گروه دفاعی امنیتی
دفاع پرس- رحیم محمدی؛ گسترش تکنولوژی و فناوری‌های پیشرفته باعث شده تا امروز شاهد گسترش صنایع نظامی و حتی رقابت تسلیحاتی در بین کشور‌های مختلف جهان باشیم. این امر موجب شده تا صاحبان صنایع تسلیحاتی در جهان برای به دست آوردن ثروت بیشتر، هر روز علاوه بر دامن زدن به این رقابت تسلیحاتی، منشأ آغاز جنگ در اقصی‌نقاط جهان باشند، تا از این راه درآمد‌های هنگفتی را کسب کنند؛ لذا این موضوع باعث شده تا تجارت و قاچاق اسلحه بعد از فروش مواد مخدر در جهان، بالاترین آمار را به خود اختصاص دهد. به همین علت است که صاحبان صنایع تسلیحاتی جهان هر روز می‌کوشند تا برای حفظ موقعیت خود در این بازار پرسود، سلاح و تجهیزات نظامی جدیدی را تولید کنند.
البته در این میان بعضا حامیان صلح و منتقدان جنگ، در مقالات و کنفرانس‌های بین المللی، شکل‌گیری جنگ در نقاط مختلف جهان را نیز متوجه صاحبان کمپانی‌های تولید جنگ‌افزار دانسته و معتقدند سود این صنایع در گرو آغاز و تداوم جنگ‌ها خواهد بود؛ بنابراین آمارها نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۶ میلادی شرکت‌های تسلیحاتی به ارزش ۳۷۴/۸ میلیارد دلار اسلحه و سیستم‌های تسلیحاتی فروخته اند که در این بین فروش‌های شرکت‌های آمریکایی به تنهایی در سال ۲۰۱۶ میلادی ۴ درصد افزایش یافته است که جمعا ۲۱۷/۲ میلیارد دلار می‌شود.
موضوع مورد اشاره موجب شده تا موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم در جدیدترین بررسی خود، مشخص کند در ادامه روند صعودی میزان انتقال بین المللی اسلحه که از اوایل سال ۲۰۰۰ آغاز شده، سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ به نسبت سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲، از رشد ۱۰ درصدی برخوردار بوده است. این در شرایطی بوده که جریان انتقال تسلیحات در میان سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ به آسیا و اقیانوسیه و خاورمیانه افزایش یافته، اما در آفریقا، آمریکا و اروپا کاهش داشته است.
پنج کشور بزرگ صادرکننده تسلیحات در جهان که به ترتیب ایالات متحده، روسیه، فرانسه، آلمان و چین هستند ۷۴ درصد از کل صادرات اسلحه در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ را دارند؛ البته در این میان ایالات متحده آمریکا در حال گسترش نفوذ خود در زمینه صادرات اسلحه است.
آمریکا که در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷، ۳۴ درصد کل صادرات اسلحه را در اختیار داشت، فعالیت خود را در زمینه صادرات اسلحه بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷، ۲۵ درصد افزایش داده است. این موضوع نشان می‌دهد که صادرات تسلیحات ایالات متحده در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷، ۵۸ درصد بالاتر از صادرات روسیه که دومین صادرکننده بزرگ سلاح در آن دوره بود، است.
ایالات متحده آمریکا در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷، ۱۷ سلاح عمده را به ۹۸ کشور صادر کرده که بیشترین حجم این صادرات یعنی ۴۹ درصد کل صادرات اسلحه ایالات متحده در آن دوره، به خاورمیانه صورت گرفته است.
ولی صادرات اسلحه توسط روسیه طی سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ به میزان ۷/۱ درصد کاهش یافته، فرانسه طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ صادرات سلاح خود را ۲۷ درصد افزایش داده و آلمان صادرات خود را به عنوان چهارمین صادرکننده در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۳ است، به میزان ۱۴ درصد به نسبت سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ کاهش داده است، اما با این وجود، صادرات اسلحه آلمانی به خاورمیانه ۱۰۹ درصد افزایش یافت.
چین نیز که پنجمین صادرکننده سلاح در سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ بود، صادرات تجهیزات نظامی‌اش بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ افزایش ۳۸ درصدی داشته است؛ در حالی که پاکستان اصلی‌ترین واردکننده اسلحه چین در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ بود، صادرات اسلحه چین به الجزایر و بنگلادش نیز زیاد بوده است.
علاوه بر کشور‌های مورد اشاره، اسرائیل (۵۵ درصد)، کره جنوبی (۶۵ درصد) و ترکیه (۱۴۵ درصد) نیز صادرات اسلحه خود را بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ افزایش دادند؛ از سوی دیگر آمارها نشان می‌دهد واردات اسلحه توسط کشور‌های خاورمیانه طی ۱۰ سال اخیر (تا پایان سال ۲۰۱۷) دو برابر شده است.
