منتظره جلوه دهد، اما دخالت کشوری همچون «امارات» در این تحولات برای بسیاری عجیب وغیر منتظره بود و سوالات بسیاری را در اذهان ایجاد کرد، اینکه امارات در لیبی به دنبال چیست، آیا میخواهد جای کشورهایی همچون قطر و عربستان را در شمال قاره سیاه بگیرد، تا چه اندازه در تحقق اهداف خود موفق بوده و آیا این دخالت با سکوت دوحه و ریاض همراه خواهد بود؟
کارشناسان امور بین الملل تاکید میکنند که دخالت امارات در امور لیبی بیش از هر چیز بیانگر گسترش تقابل میان کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس است.
انتشار خبر دخالت امارات متحده و مصر در جنگ داخلی لیبی و حمله هوایی این دو کشور به گروههای شبه نظامی سلفی که در آستانه تصرف فرودگاه بین المللی طرابلس بودند، تحول مهمی شمرده میشود، چراکه این رخداد پیش و بیش از هر چیز بیانگر شکاف دو جبهه مخالف در منطقه است، یعنی عربستان سعودی و امارات متحده که در مصر اصلیترین حامیان کودتا علیه «محمد مرسی»، نخستین رئیس جمهور منتخب و برکنار شده مصر به شمارمیآمدند و با سرنگونی اخوان المسلمین به مقابله با قطر و ترکیه حامی اخوان برخاستند.
حضور امارات در لیبی را باید توسعه و گسترش دایره رویارویی کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به شمار آورد، تقابلی که پا را از مصر فراتر نهاده و پای به لیبی گذاشته است، به این ترتیب شاید بتوان گفت، یکی از پیامهای بمباران لیبی این است که مصر و امارت ضد اخوانی واقعا دوست دارند، دوحه را بمباران کنند.
البته لیبی پیشتر نیز عرصه قدرتنمایی شیوخ عرب حاشیه خلیج فارس بود، اگرچه اوایل انقلاب لیبی کشورهای عربی، قطر و امارات به همراه ناتو در حملات هوایی این پیمان برای به اصطلاح حمایت از انقلابیون لیبی و براندازی رژیم سرهنگ قذافی مشارکت کردند، اما دخالت امارات در آن برهه از زمان محدود بود، اما قطر به حمایت مالی و رسانهای گروههای شبه نظامی انقلابی ادامه داد.
امارات در ابتدا هرگونه دست داشتن در حملات هوایی طرابلس را انکار و تاکید کرد که قصد ندارد با دخالت در بحرانهای خارجی آرامش داخلی کشورش را بر هم بزند. با وجود تکذیب اولیه مقامات رسمی امارات، اما بر کسی پوشیده نیست که یکی از مهمترین دلایل این دخالت جلوگیری از تشکیل حکومتی به رهبری اخوانیها در لیبی است، کشوری که در همسایگی مصر، زادگاه جماعت اخوان المسلمین قرار دارد.
به نظر میرسد، تحولات عمیق و گسترده منطقه باعث شده است، امارات متحده عربی نیز در جناح بندیهای منطقهای در کنار عربستان سعودی قرار گیرد، عربستانی که قطر را بازیگری پر دردسر و رقیبی سرسخت برای خود میبیند که با وجود مساحت اندک قصد دارد، جای عربستان سعودی را در جهان عرب بگیرد و در این میان اگر امارات در جناح بندیهای منطقهای در کنار سعودیها قرار گرفته است، ترس حاکمان امارات از جماعت اخوان المسلمین و فعالیت این جماعت در این کشور و جذب شدن بیش از پیش شهروندان این کشور، به ویژه فعالان سیاسی اماراتی به این جماعت است، به همین دلیل ابو ظبی سرکوب شدیدی علیه افرادی که به هر نحو وابسته به اخوان المسلمین باشد، را اعمال میکند و از جمله این اقدامات میتوان به لغو تابعیت 130 شهروند اماراتی مظنون به عضویت در جماعت، تشدید نظارت بر رسانههای مجازی، تعطیل کردن اندیشکدههای خارجی و وضع قوانین سختگیرانه به نام مبارزه با تروریسم اشاره کرد.
اگرچه در این میان تحلیلگران غربی دخالت نظامی مصر و امارات در لیبی را تلاش کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس برای فاصله گرفتن از تکیه بر آمریکا در حوزههای امنیتی دانسته و تاکید کردهاند که هم پیمانان آمریکا در منطقه در جستجوی راهکارهای جدیدی برای حمایت از خود در برابر تهدیداتی هستند که معتقدند، واشنگتن به طور جدی و کافی توجهی به آن نمیکند.
به همین دلیل پیش بینی میکنند که در آینده شاهد همکاری گستردهتر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در حوزههای امنیتی و نظامی با کشورهای فقیر و پرجمعیت منطقه مانند مصر، اردن و پاکستان باشیم که اقتصاد آنها به شکل قابل توجهی به کمکهای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس وابسته است.
منابع
- الامارات موَّلت خلیفة حفتر بملیار دولار لإحراق لیبیا، پایگاه خبری اسرار عربیه
- محللون یتساءلون: هل تحولت لیبیا إلى «بؤرة» لتصدیر الإرهاب إلى العالم؟، روزنامه فرامنطقهای القدس العربی
- ماذا یجری فی لیبیا ما بعد الثورة؟، پایگاه خبری تحلیلی عربی ساسه بوست
- الوضع الأمنی فی لیبیا یزداد تأزما، روزنامه الجزایری الخبر
- چگونه رقابت امارات و قطر به بمباران لیبی کشیده شد، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران
- جنجال بر سر تبانی مصر و امارات در حمله به لیبی، پایگاه خبری تحلیلی دیپلماسی ایرانی
- اهداف مصر و امارات از مداخله نظامی در لیبی، شبکه خبری العالم
انتهای پیام/ز
