به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس، پنجمین نشست از سری جلسات نقد کتاب با عنوان سه‌شنبه‌های کتاب در موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد.
کتاب «کلاه قرمزی‌ها» که به بیان خاطرات روحانی آزاده شیخ عبدالکریم کریم‌پور از اهالی نجف آباد اصفهان می‌پردازد، مهمان برنامه نقد کتاب 16 مرداد 1397 بود. این جلسه با حضور زهره علی عسگری نویسنده کتاب، امیر محمد عباس نژاد و جواد کامور بخشایش به عنوان منتقد و جمعی از آزادگان هشت سال جنگ تحمیلی برگزار شد.
در ابتدای جلسه، روحانی آزاده شیخ عبدالکریم کریم پور در ارتباط با این کتاب گفت: من این خاطرات را چند سال بعد از اسارت نوشتم و هر آن چیزی که در ذهنم وجود داشت را بر روی کاغذ آوردم و سعی داشتم آن را به چاپ برسانم. خدا را شکر می‌کنم که فرصتی پیش آمد تا با موسسه پیام آزادگان بعنوان ناشر کتاب، همکاری کنم. من از برگزارکنندگان این جلسه نقد، تشکر می‌کنم و نقد کتاب در بهبود شرایط آن بسیار اثرگذار خواهد بود.
زهره علی‌عسگری، نویسنده کتاب کلاه قرمزی‌ها نیز گفت: نقد بزرگترین هدیه به نویسنده است و من از تمام کسانی که با نگاه مو شکافانه، کتاب را خوانده‌اند تشکر می‌کنم. من تمایل داشتم مصاحبه‌های انجام شده و جمع‌آوری اطلاعات را در ارتباط با کلاه قرمزی‌ها از ابتدا به عهده داشته باشم، اما متن تایپ شده به دست من رسید که آن نیز بسیار کامل بود. این متن همان نوشته‌های شخصیت اصلی کتاب، روحانی آزاده بود که با هماهنگی ایشان، اصلاحاتی در برخی از بخش‌ها صورت گرفت.
وی در ادامه گفت: حدود 35 ساعت مصاحبه برای این کار انجام شد و آقای کریم‌پور همیشه با من نهایت همکاری را داشتند. فرصت‌هایی که جنگ هشت ساله برای ما ایجاد کرده است را باید جدی بگیریم. این کار را به خلوص نیت روحانی آزاده کریم‌پور تقدیم می‌کنم و اگر کوتاهی و مشکلی در کار وجود دارد از جانب من است.
هر جنگ از یک جایی شروع می‌شود و در جایی پایان می‌یابد
امیر محمد عباس نژاد منتقد حاضر در این جلسه، ضمن تشکر از موزه انقلاب‌اسلامی و دفاع‌مقدس برای آماده‌سازی شرایط نقد و بررسی کتاب‌های حوزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، گفت: هر جنگ از یک جایی شروع می‌شود و در جایی پایان می‌یابد اما آثار آن در هنرهای تجسمی، ادبیات و ... باقی می‌ماند. ادبیات اسارت، جذابترین سبک در این حوزه است چرا که با وجود تمام سختی‌های اسارت، یک متن نوشته می‌شود تا بعدها منتشر شود. در کتاب کلاه قرمزی‌ها از ادبیات اسارت خود نوشت و بعد دیگر نوشت استفاده شده است. با توجه به عنوان، من در ابتدا تصور می‌کردم این کتاب طنز است اما بعد مشاهده کردم، جدی‌تر از این کار وجود ندارد.
وی در ادامه افزود: در این کتاب، نویسنده با خلاقیت خود، آرایه و استعاره خوبی بکار برده و توضیحات شاعرانه زیبایی دارد. توضیحاتی که باعث می‌شود خواننده خود را در محیط تصور کند. در فصل اول توضیحات بسیار نرم و دلپذیر است و نویسنده از زبان‌های انسانی متفاوتی در تمام طول کتاب استفاده کرده است. تصویرسازی خوبی در کار صورت گرفته و برش‌های کوتاه کوتاه در این بخش کاملا مشاهده می‌شود.
