گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس ـ رسول حسنی؛ در کنار رشته‌های مختلف هنری مثل نمایشی، تجسمی و... ادبیات یکی از تأثیرگذارترین آن‌هاست که ارتباط تنگاتنگی با عامه مردم برقرار می‌کند. نمی‌توان به درستی زمان مشخصی برای شکل‌گیری چنین هنری تعیین کرد؛ چرا که انسان‌ها همواره در حال قصه‌پردازی و داستان‌سرایی بوده‌اند. این شیوه بیان به قدری مهم است که خداوند در کتب آسمانی خویش از «قصه» استفاده کرده و به وسیله آن با مردم حرف زده است. وجه بارز این داستان‌گویی را در سوره مبارکه «یوسف» می‌بینیم که خداوند آن را احسن‌القصص نامیده است.
با همه اهمیت و ضرورت ابیات در انتقال مفاهیم ارزشی هنوز نویسندگان مطرح جهان اسلام اثر شاخصی در خصوص معرفی بزرگانش ارائه نکرده است. تاریخ اسلام مملو از حوادث و شخصیت‌هایی است که بدون کمترین دخل و تصرفی، قابلیت تبدیل شدن به یک رمان مطرح را دارد. اگر بخواهیم فهرستی از نویسندگان ایرانی که در این حوزه کار کرده‌اند، تهیه کنیم به نام‌های معدودی برخورد می‌کنیم که این امر برای کشوری چون ایران قابل پذیرش نیست.
یکی از مهمترین نام‌هایی که در این فهرست با آن برخورد می‌کنیم «سید مهدی شجاعی» است. این نویسنده ارزشی با نگارش آثاری چون «کشتی پهلو گرفته»، «سقای آب و ادب»، «پدر، عشق، پسر»، «آفتاب در حجاب» و... یکی از پیشگامان و پیشروهای این گونه ادبی است.
هرچند همه این آثار در نوع خود بی‌نظیر یا کم نظیر هستند اما نمی‌توان آن‌ها را در قالب رمان دسته بندی کرد. این آثار با همه ظرایفی که دارند. متونی ادبی هستند که نویسنده با ورود به ساحت آن نوعی دل نوشته طولانی را پدید آورده است. این دلنوشته‌ها به دلیل صداقت و سادگی بیان نویسنده بدون واسطه با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند.
در کنار سید مهدی شجاعی، باید از «مژگان شیخی» نام برد، شیخی با نگارش «خداحافظ درختان سرو» یکی از موفق‌ترین رمان‌های دینی را پدید آورده است. این رمان درباره شخصیت و زندگی حضرت زینب (س) است که نویسنده سعی کرده بدور از هر نوع پیچیدگی به ساده‌ترین شکل ممکن داستانی درباره مهمترین چهره تاریخ اسلام را برای نوجوانان خلق کند. پرهیز زیاده گویی و نگاه بی‌طرفانه و دوری از خرافه گرایی ـ که متاسفانه آفت رمان‌های دینی است ـ از ویژگی‌های این رمان است.
«خداحافظ درختان سرو» با همه ویژگی‌های ممتازی که دارد فاصله زیادی با انتظارات ما از جامعه ادبی کشور دارد. هر چند در حوزه شعر چهره‌های بزرگی وجود دارد و با آثار شاخصی در این حوزه روبه‌رو هستیم اما هنوز در زمینه رمان با کم‌کاری‌هایی روبه‌رو هستیم.
همه این کم‌کاری‌ها متوجه نویسندگان نیست و اگر اثری هم در این زمینه خلق شده به همت نویسندگانی برمی‌گردد که کاملا جهادی و با اتکا به بنیه خود کتاب‌هایی را در این زمینه خلق کرده‌اند.
بخش مهم و زمان‌بر نگارش رمان‌های دینی به پروسه تحقیق و پژوهش برمی‌گردد که طبعا هزینه‌هایی را به نویسنده تحمیل می‌کند. در کنار این مهم عدم ارتباط دو سویه میان نویسندگان و کارشناسان این حوزه از موانعی است که سبب شده رمان‌های شاخصی در این حوزه خلق نشود. بدون حمایت‌های مدیران فرهنگی و نهادهای ذی‌ربط نویسندگان کاری از پیش نخواهند برد.
با توجه به پیشنیه اعتقادی عامه مردم می‌توان مطمئن بود که تولید رمان‌های دینی علاوه بر انتقال ارزش‌ها و درونی کردن مفاهیم دینی در بحث مالی نیز کمک بزرگی به جامعه ادبی کشور خواهد داشت. گذشته از این موضوعات متنوع و مهمی در تاریخ اسلام وجود دارد که در تحکیم وحدت میان فرق اسلامی مثمر ثمر خواهد بود. تاکید بر اشتراکات مذهبی در خلق رمان‌های دینی یکی از سیاست‌گذاری‌هایی است که قبل از هر چیز در حوزه فرهنگ مورد توجه قرار بگیرد و رمان دینی یکی از بهترین گرینه‌های موجود است.
پرداخت به حادثه کربلا یکی از موضوعات مهمی است که اهل تسنن و تشیع تقریبا به حوادث و شخصیت‌های آن هم‌نظراند علاوه بر هم رایی فراق اسلامی بر واقعه عاشورا، مفاهیمی چون ظلم ستیزی، امر به معروف و نهی از منکر، دشمن شناسی، زمان شناسی و ... از مفاهیمی است که امروزه بیش از هر زمان دیگری باید مورد توجه جهان اسلام قرار بگیرد.
در کنار موارد بالا نویسندگان باید به این امر توجه داشته باشند که پیراستن حادثه کربلا و چهره شهدای این حادثه بزرگ از خرافه و تحریف از وظایف آن‌ها است. هیچ تریبون دیگری به قدرتمندی رمان نمی‌تواند چهره کربلا را از این تحریفات پاک کند. به موازات این مهم، پاسخ‌گویی به شبهه‌ها در قالب داستان از راه‌کارهایی است که می‌تواند به نتیجه مطلوب برسد.
نویسندگان متعهد و ارزشی که ادبیات را ابزاری برای مطرح شدن نمی‌دانند و تنها به رسالت و تعهد دینی و انقلابی فکر می‌کنند و به آن اهتمام دارند می‌توانند قدم‌های موثری در این حوزه بردارند و آثار قابل تاملی در این حوزه خلق کنند، هر چند برخی از مدیران همچنان در بهت جشنواره‌های خارجی و برگزاری مسابقات ادبی بی‌نتیجه بمانند.
انتهای پیام/ 161
