گروه بین‌الملل دفاع پرس ـ حسن صادقیان؛ تغییر در وزارت امورخارجه آمریکا یعنی برکناری رکس تیلرسون و انتصاب مایک پمپئو از دید بسیاری از تحلیلگران سیاسی «اتفاق نامبارکی» است که بر تحولات خاورمیانه تأثیر منفی خواهد گذاشت. رویکرد وی نسبت به «کشور‌های غیر پیرو» اساساً بدبینانه و خشن است؛ برخی از اظهاراتش نیز در این رابطه بدین ترتیب است:
ـ ایران بزرگترین حامی تروریسم است؛ توافق هسته‌ای فلاکت است!
ـ خطرناک‌ترین امر ممکن وجود سلاح‌های هسته‌ای در دست شخصی همچون کیم جونگ اون رهبر کره شمالی است؛ باید این رژیم تغییر کند!
ـ اردوغان رئیس جمهور ترکیه یک «دیکتاتور توتالیتر اسلامی» است!
لذا روی کار آمدن چنین شخصی امری نامبارکی است که می‌تواند حال نزار خاورمیانه را بدتر و زجرآورتر کند؛ در حقیقت آنچه پمپئو می‌خواهد در خاورمیانه پمپاژ کند، چیزی جز تشدید درگیری‌ها و تداوم تفرقه افکنی‌ها نخواهد بود.
هر چند تاکنون هم هدف اصلی سیاست‌های خارجی آمریکا در خاورمیانه «تأمین منافع همراه با حفظ امنیت اسرائیل» بود؛ اما با پمپئو این موضوع پررنگ‌تر خواهد شد. مجریان این سیاست هم محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی و نتانیاهو خواهند بود؛ چرا که از دیدگاه پمپئو عربستان و اسرائیل دو کشور متحد مبارزه با تروریسم در خاورمیانه هستند!
دشمنی با ایران نه تنها در عرصه تئوریک شدت خواهد یافت بلکه در عرصه میدانی هم احتمال نبرد نظامی در سوریه وجود دارد! پرونده توافق هسته‌ای هر روز تخطئه خواهد شد و احتمال تحریم بیشتر علیه ایران وجود دارد!
از طرفی اگر ترامپ در مسئله کره شمالی موفق شود، به خوبی افکار عمومی جهان را علیه ایران و برجام همراه خواهد کرد.
در خصوص بحران سوریه و مسئله کرد‌ها و عملیات شاخه زیتون ترکیه در عفرین هم طبعاً با روی کار آمدن پمپئو تغییر و تحولاتی رخ خواهد داد؛ از آنجا که وزیر امور خارجه جدید نگاه مثبتی نسبت به ترکیه به ویژه رجب طیب اردوغان ندارد، احتمال تشدید اختلافات میان ترکیه و آمریکا وجود دارد. هنگام وقوع کودتای نافرجام ترکیه در تاریخ 15 جولای 2016، پمپئو اردوغان را با تعبیر «یک دیکتاتور توتالیتر اسلامی» توصیف کرد. حال با روی کار آمدن وی احتمال سخت‌گیری‌ها و تهدید‌ها علیه ترکیه به ویژه در معادلات منطقه خاورمیانه زیاد است.
در دوره ریاست تیلرسون بر مسند وازرت امور خارجه، تا حدودی ابتکار عمل در بحران سوریه از دست آمریکا خارج شد و روسیه با حمایت ایران و ترکیه با محوریت مذاکرات آستانه میدان داری کرد! هر چند پنتاگون جدا از وزارت خارجه، با همکاری نیرو‌های کرد سوریه، شمال سوریه را تحت کنترل نگه داشته است! اما با تغییر وزیر خارجه، پیش‌بینی می‌شود سیاست وزارت خارجه هم در سوریه پراتیک و جسورانه‌تر شود.
بر اساس آخرین مذاکرات میان تیلرسون و چاووش اوغلو وزیر امورخارجه ترکیه، قرار بر این بود که نیرو‌های کرد سوریه از منبج خارج شده و کنترل آن مناطق در دست نیرو‌های نظامی ترکیه و آمریکا قرار گیرد؛ اما رویکرد پمپئو در خصوص این موضوع متفاوت است؛ گویا وی در دیدار و گفت‌وگو با هاکان فیدان رئیس سازمان اطلاعات (میت) ترکیه، «حمله ترکیه به منبج را هم‌ردیف حمله نیرو‌های نظامی آمریکا توصیف کرده و هشدار داده است».
اساساً در سال‌های اخیر روابط میان ترکیه و ایالات متحده آمریکا، هر روز ابهام آمیز و تا حدودی هم خشن می‌شود؛ با روی کار آمدن پمپئو این روابط می‌تواند خشن‌تر و ترسناک‌تر شود، اما شفاف‌تر خواهد شد. ترکیه و آمریکا هر دو مجبور به تصمیم گیری خواهند بود، «جدایی» یا «اتحاد».
در خصوص کل خاورمیانه هم وضعیت خشن‌تر و بحرانی‌تر اما سیاست‌های ابهام آمیز دولت آمریکا کمی شفاف‌تر می‌شود. به عبارت دیگر، سیاست‌ها عملیاتی‌تر، دشمنی‌ها علنی‌تر، اتحاد‌ها و اتفاق‌ها مستحکم‌تر می‌شوند.
انتهای پیام/ 441
