به گزارش خبرنگار بین‌الملل دفاع پرس، روز دوشنبه «مایک پومپئو» وزیر امور خارجه آمریکا، آشکارا جنگ اقتصادی علیه ایران را اعلام کرد. وی از ایران خواست تا ضمن تسلیم شدن به خواسته‌های [ناحق] ایالات متحده به پای میز مذاکره بنشیند. او هشدار داد اگر ایران تغییر مسیر ندهد، شدیدترین تحریم‌های تاریخ علیه ایران وضع خواهد شد.
بازگشت تحریم‌های آمریکا برای کشور ما موضوع جدیدی نیست. ایران از بدو انقلاب اسلامی تدابیر به اصطلاح تنبیهی آمریکا را در قالب تحریم‌های اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک تجربه کرده است. اکنون که ایالات متحده تمام توان خود را برای به زانو درآوردن اقتصاد ایران و تغییر رفتار ایران و یا به عبارتی برای تغییر نظام ایران به کار برده است، بایستی از تجربیات پیشین خود جهت خودکفایی نسبی و کاهش وابستگی به نفت و انرژی استفاده کرد و این امر در پرتو اقتصاد مقاومتی که تاکنون مورد بی توجهی قرار گرفته است، میسر می‌باشد.
تحریم‌ها با تحمیل هزینه اقتصادی بر شهروندان یک کشور رابطه مستقیم دارند، بدین معنا که هرچه تحریم‌ها شدیدتر باشند، فشار اقتصادی بیشتری بر مردم وارد خواهد شد که تبعات آن نارضایتی توده مردم از نظام حکومتی و بی ثباتی در کشور است. این امر سبب می‌شود تا دولتمردان برای حفظ موقعیت خود، به خواسته‌های کشور تحریم کننده تن در نهند تا فشار داخلی کم شود و این سناریویی است که آمریکا برای ایران در نظر گرفته است.
با توجه به عزم ایالات متحده برای نابودی اقتصاد ایران و در پی آن نظام سیاسی ایران، ضرورت به کارگیری جدی اقتصاد مقاومتی و عملیاتی کردن سیاست‌های کلی آن لازم به نظر می‌رسد.
از زمان ابلاع سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در تاریخ 1392/11/29 تاکنون، پیشترفت چندانی در زمینه عملیاتی کردن اصول 24 گانه این سیاست‌ها نداشته‌ایم. چیزی در حدود 5 سال زمان از دست داده‌ایم و اکنون با تهدید اقتصادی آمریکا وضعیت ارز، طلا، سکه، و ... موجی از نگرانی را ایجاد کرده است. این امر تنها به کم کاری و بی توجهی مسوولین و سازمان‌های مرتبط در زمینه اقتصاد مقاومتی بر می‌گردد. متاسفانه در طول این مدت دلخوشی به ایجاد رابطه با آمریکا و سراریز شدن دلار و سرمایه به کشور، جایی برای تمهیدات کارآمد و درون زایی اقتصادی باقی نگذاشت.
اکنون زمان آن است تا ضعف‌های خود را در زمینه اقتصادی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم تا بتوانیم راهکار‌های مناسب کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت برای بهبود اقتصاد خود و مقاومت در برابر تحریم‌های چند لایه ایالات متحده ارائه دهیم.
شاید بتوان برخی از ضعف‌های خود در زمینه اقتصادی را به ترتیب زیر بیان داشت:
عدم اولویت قرار دادن سیاست‌های مالی مبتنی بر اقتصاد مقاومتی
سیستم مالیاتی معیوب: عدم نظام جامع اطلاعات اقتصادی اشخاص، فرار مالیاتی اشخاص با استفاده از برخی قوانین موجود، فرار مالیاتی چیزی حدود 120 هزار میلیارد تومان گزارش شده است این در حالیست که پیش‌بینی درآمد حاصل از فروش نفت نیز حدود 100 هزار میلیارد تومان برآورد شده، لذا با شناسایی پایه‌های مالیاتی می‌توان انتظار داشت کسری بودجه دولت از این محل تامین شود و یا فساد مالی کارمندان این حوزه جهت همکاری با متخلفین مالیاتی.