زیرا اکثر کشور‌های خاورمیانه به طور مستقیم در جنگ‌هایی که طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ در منطقه صورت گرفته، شرکت داشتند که این باعث شده تا واردات جنگ‌افزار از ایالات متحده در منطقه بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ به میزان ۱۰۳ درصد افزایش یابد به نحوی که ۳۲ درصد از صادرات اسلحه جهانی در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ در این منطقه را به خود اختصاص داد. به عنوان مثال ایالات متحده آمریکا و کشور‌های اروپایی بیش از ۹۸ درصد از سلاح‌های وارداتی عربستان سعودی را تأمین می‌کنند.
در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ عربستان سعودی دومین واردکننده سلاح در جهان بود که واردات اسلحه این کشور در مقایسه با سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ به میزان ۲۲۵ درصد افزایش یافته است. واردات اسلحه توسط مصر به عنوان سومین واردکننده اسلحه در سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷، واردات خود را طی سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ به میزان ۲۱۵ درصد افزایش داده است.
بعد از مصر، امارات متحده عربی قرار دارد که در جایگاه چهارمین واردکننده بزرگ در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ شناخته می‌شود؛ البته قطر نیز در همین مدت واردات اسلحه خود را افزایش داد و چندین قرارداد عمده را امضا کرد.
از سوی دیگر تنش‌های منطقه‌ای در جنوب آسیا باعث افزایش صادرات اسلحه به هند نیز شده است، به نحوی که این کشور بزرگترین واردکننده اسلحه در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ در این منطقه شناخته می‌شود، چون واردات آن بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ افزایش یافته است.
روسیه در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ به میزان ۶۲ درصد از صادرات اسلحه هند را به خود اختصاص داده با این حال، واردات اسلحه از ایالات متحده طی سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ نیز به میزان ۵۵۷ درصد افزایش یافته است که این نشان می‌دهد، ایالات متحده دومین تامین کننده اسلحه هند است.
پاکستان هم به واسطه تنش‌های مداوم خود با هند و نیز درگیری‌های داخلی در حال وقوع، به میزان ۸/۲ درصد از واردات اسلحه را در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ به خود اختصاص داده است؛ البته این کشور واردات اسلحه خود از ایالات متحده آمریکا را در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ در مقایسه با سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ به میزان ۷۶ درصد کاهش داده است.
پس همان‌گونه که اشاره شد بحران‌ها به سود تجارت اسلحه هستند؛ زیرا در برخی مناطق مانند منازعات بین کره شمالی با کره جنوبی و آمریکا که خطر جنگ رو به افزایش بود، شرکت‌های کره جنوبی در سال ۲۰۱۶ از رقم هنگفت ۲۰،۶ درصد افزایش فروش تسلیحات خود گزارش دادند.
اما در اروپا در حالی که شرکت‌های فرانسوی و ایتالیائی تسلیحات کمتری می‌فروشند، گروه‌های آلمانی و بریتانیائی، با وجود خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، حجم معاملاتشان را افزایش داده اند. به طور مثال شرکت «کراوس مافای» آلمانی که تولیدکننده تانک است و نیز شرکت «راین میتال» که عراده‌های توپ تولید می‌کند، از تقاضا برای تولیداتشان در اروپا، خاورمیانه و جنوب شرق آسیا سود بسیاری برده اند.
تحولات قابل توجهی دیگری نیز در این سال‌ها وجود دارد که به عنوان نمونه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
واردات جنگ افزار توسط کشور‌های آفریقایی بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ به ۲۲ درصد کاهش یافت.
الجزایر ۵۲ درصد از کل واردات کشور‌های آفریقایی را در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ تشکیل می‌دهد.
واردات تسلیحات نیجریه طی سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ به ۴۲ درصد افزایش یافت.
واردات اسلحه توسط ایالات در آمریکا در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ در مقایسه با سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲، در مجموع ۲۹ درصد کاهش یافت.
واردات کشور‌های اروپایی نیز بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ کاهش ۲۲ درصدی داشته است، اما با این حال دریافت هواپیما‌های جنگی پیشرفته از ایالات متحده آمریکا ظرف چند سال آینده حجم واردات را افزایش خواهد داد.
در سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷، چین ۶۸ درصد واردات اسلحه میانمار را به عهده داشت و به دنبال آن روسیه با ۱۵ درصد قرار دارد.
اندونزی واردات اسلحه خود را بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ را به میزان ۱۹۳ درصد افزایش داد.
استرالیا هم به عنوان ششمین واردکننده بزرگ تسلیحات در سراسر جهان در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ شناخته می‌شود.
انتهای پیام/ ۲۳۱
