رضایی: داستان معماهای پی‌در‌پی و صحنه‌پردازی فوق‌العاده دارد/ صلاحی: پشتِ درِ بهشت رمانی معارض با روایت رسمی جنگ است

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس، مراسم رونمایی و نقد کتاب «پشتِ درِ بهشت» مجموعه داستان‌ دفاع مقدس به قلم مریم شیدا با حضور نویسنده اثر، «محمد قاسمی‌پور» مسئول دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری مراکز استانی حوزه هنری کشور، «احسان رضایی» نویسنده و منتقد و «حامد صلاحی» کارشناس حوزه کتاب در خبرگزاری تسنیم برگزار شد.

«مریم شیدا» نویسنده این اثر با بیان‌اینکه دغدغه نوشتن از دفاع مقدس از کودکی همراه من بوده است، اظهار داشت: از زمانی که من خودم را شناختم به من گفته می‌شد شما خواهر شهید هستید و سال‌ها منتظر برادرم بودم تا اینکه ایشان آزاد شد و من همچنان دغدغه قلم زدن داشتم.

وی گفت: پشتِ درِ بهشت اولین کتاب من نیست اما اولین رمانی است که از مجموعه زندگی واقعی و تجربیاتی که داشتم نوشتم. موضوع این کتاب دفاع مقدس می‎‌باشد اما روایت اتفاقاتی که بعد از جنگ رخ داده است.

«احسان رضایی» نویسنده و منتقد در ادامه با بیان اینکه همانطور که گفته شد «پشتِ درِ بهشت» داستانی از دفاع مقدس و متعلق به سال‌های پس از جنگ است، اظهار داشت: این کتاب چند شخصیت دارد اما داستان، خیلی داستانِ صریع است که با شهادت شخصیت اصلی داستان شروع می‌شود. آغاز داستان با برخوردهای غافلگیرانه‌ی شروع و با ایجاد معماهای پی در پی پیش می‌رود.

این نویسنده و منتقد بیان کرد: در بخشی از داستان صحنه پردازی فوق‌العاده است؛ یا صحنه‌ای متعلق به خنثی کردن بمب وجود دارد که خیلی صحنه جالبی است و در این جا قدرت قلم نویسنده در خلق صحنه‌ای شاد و طنز مشخص می‌شود. نکته آخر داستان اینکه روان بودن قلم خیلی مخاطب را با خودش همراه می‌کند طوری که حس می‌شود داستان در یک نفس نوشته شده است.

وی درباره طرح جلد این کتاب نیز گفت: طرح جلد کتاب یک طرح خوب است. طرحی که بخشی از داستان را در خود دارد و دربردارنده بخشی از اندیشه‌هایی است که در ذهن یک رزمنده پس از سال‌های جنگ وجود دارد. این نکاتی است که درباره این کتاب می‌توانستم بیان کنم.

در ادامه «محمد قاسمی‌پور» مسئول دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری مراکز استانی حوزه هنری کشور با تبریک به نویسنده جوان کتاب پشتِ درِ بهشت گفت: عمده کار ما در حوزه خاطره‌پژوهی و خاطره نگاری است به همین دلیل سیر مطالعاتی من در این حوزه است. البته در گذشته رمان نیز می‌خواندم چراکه این کار گره‌خوردگی تنگاتنگی با خاطره دارد.

وی با اشاره به بلا تکلیفی برخی فصل‌های این کتاب گفت: عنوان داشتن فصل‌های کتاب باعث همذات‌پنداری با مخاطب می‌شود لذا در فصل اول و دوم کتاب حس می‌شود نویسنده در پی یک جستجو و کاوش است اما سیر پیشرفت داستان چنین نیست و این کتاب هیچ عقبه تاریخی و فرهنگی با فضای رمان ندارد.

مسئول دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری مراکز استانی حوزه هنری کشور  خاطرنشان کرد: ریتم و ضرب آهنگ این کتاب برای خواننده عام کُند است و فکر می‌کنم لازم باشد کمی سرعت کار بیشتر شود. اگر 2 عنصر زمان و مکان را در داستان روشن‌تر می‌دیدم داستان موفق‌تر بود؛ فکر می کنم نویسنده به این ۲ عنصر مشترک در داستان و خاطره کم لطفی کرده در حالی که زمان به مخاطب کمک می‌کند بتواند جغرافیا موقعیت‌ها را درک کند.

