به گزارش خبرنگار دفاع پرس از مشهد، به مناسبت فرارسیدن سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی به نقش دانشکده «ادبیات» دانشگاه «فردوسی» مشهد و دانشکده «پزشکی» و «اصناف» در شکل‌گیری جریانات سیاسی ضدرژیم طاغوت خواهیم پرداخت.
جامعه پزشکی و انقلاب اسلامی
تأسیس دانشکده «پزشکی» مشهد و ورود دانشجویان پزشکی به آن، اتفاقی‌هایی را رقم می‌زد که عموماً برخاسته از شور و نشاط دوره دانشجویی بود. این حرکات به‌ویژه با ورود افرادی نظیر شهید «عبدالحمید دیالمه» به دانشکده «پزشکی» مشهد، رنگ و بوی خاصی گرفت.
در این میان پزشکان مؤمن و مبارزی نیز حضور داشتند که با همکاری یکدیگر نخستین هسته پزشکان انقلابی را در مشهد بنیان گذاردند. این افراد که پس از گسترش درگیری‌های خیابانی و افزوده شدن تعداد مجروحان ناشی از حمله عوامل رژیم، مسئولیت درمان آن‌ها را برعهده داشتند، در سخت‌ترین شرابط نیز مسئولیت الهی خویش را بر دوش کشیده و به یاری مبارزان برمی‌خاستند. با اوج‌گیری مبارزات مردمی به ویژه در سال ۱۳۵۷، جامعه پزشکی هم‌پا و هم دوش مردم به صحنه آمد و اتفاق‌های دیگری را رقم زدند.
دانشکده ادبیات دانشکده «فردوسی» مبدأ خیزش‌های انقلابی
دانشکده «ادبیات» مشهد، جایی است که بسیاری از انقلابی‌های مشهد از این کانون، مبارزات خود را شروع کرده‌اند. درواقع حضور دکتر «علی شریعتی» در این دانشکده موجب می‌شود تا تفکرات وی سرآغازی باشد برای دانشجویانی که مبارزه علیه حکومت پهلوی را آغاز کردند. فارغ‌التحصیلان دانشکده «ادبیات» مشهد، که با اندیشه‌های انقلابی دکتر «على شریعتی» آشنا شده بودند، با حضور در جامعه و مشاغلی که اختیار کردند، به شکل‌های مختلف علیه حکومت پهلوی مبارزات‌شان را ادامه دادند.
«رضا عسل فروش» از جمله فارغ‌التحصیلان رشته جغرافیای دانشکده «الهیات» «دانشگاه فردوسی» مشهد در دهه چهل است، تا جایی که خودش هم اعتراف دارد، آشنایی وی با شخصیت و آثار دکتر «علی شریعتی» موجب شده بود تا روحیه اعتراضی نسبت به ناملایمات دوره پهلوی داشته باشد.
نقش اصناف در انقلاب اسلامی مشهد
اولین حضور اصناف در دوره انقلاب، مربوط به وقایع سال ۱۳۴۲ است. در جریان رفراندوم انقلاب سفید شاه، بازاریان شهر‌های مختلف کشور با بستن مغازه‌ها، به خیابان‌ها ریختند و در مشهد نیز مردم و بازاریان با حضور در مسجد فیل (پائین خیابان) و شرکت در سخنرانی حجت‌الاسلام «هاشمی‌نژاد» مخالفت خود را به رژیم نشان دادند. این مراسم نیز با دخالت نیرو‌های امنیتی به خشونت کشیده شد.
کمک‌های مالی اصناف و بازاریان در قبل از انقلاب، از جمله کمک‌های ملی و مؤثر اصناف در ساخت بنای مسجد، تأسیس مدارس ویژه اسلامی، کمک مالی به گروه‌های سیاسی و کمک‌های آن‌ها در برپایی مراسم اعیاد و سوگواری‌های مذهبی، نقش مهمی در گسترش انقلاب داشت.
در سالهای ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ شمسی فعالیت‌های اصناف و بازاریان در اکثر شهرها، گذشته از اعتصاب و تعطیلی مغازه ها، به‌طور عمده شامل شرکت در راهپیمایی‌ها و تظاهرات، ترتیب دادن مجلس وعظ و سخنرانی، چاپ و پخش اعلامیه‌های مراجع و علما و برگزاری مراسم شهدا بود.
اصناف در بحبوحه انقلاب، با تشکیل کمیته‌هایی مانند رسیدگی به امور زندانیان، اعتصاب کنندگان و... به رفع مشکل آنان می‌پرداختند.
انقلاب اسلامی در مشهد بنا بر گزارش‌های روزنامه خراسان
شکل‌گیری هر انقلابی مستلزم عوامل و مقدماتی است که در اشکال و زوایای گوناگون بروز می‌کند و بسیاری از اقشار و طبقات جامعه را در شگفت قرار می‌دهد.
در تفسیر انقلاب ایران، عده‌ای بروز انقلاب را به دلیل پیاده کردن اصول اسلامی عنوان کرده‌اند و برخی عامل اقتصادی را خاطرنشان ساخته و بر این نظرند که در آستانه انقلاب، اوضاع داخلی ایران در بعد اقتصادی نامناسب بوده است و این در حالی بوده که در آمد نفت افزایش یافته و توقع مردم را افزایش داده است.
اقشار رده پایین جامعه، طبقه کارگر، مزد بگیران، دست فروشان و کارگران کارگاه‌های کوچک و کارگران فصلی از برنامه‌های رفاه اجتماعی بی‌نصیب مانده بودند و افزایش درآمد نفت، نتوانسته بود به فقر این توده عظیم جامعه خاتمه دهد، بحران و تورم اقتصادی بر جامعه حاکم بود. از طرفی، فعالیت احزاب مختلف سیاسی سبب بسیاری از ناملایمات شده بود. در بین عوامل بروز انقلاب در ایران، مسئله براندازی حکومت دیکتاتوری پهلوی نیز عاملی است که به آن توجه شده است.
انتهای پیام/