عباس‌نژاد در ادامه به بررسی دقیق کتاب با توجه به متن آن پرداخت و گفت: در مقدمه این کتاب در ارتباط با مصاحبه، مکان و زمان، صحبتی نشده و نیاز بود که به آنها اشاره شود. در بخشی از این کتاب زبان مادرانه وجود دارد اما دلهره مادرانه را نمی‌بینیم. گاهی اوقات اطلاعات کمی داده می‌شود به طور مثال برخی شخصیت‌ها در حد نام وجود دارند. پاورقی‌ها اینترنتی هستند و ممکن است، سندیت وجود نداشته باشد.
ادبیات اردوگاهی، مبارزه با دستان خالی است
کامور بخشایش در ادامه جلسه ضمن تقدیر از ناشر و نویسنده کتاب، گفت: ما با سبک خوبی در کتاب کلاه قرمزی‌ها روبرو هستیم. از نگاه علمی هر کتابی شایسته نقد نیست و هر نقدی معنای تخریب ندارد و جای نقد خوب در کشور خالیست که به لطف موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، شرایط بهبود نقد، فراهم شده است.
وی افزود: ادبیات اردوگاهی، مبارزه با دستان خالی است که هیچ ابزاری به‌جزء صبر و استقامت وجود ندارد و این کتاب در این زمینه، حرف‌های خوبی را منتقل می‌کند. با روش متن پژوهی و روش داده بنیان می‌توان کتب خاطره‌ای را به‌خوبی نقد کرد. باید شخصیت نویسنده بررسی شود و با فرهنگ زیستی، جغرافیایی آن آشنا شد. کسانی که در این کتاب حضور دارند باید با این روش، شخصیت شناسی شوند.
بخشایش در ادامه افزود: عنصر مکان بسیار مهم است اما در کتاب کلاه قرمزی‌ها، مکان کمی گنگ است. سندیت خاطره در متن مشخص است. در بحث روایت شناسی، روایت صادقانه‌ای بیان شده اما در مقدمه، معرفی بسیار بیش از حد صورت گرفته است. در کتاب کلاه‌قرمزی‌ها واژه من بسیار بکار رفته و من محوری، متعالی و اجتماعی از من‌های موجود در این کتاب هستند. تعداد این من‌ها می‌توانست در این کتاب کمتر باشد. من متعالی را می‌توان من عرفانی و درونی دانست که در کتاب کلاه‌قرمزی‌ها به‌درستی بکار رفته است. من اجتماعی نیز در این کتاب خود را خیلی نشان می‌دهد که از جمله آنها می‌توان دخیل کردن دیگران در ماجرا باشد.
این منتقد ادبیات و کتب دفاع مقدس، ضمن اشاره به نقاط ضعف و قوت این کتاب، گفت: کتابی را نمی‌توان یافت که روایات کامل و ایده‌آلی داشته باشد و این ویژگی‌های بعلت ذاتی زبان است. در لایه‌ای از این کتاب طنز دیده می‌شود. در کتب دفاع مقدس بدنبال ویژگی‌های انسانی افراد حاضر در جنگ هستیم تا به نسل امروز منتقل شوند. در این کتاب ویژگی توسل و توکل شخصیت اصلی بسیار ارزشمند است.
در پایان این جلسه روحانی آزاده شیخ عبدالکریم کریم پور ضمن تشکر از نقدهای سازنده، به بیان نظر خود پرداخت و گفت: در ارتباط با حلقه‌های مفقود کتاب باید برخی بخش‌ها اصلاح شوند اما در برخی از قسمت‌ها نکته مهمی وجود ندارد و آوردن جزئیات، کتاب را قطور می‌کند. بنده تشکر می‌کنم از اینکه در موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس قبل از عرضه عمومی کتاب، جلسه نقد آن برگزار شد تا اصلاحات مفیدی انجام شود.
انتهای پیام/ 131