قاسمی‌پور نپرداختن به زمان و مکان در داستان را به نوع کم فروشی نویسنده دانست و گفت: خواهش می‌کنم نویسندگان موقعیت‌پردازی، خلق و توصیف را در داستان دفاع مقدس جدی پردازش کنند چرا که ما در این حیطه کم کار کرده‌ایم.

در بخش دیگری از این مراسم «حامد صلاحی» کارشناس کتاب گفت: اصل کار این کتاب برای یک نویسنده نوقلم خوب است و مخاطب را همراه می‌کند. خواندن این کتاب برای من سخت نبود بلکه خوش‌خوان بود.

وی عنوان کرد: اینکه نوشته از درد و حاصل تجربه زیستی نویسنده بود در رمان قابل درک و ملموس است. جالب اینکه انواع و اقسام ایثارگری‌ها، جانبازی‌ها، اسارت و شهادت در این داستان دیده می‌شود. حتی جاهایی رد پای منافقین در اسارت‌گاه‌های عراق را می‌بینیم و با نوشته‌ای همراه هستیم که نوشته معارض نگاه رسمی از جنگ و دور از شعارزدگی است.

این کارشناس حوزه کتاب تاکید کرد: اینکه نویسنده در داستان خودسانسوری انجام نداده جای تبریک دارد. ما در این داستان یک همسر جانباز متفاوت را می‌بینیم؛ همین نکته باعث می‌شود ما داستان را معارض با روایت رسمی از دفاع مقدس ببینیم.

در ادامه بحث «احسان رضایی» بیان کرد: ما در این کتاب با یک داستان مواجه هستیم که روایت معمول سال‌های گذشته از دفاع مقدس نیست. سرگذشت کسی را می‌بینیم که فرمانده خود را لو داده و با عذاب وجدانی همراه است. شخصیت‌های دیگر نیز ویژگی‌های متفاوت دارند اما باید گفت ما با رمانی روبرو هستیم که سریع نوشته شده است.

وی عنوان کرد: به نظرم ایده اصلی رمان خیلی سریع به ذهن نویسنده رسیده و آن را نپروانده است. در فصل ۲۲ کتاب به نظرم اگر موقعیت مکان در این داستان پررنگ می‌شد می‌توانست باعث موقعیت داستان شود. خیلی سریع از شخصیت پردازی‌ها گذشته‌ایم. راوی کتاب در بخش‌هایی دقت‌های زنانه را دارد و در قلم‌شان می‌آورد اما در باقی ماجرا این نگاه زنانه وجود ندارد و به نظرم نویسنده در این داستان خیلی چیزها را به خواننده منتقل نکرده است.

این کارشناس و منتقد ادبی بیان کرد: به نظرم داستان نیازمند بازخوانی و ویراستاری داشته که نویسنده می‌توانست آن را انجام دهد.

قاسمی در ادامه این نشست بیان کرد: کار مانا و ماندگار نیاز به حوصله و تامل دارد پس نباید در نوشتن عجله و بی صبری به خرج داد.

رضایی در بخش دیگری از این نشست با بیان اینکه یکی از نکاتی که رمان نویسی‌مدرن را با رمان کلاسیک متفاوت می‌کند صداهای متفاوت است. بازخوانی در رمان نویسی بسیار مهم است و با یک بازنویسی در این کتاب می‌توان یک اتفاق خوب را رقم زد.

وی در پاسخ به نویسنده که عنوان کرد با دنبال کردن یک خط داستان نمی‌خواستم خودم را محدود کنم، گفت: استفاده کردن از روایت‌ها به هیچ عنوان به معنی محدودیت کردن نویسنده نیست چرا که در تمام دنیا نویسندگانی با چند خط روایت داستان را پیش می‌برند. خط روایت به عبارتی ماده خامی برای پیشبرد روایت رمان است. اغلب رمان‌های مشهور یک خط روایی دارند پس یک خطی بودن رمان محدودیت نیست.

«مریم شیدا» نویسنده رمان پشتِ درِ بهشت با تاکید بر اینکه خوشحال می‌شوم اساتید سخت‌گیری رمان من را نقد کنند چرا که موجب پیشرفت کارم می‌شود، گفت: من قبل از نوشتن این داستان اصلا از عناصر داستانی اطلاعی نداشتم به همین خاطر از حس درونی خودم کمک گرفتم به همین خاطر تمام ایرادات وارده را می‌پذیرم و سعی می‌کنم در کارهای آینده آن‌ها را تکرار نکنم.

انتهای پیام/ 121