به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس محمد درودیان نویسنده و پژوهشگر جنگ ایران و عراق نوشت: نقش مقاومت شهر آبادان در برابر محاصره دشمن، یکی از مهمترین رخدادهای سیاسی، اجتماعی و نظامی جنگ ایران و عراق است که کمتر درباره آن سخن بایسته ای گفته و نوشته شده است. جایگاه مقاومت شهر آبادان در روند تحولات جنگ، از دو منظر قابل توجه و بررسی است. نخست؛ تأثیر مقاومت آبادان بر شکست دشمن و دیگری؛ تأثیر آن بر کل روند جنگ در منطقه جنوب است.
برای ادراک بهتر از تأثیر مقاومت در آبادان، باید به اهداف عراق از حمله به ایران توجه کرد. تجزیه خوزستان و لغو قرارداد 1975، بخشی از اهداف عراق بود که در صورت تصرف آبادان و خرمشهر، تأمین می شد.
بر پایه توضیح یاد شده، مقاومت در آبادان- خرمشهر با هم و تأثیر هر دو بر اهداف عراق، بهم پیوسته است. به این معنا که مقاومت خرمشهر موجب تأخیر در پیشروی ارتش عراق به سمت آبادان و در نتیجه مانع از سقوط شهر آبادان شد. به این اعتبار، حفظ آبادان تا اندازه ای تحت تأثیر نتایج مقاومت در خرمشهر بود. در عین حال دستاوردهای مقاومت در خرمشهر را حفظ کرد. علاوه بر این، مقاومت آبادان و خرمشهر مانع از تأمین اهداف عراق برای تجزیه خوزستان یا لغو قرارداد 1975 الجزایر شد. بر پایه توضیحات یاد شده، مقاومت آبادان در محاصره، چندان مورد توجه قرار نگرفته است. به نظر می رسد در این مسئله چند عامل نقش داشته است:
1) شکل گیری مقاومت در خرمشهر، موجب شد این شهر بعنوان نماد مقاومت در جنگ شناخته شده و به شهر آبادان توجه چندانی نشد.
2) نگاه دوگانه راهبردی به اهداف دشمن در خوزستان، مانع از توجه به آبادان شد. در نگاه اول؛ حفظ اندیمشک به عنوان گلوگاه خوزستان، از سوی بنی صدر بعنوان فرمانده کل قوا و مرحوم ظهیرنژاد به عنوان رئیس ستاد مشترک ارتش، مورد تأکید قرار گرفت. در نگاه دوم؛ شهر اهواز به عنوان مرکز خوزستان، از سوی شهید فلاحی فرمانده وقت نیروی زمینی ارتش مورد توجه بود. بنابراین خرمشهر و آبادان از دست رفته تلقی می شد.
3) مناقشه ارتش و سپاه درباره شکستن محاصره آبادان، موجب توجه به مسئله آزادسازی، به جای مقاومت شده است.
فرمان امام برای شکستن محاصره آبادان و خرمشهر، علاوه بر اینکه منطق مقاومت در محاصره و تلاش برای شکستن آن را شکل داد، موجب شد با آزادسازی آبادان، زمینه آزادسازی خرمشهر فراهم شود. توجه به مقاومت در آبادان علاوه بر اینکه بعنوان یک واقعیت تاریخی ضروری است، می تواند با تبیین ابعاد سیاسی و اجتماعی جنگ "الگوی مقاومت" در جنگ را تعمیق بخشید و نهادینه کرد.