عدم درون‌زایی اقتصادی: رشد اقتصادی باید بر اساس ظرفیت‌های داخلی کشور برنامه ریزی شود تا به کاهش آسیب پذیری اقتصادی منجر گردد.
- وابستگی به نفت و انرژی
- ارائه وام‌های هنگفت به تولیدکنندگان داخلی و عدم پیگیری تولیدات و فراورده‌های ادعایی از سوی این تولیدکنندگان جعلی
- ایجاد هماهنگی لازم بین دستگاه سیاسی و اقتصادی
ضعف دستگاه تبلیغاتی: ایالات متحده همزمان با اجرای تحریم‌ها علیه ایران به جنگ روانی نیز اقدام کرده است. استفاده آمریکا از رسانه‌های جمعی برای مخدوش کردن ذهن جامعه جهانی علیه ایران و توجیح اقدامات یک‌جانبه علیه ایران از مدت‌ها پیش تاکنون مرکز ثقل عملیاتی کردن تصمیمات آمریکا بوده است. حال آن که ایران استفاده چندانی از شبکه گسترده تبلیغات جهانی نکرده است.
ضعف دستگاه سیاسی: تعمیق روابط سیاسی با کشور‌های مختلف تعاملات تجاری بین ایران و این کشور‌ها را پایدارتر می‌کند (هرچند بی انصافی است که بگویم در این حوزه کاری صورت نگرفته، اما در شرایط کنونی انتظار بیشتری در ایجاد رابطه و تعاملات تجاری با کشور‌های جهان می‌رود).
هماهنگی بین دستگاه‌های مرتبط اقتصادی با یکدیگر نظیر: سازمان امور مالیاتی کشور، سازمان خصوصی سازی، سازمان بورس و اوراق بهادار، سازمان اموال تملیکی، پژوهشکده امور اقتصادی، سازمان حسابرسی، شرکت سرمایه گذاری خارجی ایران، سازمان سرمایه گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، گمرک جمهوری اسلامی ایران، شرکت سهامی چاپخانه دولتی ایران، سازمان تعاون و...
قدر مسلم اندیشمندان اقتصادی کشور می‌توانند راهکار‌هایی مناسبی را ارائه دهند تا سبب کاهش آسیب‌های ناشی از تحریم‌هایی ایالات متحده گردد. در اینجا تنها به بیان چند راهکار ارائه بسنده می‌شود:
- اخذ مالیات بر درآمد و مالیات بر مالکیت به روش تصاعدی
- حمایت از صنایع داخلی
- کمک به صنایع پیشرو
- کاهش صادرات مواد خام مانند نفت
- توسعه مناطق آزاد اقتصادی
- تنوع تولیدات داخلی با کمک به تولیدکنندگان داخلی
- اصلاح مدیریت اجرایی و عملیاتی
- اولویت رسیدن به خودکفایی در برخی از فراورده‌های اصلی مورد نیاز کشور
- توسعه گردشگری نه تنها در حوزه زیارتی بلکه توسعه گردشگری سیاحتی
جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران فرصت خوبی است تا بتوان رجعتی دوباره به اصول اقتصاد مقاومتی داشت که حدود 5 سال مورد بی‌مهری دست اندرکاران کشور قرار گرفته بود. تحریم‌های چند لایه ایالات متحده علیه ایران، میدان مبارزه‌ای را برای مدعیان خدمتگزاری به ملت فرهم کرده است تا با استفاده از هم اندیشی نخبگان اقتصادی و سیاسی کشور، آسیب‌های ناشی از تحریم‌ها را به حداقل برسانند.
انتهای پیام/ 431
